رویاهای بزرگ خطوط ریلی ایران

رویاهای بزرگ خطوط ریلی ایران گروه راه و شهرسازی- براساس برنامه ششم توسعه کل کشور، طول شبکه ریلی کشور باید از ۱۳ هزار به ۲۵ هزار کیلومتر افزایش یابد. امروز روند انجام پروژه‌ها به سمت تحقق این برنامه‌ها نیست. از سویی براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، بیش از ۳۰ درصد کالا‌ها و بار و ۲۰ درصد […]

رویاهای بزرگ خطوط ریلی ایران

گروه راه و شهرسازی- براساس برنامه ششم توسعه کل کشور، طول شبکه ریلی کشور باید از ۱۳ هزار به ۲۵ هزار کیلومتر افزایش یابد. امروز روند انجام پروژه‌ها به سمت تحقق این برنامه‌ها نیست. از سویی براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، بیش از ۳۰ درصد کالا‌ها و بار و ۲۰ درصد مسافران باید از طریق حمل و نقل ریلی جا به جا شود. این در حالی است که امروز منابع داخلی و دولتی محدود است و بهترین گزینه برای توسعه این بخش، به‌کارگیری ظرفیت‌های بخش خصوصی به ویژه جذب سرمایه‌گذاران خارجی است. بخش حمل و نقل ریلی نیازمند تحول است و در این عرصه باید از تمام بخش‌ها برای تحقق این مهم استفاده کرد. این در حالی است که در اوایل دولت یازدهم حسن‌روحانی رییس‌جمهوری در سخنانی اعلام داشت که راه‌آهن به‌عنوان یکی از یادگاری‌های دولتش برای مردم باقی خواهد ماند. باید گفت تا امروز که بیش از ۵ سال از آغاز دولتش می‌گذرد، خطوط ریلی ایران خبرهای خوبی را پشت سر گذاشته است اما هنوز راهی طولانی تا رسیدن به توسعه نهایی در پیش روی خود دارد. زمانی که دولت یازدهم کار خود را آغاز کرد، استان‌های تهران، سمنان، خراسان رضوی، البرز، قزوین، زنجان، آذربایجان شرقی، اصفهان، یزد، کرمان، هرمزگان، مازندران، گرگان، فارس، قم، مرکزی، کهگیلویه و بویر احمد، لرستان، خوزستان و سیستان و بلوچستان ۲۰ استانی بودند که از سال‌های پیش در چارچوب برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته به راه‌آهن وصل شده بودند. در عین حال استان‌های آذربایجان‌غربی، اردبیل، ایلام، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، کردستان، کرمانشاه، گیلان و همدان استان‌هایی بودند که از قافله اتصال به راه‌آهن بازمانده بودند. در این مدت استان‌هایی به راه‌آهن سراسری متصل شده‌اند اما راه طولانی باقی مانده است.

۳ هزار کیلومتر ریل جدید در دست مطالعه

خیرا…خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت، در جدید‌ترین اظهارات خود گفته در زمان حاضر ۱۳ هزار و ۷۹۰ کیلومتر شبکه ریلی در کشور اجرا، ۳ هزار و ۹۲۵ کیلومتر در دست احداث و ۵ هزار و ۲۵۲ کیلومتر در دست مطالعه است. مطالعه دو هزار و ۹۴۷ کیلومتر طرح ریلی در کشور انجام شده و آماده سرمایه‌گذاری است. وی این را نیز گفته که براساس برنامه‌ریزی‌‌ها در راستای توسعه ترانزیت کشور شبکه ریلی جمهوری‌اسلامی‌ایران باید به کشور افغانستان متصل شود و طبق پروژه‌های تعریف‌شده در سال‌های ۹۶ و ۹۷ باید یک‌هزار کیلومتر مسیر ریلی در کشور به بهره‌برداری برسد که این اتفاق بسیار بزرگ و مبارکی است.

معاون وزیر راه‌وشهرسازی درباره چگونگی مواجهه با تحریم‌های جدید اقتصادی اظهارکرد: «خوشبختانه تمامی پروژه‌های ریلی که در طول سال‌های گذشته انجام شده‌اند جز ریل، با استفاده از تجهیزات و ادوات داخلی دنبال شده و نیازی به تجهیزات خارجی نداشتند. در حوزه ریل نیز خوشبختانه قراردادهای ما به ‌نوعی است که برای تأمین ریل جدید مشکل زیادی نداریم، البته پیمانکاران بسیاری از پروژه‌ها خود موظف به تأمین ریل موردنیاز نیز هستند و هر یک از طرح‌ها از سوی پیمانکارانشان ریل موردنیاز خود را دریافت می‌کنند.»

