لزوم تشکیل صندوق ملی بیمه حوادث طبیعی

نگاهی به سیل و خسارت‌های مالی آن لزوم تشکیل صندوق ملی بیمه حوادث طبیعی گروه بانک، بیمه، بورس- همچنان اکثر قریب به اتفاق اخبار مهم کشور مربوط به سیل و خسارات آن است. سیلی که از روزهای واپسین سال قبل شروع شد و تقریباً تمامی استان‌های کشور را درگیر خود کرد. بنا بر گفته‌های مسؤولان […]

نگاهی به سیل و خسارت‌های مالی آن

لزوم تشکیل صندوق ملی بیمه حوادث طبیعی

گروه بانک، بیمه، بورس- همچنان اکثر قریب به اتفاق اخبار مهم کشور مربوط به سیل و خسارات آن است. سیلی که از روزهای واپسین سال قبل شروع شد و تقریباً تمامی استان‌های کشور را درگیر خود کرد. بنا بر گفته‌های مسؤولان ارشد کشور سیل ویرانی‌های عظیمی به بار آورده است به‌طوری که همچنان نمی‌توان رقم دقیقی برای آن اعلام کرد! وزیر کشور هفته گذشته در جلسه مجلس حضور یافت و گفت که تاکنون خسارات‌های سیل بین ۳۰ تا ۳۵ هزار میلیارد تومان بوده است! برای این که بدانیم این رقم چقدر زیاد است کافی است بدانیم که این رقم معادل بودجه عمرانی کل کشور و همچنین معادل ۹ ماه پول هدفمندی یارانه‌ها است! پس از وقوع سیل حسن روحانی در نامه دستور برداشت ۲ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برای سیل زدگان را صادر کرد تا آنان مجدداً خانه و کاشانه خود را بازسازی کنند. اما سؤالی که مطرح است این که چند درصد از مردم بیمه حوادث دارند؟ و این که آیا با توجه به حادثه خیز بودن کشورمان نباید فکری اساسی برای بلایای طبیعی کرد؟ گفتنی است در شرایط فعلی مردم چشم انتظار کمک‌های مردمی و دولت هستند و در این بین بیمه مرکزی به عنوان متولی اصلی بیمه کشور نقشی اساسی ایفا می‌کند.

مقدار ناچیز بیمه حوادث

پرویز خسروشاهی قائم مقام بیمه مرکزی در این رابطه اعلام کرد: تنها بین ۵ تا ۷ درصد واحدهای مسکونی در کشور، از پوشش بیمه حوادث طبیعی برخوردار هستند که این میزان در برخی از مناطق کمتر و در برخی از استان‌ها نیز بیشتر است. پروژه‌های بزرگی که تحت پوشش بیمه هستند هنوز در سیل اخیر برآورد خسارت نشده‌اند؛ اما میزان خسارت وارده بر واحدهای مسکونی برآورد شده بالغ بر ۳۳۰ میلیارد تومان است. با راه‌اندازی صندوق بیمه حوادث طبیعی، مواجهه با حوادث غیرمترقبه از حالت برنامه‌ریزی نشده و اضطراری، به حالت برنامه‌ریزی‌شده و طبیعی تبدیل می‌شود.

خانه‌های سیل زده فاقد بیمه هستند

وی با بیان اینکه بسیاری از واحدهای آسیب دیده در سیل، از هیچ گونه پوشش بیمه‌ای برخوردار نیستند، تصریح کرد: برخی از ریسک‌ها دچار اصطکاک اطلاعاتی است؛ به این معنا که بیمه حوادث طبیعی در کنار بیمه شخص ثالث از جمله رشته‌هایی است که از مشکل اصطکاک اطلاعاتی رنج می‌بردند، در حالی که یکی از پیامدهای وجود اصطکاک اطلاعاتی در بازارها، عدم رشد قابل قبول آن بازار‌ها است و یکی از دلایل مهم نفوذ کم بیمه زلزله و سیل وجود همین اصطکاک‌های اطلاعاتی در بازار بیمه، حوادث طبیعی است. به دلیل وجود اصطکاک‌های اطلاعاتی متأسفانه ضرورت تهیه بیمه‌نامه حوادث برای آحاد جامعه ما چندان درک نشده و این ریسک در بازار بیمه ما از اهمیت لازم برخوردار نیست.

محدودیت سرمایه شرکت‌های بیمه

قائم مقام بیمه مرکزی عامل دیگر حضور کمرنگ بیمه در پوشش خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی را، محدودیت سرمایه شرکت‌های بیمه عنوان کرد و گفت: داشتن سرمایه متناسب با تعهدات، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های بیمه‌گری سالم است و به همین خاطر بیمه‌گران به دلیل محدودیت سرمایه، امکان ارائه سقف‌های بالای پوشش برای واحدهای مسکونی و قبول تعهدات خارج از توان خود را ندارند.

سه عامل ضرورت راه‌اندازی صندوق بیمه حوادث طبیعی

خسروشاهی وجود اصطکاک اطلاعاتی، محدودیت توانگری مالی و ظرفیت نگهداری ریسک شرکت‌های بیمه را از عوامل مهم ضرورت راه‌اندازی صندوق بیمه حوادث طبیعی دانست و با اشاره به این مطلب که بخشی از حق بیمه صندوق توسط مردم و بخشی دیگر توسط دولت تأمین خواهد شد، تصریح کرد: شرکت‌ها نمی‌توانند بیش از سرمایه و ظرفیت نگهداری خود ریسک بپذیرند برای مثال یک شرکت بیمه نمی‌تواند شهری را بدون اخذ پوشش‌های اتکایی لازم تحت پوشش بیمه قرار دهد که تعهد پوشش بیمه‌ای آن بیش از ۲۰ درصد سرمایه شرکت باشد.

