چگونه تأسیس بانک فرهنگیان جدی شد؟

از اختلاس تا انقلاب در بدنه مالی وزارت آموزش و پرورش چگونه تأسیس بانک فرهنگیان جدی شد؟ گروه بانک، بیمه، بورس- آموزش و پرورش بزرگ‌ترین وزارتخانه دولت است که میلیون‌ها نفر کارمند دارد. بنا بر همین موضوع تاکنون راهکارهای بسیاری برای ارایه خدمات مالی و بانکی به این قشر عظیم فرهنگی در دستور اجرا قرار […]

از اختلاس تا انقلاب در بدنه مالی وزارت آموزش و پرورش

چگونه تأسیس بانک فرهنگیان جدی شد؟

گروه بانک، بیمه، بورس- آموزش و پرورش بزرگ‌ترین وزارتخانه دولت است که میلیون‌ها نفر کارمند دارد. بنا بر همین موضوع تاکنون راهکارهای بسیاری برای ارایه خدمات مالی و بانکی به این قشر عظیم فرهنگی در دستور اجرا قرار گرفته است. از تأسیس صندوق ذخیره فرهنگیان گرفته تا وعده‌هایی همچون تأسیس بانک فرهنگیان برای رفاه بیش‌تر خانواده بزرگ و چندین میلیون نفری فرهنگیان کشور. در این بین اما اتفاقات تلخی نیز رخ داده که دل فرهنگیان کشور را به درد آورده است. کم‌تر کسی است که از مشکلات پیش آمده در صندوق فرهنگیان کشور بی‌اطلاع باشد. صندوقی که در سال ۷۴ و مطابق مصوبه هیأت وزیران دولت سازندگی تأسیس شد اما دچار فساد ۸ هزار میلیارد تومانی شد تا کورسوی امید فرهنگیان به یأس تبدیل شود!

افشای فساد در سال ۹۵

در سال ۹۵ بود که نماینده تهران در مجلس از فساد گسترده در این صندوق پرده برداشت. بنا به ادعای محمودصادقی فسادهای مربوط به این صندوق در دولت‌های نهم و دهم رخ داده و این فساد در صندوق ذخیره فرهنگیان انجام شد. در این رابطه تاکنون چندین نفر دستگیر شده‌اند. افشای این اختلاس از دلایل استیضاح علی‌اصغرفانی، وزیر سابق آموزش و پرورش بود که فانی پیش از برگزاری استیضاح در ۲۸ مهر ۹۵ استعفا داد! در واقع مجلس در مهر ۱۳۹۵ به تشکیل هیأت تحقیق و تفحص از این صندوق رأی داد. بنا بر گفته مسؤولان آموزش و پرورش، ۸۸۲ هزار و ۴۲۵هزار فرهنگی در کشور عضو صندوق ذخیره فرهنگیان هستند. به‌طور میانگین در هر ماه از هر فرهنگی بیش از ۱۷ هزار تومان رأساً از فیش حقوقی آنها کسر و مستقیماً به حساب صندوق ذخیره فرهنگیان واریز می‌شود، البته با احتساب بازنشستگانی که عضو این صندوق هستند، مبلغ ورودی به صندوق ذخیره به مراتب بیش‌تر می‌شود. درآمد ماهانه صندوق ذخیره فرهنگیان ۲۱ میلیارد تومان است!

ورود مجلس به بحث تأسیس بانک فرهنگیان

پس از این اتفاق بود که مجلس تصمیم گرفت سر و سامانی به اوضاع آشفته مالی صندوق ذخیره فرهنگیان بدهد و بر این اساس تأسیس بانک فرهنگیان در ۳۰ مهرماه امسال در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گرفت. نمایندگان مردم در خانه ملت تأسیس بانک فرهنگیان را منوط به بررسی بیش‌تر کمیسیون برنامه و بودجه کردند. نمایندگان با ارجاع ماده ۳ این طرح به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با ۱۰۳ رأی موافق، ۳۸ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۳ نماینده حاضر در صحن موافقت کردند. در جریان بررسی ماده ۳ طرح مذکور؛ مسعودپزشکیان، رییس جلسه علنی، اعلام‌کرد: با توجه به شرایط تأسیس بانک فرهنگیان، ضروری است برای رفع ابهامات موجود، کمیسیون بررسی‌های بیش‌تری انجام دهد. همچنین براساس این ماده صندوق ذخیره فرهنگیان می‌تواند با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و براساس ضوابط و قوانین و با استفاده از منابع و امکانات صندوق به تأسیس بانک فرهنگیان اقدام کند تا با اولویت پرداخت تسهیلات به فرهنگیان فعالیت کند.

