بکارگیری تاکتیک افزایش ظرفیت پالایشی ستاره خلیج فارس

بکارگیری تاکتیک افزایش ظرفیت پالایشی ستاره خلیج فارس سمیه مهدوی- عقربه ظرفیت پالایشی کشور هشت سال پیش که برروی رقم یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه ایستاده بود حال به دومیلیون و ۱۰۰ هزار بشکه رسیده است. این به معنای این است که احداث ستاره خلیج‌فارس به عنوان بزرگ‌‌‌ترین پالایشگاه جهان در کشور تلنگر اساسی به میزان […]

بکارگیری تاکتیک افزایش ظرفیت پالایشی ستاره خلیج فارس

سمیه مهدوی- عقربه ظرفیت پالایشی کشور هشت سال پیش که برروی رقم یکمیلیون و ۷۰۰ هزار بشکه ایستاده بود حال به دومیلیون و ۱۰۰ هزار بشکه رسیده است. این به معنای این است که احداث ستاره خلیج‌فارس به عنوان بزرگ‌‌‌ترین پالایشگاه جهان در کشور تلنگر اساسی به میزان تولید محصولات پالایشی به ویژه بنزین رسیده است.

باید گفت بهتر است فرصت و سرمایه مورد نیاز برای توسعه پالایشگاه‌ها را به برهه دیگری سپرد چرا که استانداردی که از نظر زمانی صرف ساخت مگا پروژه‌ها می‌شود، در حدود ۳٫۵-۴٫۵سال است که این مقدار زمان در کشور ما معمولاً به صورت متوسط هفت سال می‌رسد. بنابراین با توجه به اینکه کشور دچار بحران تحریم‌ها شده است باید تصمیم‌گیری در این خصوص را با احتیاط و حسابگری بیشتری انجام داد.

باید به این نکته توجه داشت، محصولات تولیدی یک پالایشگاه احداث‌شده فقط در بنزین و گازوییل خلاصه نمی‌شود، گاز مایع و فرآورده سنگین که اقتصاد ضعیف‌تری دارند و بازار فروش‌شان به راحتی بنزین و گازوییل نیست نیز تولید می‌شود.

اما ستاره خلیج‌فارس در بازار بنزین چنان تحولی ایجاد کرد که کشور را از واردات بنزین ر‌‌ها کرد. بدین ترتیب فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در بهمن‌ماه سال گذشته افتتاح شد تا با تولید روزانه ۴۵ میلیون لیتر بنزین، سقف تولید بنزین کشور به روزانه ۱۰۵ میلیون لیتر رسید و کشور در شرایط باثباتی به لحاظ تولید فرآورده‌های باکیفیت قرار گرفت و از واردات بنزین بی‌نیاز شد هرچند این بی‌نیازی منوط به کنترل بازار مصرف برای ممانعت از سوزاندن بیش از حد مجاز سوخت است.

 در این خصوص باید گفت: پیمانکاران نقش عمده‌ای در سرپا نگه داشتن این اهرم بنزینی و وارد بازی کردن سه فاز دیگر این پالایشگاه ایفا کردند. هرچند اگر از دید دیپلماسی و سیاسی به جریان نگاه انداخته شود در بُعد کلان‌تر نمی‌توان نقش برجام را در این خصوص انکار کرد. به اعتقاد حسن روحانی؛ رییس‌جمهور همه پیمانکاران به‌صراحت اذعان می‌کردند که این پروژه را آنها نساختند، بلکه آن را برجام ساخت و اگر برجام نبود چه بسا ساخت آن ۱۰ یا حتی ۲۰ سال دیگر به طول می‌انجامید.

به گفته رییس‌جمهور به واسطه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در کشور شروع و پروژه‌های بزرگی افتتاح شد که از آن جمله می‌توان به پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس اشاره کرد که به واسطه آن در بنزین خودکفا شدیم و این برجام بود که زمینه تکمیل ستاره خلیج‌فارس را فراهم کرد، زیرا احداث این پروژه پیش از برجام آغاز شده بود، اما چرا افتتاح نمی‌شد؟ همه پمپ‌هایی که برای تکمیل ستاره خلیج‌فارس نیاز بود، تحت توقیف و تحریم بودند و با افتتاح پروژه ستاره خلیج‌فارس همه پیمانکاران به صراحت اذعان می‌کردند که این پروژه را آنها نساختند، بلکه آن را برجام ساخت و اگر برجام نبود چه بسا ساخت آن ۱۰ یا حتی ۲۰ سال دیگر به اتمام می‌رسید.

حال در سال جدید خبر‌‌ها از تغییر ماهیت فاز چهارم، تولید نفتای شیرین برای نخستین بار و افزایش خوراک ورودی این پالایشگاه به روزانه ۴۰۰ هزار بشکه حکایت دارد.

شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اواسط سال گذشته با انتشار اطلاعیه‌ای از ساخت چهارمین فاز توسعه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس خبر داد که با تعریف این پروژه جدید با دستور وزیر نفت عملاً روزانه معادل ۱۲۰ هزار بشکه در روز میعانات گازی پارس‌جنوبی به جای صادرات روزانه بزرگ‌‌ترین پالایشگاه میعانات گازی ایران و جهان با هدف تولید بنزین و گازوییل با استاندارد یورو۵ می‌شد، اما با تغییرات انجام شده در اوایل سال‌جاری مأموریت این فاز به نام فاز بهینه‌سازی ظرفیت و رفع گلوگاهی فازهای موجود تغییر پیدا کرد.

با افزایش ظرفیت پالایشی در هر سه فاز موجود از ۱۲۰ به ۱۸۰ هزار بشکه، می‌توان تولید مورد انتظار از فاز چهارم را در سه فاز موجود تقسیم کرده و هزینه سرمایه‌گذاری مورد نیاز را صرفه‌جویی و در بخش‌های دیگر صنعت سرمایه‌گذاری کرد.

بنابراین با افزایش ظرفیت پالایشی در فازهای موجود و صرف هزینه‌ای حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیون یورو، این امکان میسر شد تا مجموع خوراک پالایشگاه به روزانه ۴۰۰ هزار بشکه برسد.

پیش از این محمدعلی دادور، دی‌ماه سال گذشته گفته بود ۹۰ میلیون دلار از اعتبار تخصیص یافته در فازهای پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس هزینه شده است و ۱۹۰ میلیون دلار باقی مانده است که برای راه‌اندازی فاز۴ پالایشگاه پس از تأمین از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی هزینه خواهد شد. وی درحالی از آغاز عملیات اجرای فاز چهارم خبر داده بود که برنامه‌ریزی‌‌ها برای اجرای بخش تقطیر و…۲۴ماه زمان تعیین شده و با در نظر گرفتن بخش بهینه‌سازی، ساخت و عملیاتی شدن فاز۴ پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس ۳۶ ماه زمان نیاز خواهد داشت.

اما وظایف و عملکردهای ستاره خلیج‌فارس منحصر در بازار سوخت نیست این پالایشگاه علاوه بر اینکه ۴۰ میلیون لیتر بنزین، ۱۵ میلیون نفتگاز، ۱۵۰۰ تن گاز مایع را برعهده دارد در پلن پتروشیمی‌‌ها نیز نقش مهی ایفا می‌کند. این پالایشگاه تا پیش از این تأمین خوراک دو واحد پتروشیمی تبریز و خوراک را برعهده داشت که قرار است برای واحدهای اصفهان و ماهشهر نیز رایزنی‌هایی انجام دهد.