با پایان ساخت طرح‌های اولویت‌دار ریلی، شرکت ساخت به سراغ دیگر طرح‌هایی خواهد رفت که هر چند در قالب برنامه‌ریزی ابتدایی قرار نگرفته‌اند اما اهمیت بسیاری بالایی خواهند داشت. طرح‌هایی که می‌توان آنها را به ۳ گروه اصلی تقسیم کرد:

– استان‌های باقی‌مانده: در طول سال‌های گذشته دولت تلاش کرده راه‌آهن تعدادی از استان‌هایی که هنوز ریل به آنها نرسیده را نیز پیگیری کند. در این راستا کار روی ریل استان‌هایی مانند اردبیل، کردستان و بوشهر آغاز شده و حتی در برخی موارد با جدیت دنبال می‌شود.

اسلامی وزیر راه‌وشهرسازی که چند روز قبل از بوشهر بازدید کرده بود، گفته زیرساخت‌های ارتباطی استان بوشهر تقویت می‌شود. یکی دیگر از اولویت‌های وزارت راه‌وشهرسازی در استان بوشهر را اتصال این استان به خط ریلی کشور بیان کرد و ادامه‌داد: «بخشی از اقدامات این پروژه انجام شده و امروز همزمان عملیات اجرای دیگر قطعات این خط ریلی آغاز می‌شود.»

– اتصال به شبکه بین‌المللی: قرارگرفتن ایران در موقعیت جغرافیایی که ترانزیت را به ‌عنوان یکی از بهترین گزینه‌های پیشِ روی کشور مطرح می‌کند باعث شده اتصال ریل به مرزهای بین‌المللی اهمیت بسیار بالایی داشته باشد. ایران از سال‌ها قبل به کشورهایی مانند ترکیه و ترکمنستان متصل بوده و در طول این سال‌ها نیز تلاش شده مقدمات اتصال ریلی به افغانستان و عراق فراهم شود. در این ‌بین براساس آخرین ارزیابی‌‌ها احتمالاً خط ریلی ایران و افغانستان در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری خواهد رسید و کار روی دیگر مرز‌ها ادامه دارد.

– دو پروژه مهم ریلی: جدای از طرح‌های مطرح شده، وزارت راه دو طرح مهم دیگر را نیز دنبال می‌کند که افتتاح آنها قطعه گمشده‌ای از ترانزیت کشور را برقرار می‌کند. نخستین طرح اتصال ریلی آستارای ایران به آستارای آذربایجان است و دومین طرح رساندن ریل به بندر مهم چابهار است. با نهایی‌شدن ساخت این دو طرح، مسیر ترانزیتی جنوب به شمال ایران تکمیل خواهد شد و ریل کشور توان آن را پیدا می‌کند که کالاهای ترانزیتی را از هند تا غرب اروپا جابه‌جا کند.

هر چند هنوز برنامه زمان‌بندی نهایی بسیاری از طرح‌های مدنظر وزارت راه مشخص نشده اما به نظر می‌رسد طرحی که از ۵ سال قبل با چراغ سبز رییس‌جمهوری کلید خورده بوده هنوز به حرکت در مسیر خود ادامه می‌دهد و شاید این آمار در سال ۱۴۰۰ با افتتاح تعداد زیادی از پروژه‌های نیمه‌تمام پربارتر شود.

راه‌آهن میانهـ اردبیل پس از ۷ سال جان گرفت‌

همچنین در ادامه مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با بیان این‌که کمبود منابع مالی و شرایط خاص جغرافیایی دو عامل توقف پروژه راه‌آهن میانهـ اردبیل بود، گفت: با جذب فاینانس داخلی، این پروژه سال ۱۴۰۰ تحویل مردم می‌شود.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با بیان این‌که کمبود منابع مالی و شرایط خاص جغرافیایی دو عامل توقف پروژه راه‌آهن میانهـ اردبیل بود، گفت: با جذب فاینانس داخلی، این پروژه سال ۱۴۰۰ تحویل مردم می‌شود.