طرح تنظیم مقررات مالی، اداری و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش

همچنین، نمایندگان در این نشست علنی در جریان بررسی ماده یک طرح تنظیم برخی از مقررات مالی، اداری و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش با این ماده با ۱۵۴ رأی موافق، ۱۶ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۸ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند. در ماده یک طرح تنظیم برخی از مقررات مالی، اداری و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش آمده است: ماده یک – معادل یک‌درصد درآمد شرکت‌ها و بانک‌های دولتی و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت در قانون بودجه سنواتی در ردیف خاص پیش‌بینی و به سرجمع اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای وزارت آموزش و پرورش اضافه می‌شود تا برای توسعه عدالت آموزشی، بهبود معیشت فرهنگیان، تأمین سرانه آموزش و پرورش و پرداخت مطالبات فرهنگیان هزینه شود. این اعتبار صددرصد تخصیص یافته تلقی می‌شود. خزانه‌داری کل کشور موظف است به صورت ماهانه حداقل یک دوازدهم یک درصد کل درآمدهای سال قبل را به وزارت آموزش و پرورش پرداخت کرده و در پایان سال مالی با شرکت‌ها و بانک‌های مذکور تسویه کند.

تأسیس بانک در گروی چراغ سبز مجلس

حال مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان از جدی شدن تأسیس بانک فرهنگیان خبر داده است. مهدی‌نیکدل در نشست کارگروه‌های تبصره ۸۵ اداره کل و ادارات آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران با اعلام در دستور کار بودن تاسیس «بانک فرهنگیان» گفت که سودآوری خالص سال مالی منتهی به ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ این صندوق بیش از دو برابر سال گذشته بوده است. مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان همچنین اعلام کرد که تلاش برای تأسیس بانک فرهنگیان از دیگر برنامه‌های مؤسسه برای ارایه تسهیلات و سایر خدمات مالی به فرهنگیان است که قبلاً دو بار در صحن علنی مجلس مطرح شده و برای بررسی بیش‌تر به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ارجاع شده تا پس از بررسی، مجدداً در صحن علنی مطرح و تصمیم‌گیری شود.

منتقدان تأسیس بانک فرهنگیان

در حالی‌که قاسم‌احمدی‌لاشکی، نایب رییس کمیسیون آموزش مجلس‌شورای‌اسلامی تأسیس بانک فرهنگیان را تنها راه جلوگیری از بروز مجدد تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان می‌داند اما هستند منتقدانی که تأسیس این بانک را ضروری نمی‌دانند. در همین ارتباط، سعیدشهسوارزاده، عضو شورای نویسندگان صدای معلم می‌گوید: یکی از راه‌های جلوگیری از بروز مجدد تخلفات در صندوق ذخیره فرهنگیان تبدیل آن به صندوق قابل معامله در بورس می‌باشد که به دلیل شفافیت ساختاری و سهولت در معاملات، هر ۹۰۰ هزار عضو می‌توانند در هر دقیقه یک‌بار، ارزش خالص دارایی‌های سهام خود را کنترل کنند. اگر در آینده، بانک فرهنگیان (همچون بانک سرمایه) تخلف کند، کدام مؤسسه را باید تأسیس کنیم تا از بروز تخلفات در بانک فرهنگیان جلوگیری شود؟ به جای تأسی بانک فرهنگیان بهتر است صندوق ذخیره با نام مؤسسه ولی با عملکرد شرکت، شروع به فعالیت کرده است که با اصلاح ساختار و تغییرات جزیی در اساسنامه، می‌تواند فعالیتش را ادامه دهد.

حال با توجه به توضیحات یاد شده صدای تأسیس بانک فرهنگیان جدی‌تر از همیشه به گوشی می‌رسد، بانکی که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در کشور وجود داشت و اکنون فرهنگیان چشم انتظار هستند تا دوباره بانکی به اسم خودشان یعنی فرهنگیان داشته باشند.