سرمایه‌گذاران واحدهای پتروپالایشی در انتظار ضمانت‌های دولتی

سرمایه‌گذاران واحدهای پتروپالایشی در انتظار ضمانت‌های دولتی سمیه مهدوی- یکی از مدل‌های توسعه در صنایع میان‌دستی و پایین‌دستی نفت و گاز، طرح ادغام پتروشیمی با پالایشگاه‌هاست. امری که چندی است با اعمال تحریم‌ها مرکز توجه بسیاری از مسؤولان و کارشناسان قرار گرفته است تا با سوق دادن بازار تجاری کشور به این حوزه میزان سودآوری […]

سرمایه‌گذاران واحدهای پتروپالایشی در انتظار ضمانت‌های دولتی

سمیه مهدوی- یکی از مدل‌های توسعه در صنایع میاندستی و پاییندستی نفت و گاز، طرح ادغام پتروشیمی با پالایشگاه‌هاست. امری که چندی است با اعمال تحریم‌ها مرکز توجه بسیاری از مسؤولان و کارشناسان قرار گرفته است تا با سوق دادن بازار تجاری کشور به این حوزه میزان سودآوری را دوچندان ساخته تا بدینوسیله از اتکای صرف به خام‌فروشی اجتناب شود.

چرا که سودآوری واحدهای پتروپالایشی در بلندمدت، می‌تواند سرمایه‌گذاران حوزه پالایش نفت را به سمت ادغام پالایشگاه‌ها با واحدهای پتروشیمی هدایت کند و به نوعی این بازار را برای سرمایه‌گذاران خصوصی جذاب کند. این طرح کمیسیون انرژی مجلس که از پاییز سال ۹۷ زیر ذرهبین کمیسیون انرژی رفته، در حال‌حاضر در دستور بررسی صحن علنی مجلس قرار دارد.

واحدهای پتروشیمی براساس خوراک به دو نوع مایع و گازی تقسیم می‌شوند که با توجه به مسایلی مانند قیمت پایین گاز و عدم تأمین پایدار خوراک مایع، منجر به توسعه پتروشیمی‌های پایه گازی شده تا ترکیب نامتوازن صنعت پتروشیمی را حسب تأمین خوراک اولیه به تصویر بکشد.

واحدهای پتروپالایشی با استناد به سخن کارشناسان دوبرابر واحدهای پالایشی با خود سود به همراه دارد که هزینه‌های جانبی آن برای سرمایه‌گذاری نیز تفاوتی فاحش با ساخت پالایشگاه‌ها دارد. علیرضا صادق‌آبادی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش از سیاست وزارتخانه مبنی بر احداث پالایشگاه‌های جدید در گفت‌و‌گو با خبرنگار مناقصه‌مزایده، گفت: ظرفیت پالایشی کشور در سال ۱۳۹۱ یکمیلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز بود که در حال‌حاضر این رقم به دومیلیون و ۱۰۰ هزار بشکه رسیده است. ستاره خلیج‌فارس به عنوان بزرگ‌‌ترین پالایشگاه جهان در کشور ساخته شده است، ما نیازی به ساخت پالایشگاه جدید نداریم، هرچند این کار توجیه اقتصادی دارد ولی باید به حسب نیاز به این کار مبادرت ورزید.

با توجه به مضامین مطرح شده باید اذعان کرد که ساخت پالایشگاه در شرایط حاضر نسبت به پتروپالایشگاه توجیه اقتصادی ندارد. بنابراین می‌توان توجه سرمایه‌گذاران را به بازار جذاب پتروپالایشگاه‌ها با توجه به عواملی چون افزایش حاشیه سود فرآوری نفت، کاهش آلودگی، کاهش هزینه‌های تأمین خوراک، مدیریت یکپارچه و هماهنگی میان واحد‌ها جلب کرد. این در شرایطی است که بخش عمده‌ تولیدات واحدهای پتروپالایشگاهی صادراتی است، بخش دیگر آن در داخل توزیع می‌شود که در صورت ایجاد زنجیره پاییندستی به رفع مشکل بیکاری در کشور نیز کمک خواهد کرد. اما اجرایی شدن این سناریو در شرایط بحرانی وقوع تحریم‌ها و بالا بودن ریسک سرمایه‌گذاری برای خصوصی‌ها در هر حوزه‌ای از صنعت نیازمند تضمین‌هایی است که باید از سوی متصدیان امر به این بخش ارائه شود.