ضرورت اجباری کردن بیمه تمامی واحدهای مسکونی

قائم مقام بیمه مرکزی به تجربه برخی از کشور‌ها در زمینه اجباری کردن بیمه تمامی واحدهای مسکونی در برابر حوادث طبیعی اشاره کرد و گفت: یکی از عوامل مهم درافزایش ضریب نفوذ بیمه حوادث طبیعی قانونی کردن خرید این بیمه‌نامه از سوی مردم است و آنچه در این زمینه رایج است و پاسخ هم داده تأسیس صندوق‌های بیمه حوادث طبیعی با پشتوانه کمک مالی دولت‌‌ها است.

اندازی صندوق حوادث طبیعی

وی از اراده دولت و مجلس برای راه‌اندازی صندوق حوادث طبیعی خبر داد و گفت: توانگری مالی صندوق برای تحت پوشش قراردادن ریسک‌های موجود یک اصل مهم است و باید تمهیداتی فراهم کنیم تا به ازای خسارات احتمالی منابع کافی تأمین شود. عضو هیأت عامل بیمه مرکزی همچنین با اشاره به چالش‌های رایج در صندوق‌های موجود در کشور نظیر صندوق‌های بازنشستگی و نظایر آن اظهار داشت: صندوق‌هایی نظیر صندوق تأمین خسارات بدنی به این دلیل که منابع مشخصی از محل شخص ثالث دریافت می‌کنند، دچار مشکل نیستند و تجربه موفقی بوده‌اند؛ اما در صندوق‌هایی که به منابع ناپایدار وابستگی دارند، دچار چالش هستیم. بنابراین موفقیت صندوق بیمه حوادث طبیعی نیز در گرو پایداری منابع آن خواهد بود.

ایران کشوری حادثه‌خیز

قائم مقام بیمه مرکزی ادامه داد: با توجه به این نکته که ایران کشوری حادثه‌خیز محسوب می‌شود و جزو ۱۰ کشور بلاخیز دنیا است و خسارات ناشی از حادثه‌های طبیعی در آن بسیار بالاست، تأمین بخشی از منابع صندوق‌های بیمه‌ای باید از مسیر نظام بودجه صورت بگیرد.

۸۵ درصد از خسارت سیل اخیر تحت پوشش اتکایی بوده است

عضو هیأت عامل بیمه مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود خسارات شرکت‌های بیمه در سیل اخیر را دارای پوشش اتکایی دانست و گفت: خوشبختانه شرکت‌های بیمه در نگهداری ریسک‌های فاجعه‌آمیز اصول بیمه‌ای را رعایت می‌کنند و در حادثه اخیر نیز بیش از ۸۵ درصد خسارات از پوشش اتکایی برخوردار بوده است. وی در ادامه با قدردانی از همکاری‌های وزارت آموزش و پرورش به اقدامات زیربنایی این صنعت در زمینه توسعه فرهنگ بیمه در چند سال گذشته اشاره کرد و گفت: انعکاس مطالب و مفاهیم بیمه‌ای در ۸۶ عنوان از کتب درسی و ۱۵ میلیون نسخه از نشریات معتبر نظیر نشریه سراسری رشد و همچنین ترویج بیمه در مدارس و دانشگاه‌ها از فعالیت‌های مؤثر در زمینه تعمیم و همگانی‌سازی بیمه به شمار می‌رود.

رشد اندک بیمه‌های زندگی

قائم مقام بیمه مرکزی در ادامه رشد اندک بیمه‌های زندگی در کشور را از عوامل ضریب نفوذ نه چندان قابل قبول صنعت بیمه در کشور ارزیابی و نسبت به تلاش بیشتر فعالان بیمه برای افزایش ضریب نفوذ رشته بیمه‌های زندگی، تأکید کرد. خسروشاهی با درخواست از همه مسؤولان در دولت و مجلس و همچنین مردم برای کمک و همکاری جهت تأسیس صندوق بیمه حوادث طبیعی گفت: به جای اینکه در زمان وقوع سیل و زلزله همه نگران تأمین مالی خسارت‌های پیش‌آمده شده و مردم و دولت به فکر کمک مالی به آسیب‌دیدگان باشند و این کار بخش مهمی از انرژی و تمرکز همه را صرف خود کند، بهتر است همه اعم از مردم و دولت ماهانه مبالغ ناچیزی به ازای هر واحد مسکونی در صندوق بیمه حوادث طبیعی ذخیره کنند تا در هنگام وقوع حادثه خسارت‌های مالی بدون دغدغه و سردرگمی و با آمادگی قبلی جبران شود. پوشش بیمه صندوق حوادث طبیعی حالت پایه دارد و هر واحد مسکونی که بخواهد مازاد بر پوشش صندوق، برای خود پوشش بیمه‌ای اخذ کند، شرکت‌های بیمه به‌طور تکمیلی اقدام به فروش آن خواهند کرد.

حال با توجه به مطالب عنوان شده می‌توان دریافت که با توجه به حادثه‌خیز بودن کشورمان ضروری است دستگاه‌های مسؤول همچون دولت و مجلس تا دیرتر نشده منابع تأمین هزینه‌های ناشی از بلایای طبیعی را ایجاد کنند که در این ایجاد بین صندوق ملی بیمه حوادث طبیعی می‌تواند کمک شایانی برای مردم باشد.