رد پای ارز در چندنرخی شدن کالاها!

رونمایی از بازار متشکل‌ارزی در هفته جاری رد پای ارز در چندنرخی شدن کالاها! گروه بانک، بیمه، بورس- دلار، ارزی که ثباتش باعث آرامش بازار می‌شود و بی‌ثباتی‌‌اش نیز باعث تلاطم بازار می‌گردد. پولی قدرتمند که همچنان معیار بسیاری از سنجش‌های اقتصادی در کشور ماست. به‌رغم تلاش مسؤولان همچنان دلار در بازار ایران خودنمایی می‌کند […]

رونمایی از بازار متشکل‌ارزی در هفته جاری

رد پای ارز در چندنرخی شدن کالاها!

گروه بانک، بیمه، بورس- دلار، ارزی که ثباتش باعث آرامش بازار می‌شود و بی‌ثباتی‌‌اش نیز باعث تلاطم بازار می‌گردد. پولی قدرتمند که همچنان معیار بسیاری از سنجش‌های اقتصادی در کشور ماست. به‌رغم تلاش مسؤولان همچنان دلار در بازار ایران خودنمایی می‌کند و تاکنون راهکار‌ها برای ثبات این بازار نتیجه خاصی نداشته است. در این بین بانک‌مرکزی تاکنون راهکارهای بسیاری را برای ثبات بازار ارز و خصوصاً دلار ارایه کرده است که هیچ‌کدام با توجه به تنش سیاسی حاکم بر کشورمان توسط غرب و خصوصاً آمریکا جواب نداده است.

تولید چشم به‌راه ثبات ارز

تولیدکنندگان کشور اما بیش از بقیه چشم به‌راه ثبات بازار ارز هستند زیرا تغییر قیمت‌ها باعث برهم خوردن کار آنها می‌گردد. در چنین شرایطی بسیاری از تولیدکنندگان مجبور به افزایش قیمت هستند و همین نارضایتی مردم را به همراه داشته است. مجتبی صفایی، نایبرییس اتاق اصناف ایران در همین رابطه می‌گوید: «گرانی و گران‌فروشی دو مقوله متفاوت است عدم ثبات نرخ مواد اولیه عاملی شده تا قیمت نهایی کالا‌ها با یکدیگر متفاوت باشد و در سطح نظارت مشکلاتی را ایجاد کند. بازار با دو پدیده گرانی و گران‌فروشی مواجه است که در بررسی‌های به‌عمل آمده با پدیده گران‌فروشی به‌طور جدی مقابله می‌شود، اما در بسیاری از موارد، موضوع گرانی کالاست که سرچشمه این اتفاق و پدیده دونرخی و چندنرخی بودن اقلام مصرفی، تفاوت و عدم‌ثبات نرخ ارز است که باید در سیاست‌گذاری‌ها به سمتی حرکت شود که نرخ ارز برای مدت مشخصی تثبیت شود. متأسفانه کارخانجات و شرکت‌های تولیدی مواد اولیه خود را با نرخ ثابتی خریداری نمی‌کنند و این موضوع عاملی شده تا قیمت نهایی کالا در زمان‌های مختلف متفاوت باشد که نظارت و بررسی را در سطح فروش بسیار سخت کرده است.

بازار متشکل‌ارزی

همانطور که گفته شد، تاکنون بانک‌مرکزی راهکارهای بسیاری را برای ثبات بازار امتحان کرده است. در این هفته نیز قرار است مهم‌ترین تیر ترکش بانک‌مرکزی به نام بازار متشکل‌ارزی رونمایی شود. وعده ایجاد بازار متشکل‌ارزی از سال گذشته داده شد و در ابتدا بسیاری بر این باور بودند که بانک‌مرکزی این بازار را برای در دست گرفتن قدرت تعیین نرخ ایجاد می‌کند و برخی نیز انتظارات بسیار زیادی را از این بازار داشتند، اما جزییاتی که از نحوه فعالیت این بازار اعلام شد، نشان داد که بازار متشکل‌ارزی صرفاً به دنبال ساماندهی بازار ارز است. این بازار قرار است برای خریدوفروش ارز بین بازیگران اصلی بازار ارز یعنی بانک‌ها و صرافی‌‌ها ایجاد شود و براساس آخرین خبر‌ها درباره این بازار، بانک‌ها و صرافی‌‌ها مانند شرکت‌های کارگزاری بورس برای خریدوفروش ارز، کد کارگزاری دریافت می‌کنند که این موضوع منوط به تشکیل پرونده و ارائه اطلاعات و مدارک مورد نیازی است که بانک‌مرکزی به آنها اعلام کرده است.

محاسن بازار متشکل‌ارزی

بازار متشکل‌ارزی محاسن بسیاری دارد؛ مثلاً این که جلوی قیمت‌های غیرواقعی بازار را خواهد گرفت. بدین ترتیب که با باز شدن بازار در هر روز نخستین قیمتی که یک صرافی یا بانک برای فروش دلار خود اعلام می‌کند، قیمت پایه آن روز است و از آن طریق قیمت در بازار تهران کشف می‌شود. یعنی فروشنده باید در ازای قیمتی که برای حجم مشخصی از ارز خود در بازار اعلام می‌کند، موجودی در حساب ارزی خود داشته باشد و به محض اعلام این قیمت، ارز اعلام شده در حساب فرد مسدود می‌شود، بنابراین بازار امکان انجام معاملات غیرواقعی را ندارد. اما مهم‌ترین حُسن این بازار محدودیت افزایش قیمت خواهد بود. بدین ترتیب که برای قیمت پایه هر روز محدودیتی در نظر گرفته شده که یک تغییر پنج درصدی نسبت به آخرین نرخ روز گذشته است، به این ترتیب امکان نوسان ناگهانی در قیمت ارز در بازار نیز پایین می‌آید. از دیگر محاسن این بازار این است که اگر صرافی یا بانکی ارز خود را با قیمت بالایی برای فروش بگذارد، نمی‌تواند التهاب در بازار ایجاد کند، چراکه در این بازار، قیمت‌ها از پایین به بالا در ستون سمت چپ نمایش داده می‌شود و کسی که قیمت بالا اعلام کرده در انتهای لیست قرار می‌گیرد و معاملات از پایین‌‌ترین قیمت فروش و بالا‌ترین قیمت خرید انجام می‌شود.

حال باید منتظر ماند و دید که بازار متشکل‌ارزی می‌تواند معضل چندنرخی شدن کالا‌ها در بازار را رفع کند یا همچنان هر روز که از خواب بیدار می‌شویم باید انتظار یک قیمت جدید را داشته باشیم.