خیرا…خادمی اظهارداشت: به دنبال هدف‌گذاری دولت مبنی بر اتصال ۵ مرکز استان به شبکه ریلی کشور تلاش کردیم، خطوط ریلی دارای اولویت را تکمیل کنیم.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ادامه‌داد: یکی از این پروژه‌های اولویت‌دار راه‌آهن میانهـ اردبیل است که ضرورت داشت که به سرعت تکمیل شود.

وی گفت: با تکمیل پروژه راه‌آهن میانهـ اردبیل، اردبیل به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود و در آینده این خط ریلی به پارس‌آباد مغان و کشور آذربایجان هم متصل خواهد شد و در نهایت تا روسیه هم خواهد رفت؛ این خط ریلی در آینده واریانت موازی خط آهن رشت – آستارا خواهد شد، اما فعلاً اتصال اردبیل به شبکه ریلی مدنظر است.

معاون وزیر راه و شهرسازی بیان‌کرد: در برخی قطعات‌ پروژه راه‌آهن میانهـ اردبیل مسیر کوهستانی و صعب‌العبور است و ‌فعالیت عمرانی سنگین می‌طلبد؛ تاکنون‌ حدود ۳۵ میلیون مترمکعب خاکبرداری و خاکریزی در این پروژه انجام شده است که حجم بالایی است، ما در مسیر ریلی قزوین‌- رشت ۲۲ مترمکعب میلیون خاکبرداری و خاکریزی داشتیم.

خادمی ادامه‌داد: در پروژه راه‌‌آهن میانهـ اردبیل ۲۶ کیلومتر تونل و ۵ کیلومتر پل احداث شده است، بلند‌ترین پل ریلی کشور با ارتفاع حدود ۸۰ متر در این خط آهن اجرا شده است و اینها همه نشان از عظمت پروژه دارد.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور بیان‌کرد: پیشرفت فیزیکی کل پروژه راه‌آهن میانهـ اردبیل در بخش زیرسازی ۷۳ درصد است و در مجموع، کل پروژه ۴۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

اعتبار ۸ هزار و ۲۰۰ میلیاردی حمل و نقل ریلی در بودجه ۹۸

عضو کمیسیون عمران مجلس جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای توسعه حمل و نقل ریلی را ضروری دانست.

سیدحسین‌افضلی، عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به رویکرد بودجه‌ای دولت نسبت به حوزه حمل و نقل ریلی در سال آینده، گفت: براساس بررسی‌های انجام شده، در لایحه بودجه سال ۹۸ کل کشور، ۸ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای حوزه حمل و نقل ریلی اعتبار در نظر گرفته شده که این اعتبار برای حوزه‌های مختلف از جمله نگهداری و توسعه خطوط ریلی، ناوگان حمل و نقل ریلی و نگهداری و توسعه ایستگاه‌های راه‌آهن است.

رقابت کشورهای پیشرفته برای توسعه حمل و نقل ریلی

نماینده مردم اقلید در مجلس‌شورای‌اسلامی ادامه‌داد: در شرایط کنونی تمام کشورهای پیشرفته نگاه ویژه‌ای به توسعه حمل و نقل ریلی داشته‌اند و این مسأله آثار مثبتی را برای این کشور‌ها از جمله کاهش مصرف سوخت، کاهش تصادفات جاده‌ای و در شهر‌ها موجب کاهش میزان ترافیک شده است.

سهم ۸۵ درصدی حمل و نقل مسکو در جابه‌جایی مسافر و بار

وی ادامه‌داد: به‌طور مثال در شهری مانند مسکو، ۸۵ درصد از حمل مسافر و بار توسط حمل و نقل ریلی صورت می‌گیرد، زیرا هزینه استفاده از حمل و نقل ریلی نسبت به بخش‌های دیگر جاده‌ای و هوایی بسیار مقرون به صرفه‌تر است.

وضعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که می‌توان با توسعه حمل و نقلی ریلی و ایجاد کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غرب زمینه را برای انتقال کالا و تبدیل شدن به یک هاب منطقه‌ای برای افزایش درآمدهای کشور فراهم کرد

افضلی تصریح‌کرد: وضعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که می‌توان با توسعه حمل و نقلی ریلی و ایجاد کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غرب زمینه را برای انتقال کالا و تبدیل شدن به یک هاب منطقه‌ای برای افزایش درآمدهای کشور فراهم کرد.