با این تفاسیر بسیاری از نمایندگان و کارشناسان به صرافت افتاده‌اند تا تنور این واحد‌ها را گرم کنند.

علی بختیار، یک عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه احداث واحدهای پتروپالایشگاهی در دنیا جایگزین ایجاد واحدهای پالایشگاهی شده است، افزود: دوره بازگشت سرمایه این واحد‌ها در مقایسه با واحدهای پالایشگاهی سریع‌تر است و سه تا چهار ساله احداث می‌شوند.

وی گفت: در طرح ایجاد واحدهای پتروپالایشگاهی؛ ارتقای ۱۱ پالایشگاه فعال کشور هم با سرمایه‌ای که جذب خواهد شد دیده شده است.

بختیار افزود: تولیدات پتروپالایشگاهی در صورت مدیریت درست می‌تواند سود را تا صد برابر افزایش دهد و علاوه بر آن در زنجیره پاییندستی پتروشیمی‌‌ها اشتغال ایجاد خواهد کرد.

وی گفت: مکانیزم سرمایه‌گذاری در این واحد‌ها در بورس نگرانی‌‌ها بابت ضمانت اجرای این طرح‌ها را رفع می‌کند.

 

بختیار گفت: هشت پالایشگاه نیمهتمام در سیراف هم در قالب این طرح دیده شده است.

وی افزود: برخلاف سختی فروش نفت در بازار جهانی در شرایط تحریم، چنین وضعیتی برای فرآورده‌های پتروپالایشگاهی وجود ندارد.

بختیار گفت: سرمایه‌گذاری در پتروپالایشگاهها؛ ایران را از خام‌فروشی ر‌ها می‌کند.

 

همچنین یک کارشناس حوزه انرژی و پالایش گفت: ایران با دارا بودن ظرفیت ۴٫۶ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی در روز بزرگ‌ترین کشور دارای منابع گاز طبیعی در جهان است.

عماد رفیعی افزود: از این مقدار ظرفیت پالایش ۲٫۱ میلیون بشکه در کشور وجود دارد و ۲٫۱ میلیون بشکه ظرفیت برای صادرات است که از آن در واحدهای پتروپالایشگاهی استفاده خواهد شد.

رفیعی افزود: تنوع محصولات تولیدی، اشتغالزایی زیاد کشور و کم اثر یا بی‌اثر شدن تحریم‌های نفتی از دیگر جذابیت‌های ایجاد واحدهای پتروپالایشگاهی است.

وی گفت: کمبود سرمایه علت تأخیر چهار ساله در پایان کار پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس بود و زمان اتمام این طرح را ۱۰ ساله کرد.

این کارشناس حوزه انرژی و پالایش افزود: بازگشت سرمایه در حالت عادی هشت تا ۹ ساله است اما به دلیل دیده شدن طرح تنفس خوراک در واحدهای پتروپالایشگاهی، بازگشت سرمایه یک سال پس از بهره‌برداری این واحد‌ها صورت خواهد گرفت.

رفیعی گفت: با در نظر گرفتن ظرفیت ۲٫۵میلیون بشکه در روز می‌توان ۱۲ واحد پتروپالایشگاهی در کشور احداث کرد.

وی افزود: ۳۰ درصد سرمایه‌گذاری این طرح‌ها از طریق مردم در بورس تأمین خواهد شد.

رفیعی بیان داشت: ۶۷ درصد تجهیزات به‌کار گرفته شده در ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس داخلی است و به همین درصد می‌توان در پتروپالایشگاه‌ها از تجهیزات ساخت داخل استفاده کرد به شرط آن که زودتر اقدام به احداث این واحد‌ها کنیم.

 

احمد صرامی، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان محصولات پتروشیمی معتقد است؛ پتروپالایشگاه‌ها دو تا ۲٫۵برابر بیش از پالایشگاه‌ها سودآوری دارند اما سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این واحد‌ها نیازمند ضمانت‌های واقعی از سوی دولت هستند.