کودکان کار؛ نیازمندانی کوچک با آینده‌ای نامعلوم!

کودکان کار؛ نیازمندانی کوچک با آینده‌ای نامعلوم! مسعود طاهری- کودکان کار محصول دیروز و امروز نیستند بلکه محصول تفکر و سودجویی افرادی هستند که به هر طریقی به دنبال سودجویی و منافع بیشتر هستند. کودکانی که باید همچون هم‌سن‌های خود به بازی و تحصیل مشغول باشند، اما به دلیل بی‌پولی هر روز در خیابان‌های شهر- […]

کودکان کار؛ نیازمندانی کوچک با آینده‌ای نامعلوم!

مسعود طاهری- کودکان کار محصول دیروز و امروز نیستند بلکه محصول تفکر و سودجویی افرادی هستند که به هر طریقی به دنبال سودجویی و منافع بیشتر هستند. کودکانی که باید همچون هم‌سن‌های خود به بازی و تحصیل مشغول باشند، اما به دلیل بی‌پولی هر روز در خیابان‌های شهر- مخصوصاً سر چهارراه‌ها- مشغول گدایی، فروشندگی و در نهایت کارهای خدماتی همچون تمیز کردن شیشه‌ها هستند! تعداد کودکان کار به حدی در حال افزایش است که سازمان‌هایی که در قبال آنها مسؤول هستند همچون سازمان بهزیستی و…، از پس ساماندهی آنان بر نمی‌آیند و بر همین اساس هم شهرداری‌ها به کمک آنها رفته‌اند تا بلکه بتوانند سروسامانی به وضعیت آنان بدهند. به همین مناسبت روز یکشنبه(دیروز) سمیناری در تهران با عنوان سمینار مقابله با کار کودک برگزار شد.

۴۹۹ هزار کودک کار در ایران

شهردار تهران در ابتدای این سمینار گفت: شهرداری قانوناً وظیفه‌ای در قبال کودکان کار ندارد ولی تلاش کرده‌ایم در کنار مراکز دولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد فعال باشیم.‌ پیروز حناچی اظهار داشت: سازمان بین‌المللی کار و سازمان ملل‌متحد در سال ۲۰۰۲ با توجه به گسترده شدن کار کودکان اقدام به ترغیب دولت‌‌ها جهت مبارزه با این پدیده شوم کرده‌اند؛ بنابراین روزی جهانی با این عنوان نامگذاری شد. وی افزود: اکنون کودکانی که مداوم به‌کار گرفته می‌شوند از تحصیل باز می‌مانند و دوران کودکی خود را درک نخواهند کرد، همچنین رده سنی کودکان کار پنج تا ۱۷ سال اعلام شده است.

۱۵۲ میلیون کودک کار در جهان

شهردار تهران ادامه داد: براساس آمار اعلام‌شده در سپتامبر ۲۰۱۷، ۱۵۲ میلیون کودک‌کار در جهان وجود دارد و می‌توان گفت از هر ۱۰ کودک یکی ناگزیر به‌کار اجباری است. حناچی بیان داشت: بررسی‌های یونیسف نشان می‌دهد که در کشورهایی با کمترین میزان توسعه‌یافتگی از هر چهار کودک یکی مشغول به‌کار اجباری است و بیشترین کودکان کار در مناطق جنوبی آفریقا هستند که در واقع اعلام شده ۲۹ درصد کودکان آنها کار اجباری دارند. وی افزود: بعد از مناطق جنوبی آفریقا، آمریکای لاتین دارای بیشترین کودکان کار است و این رقم در خاورمیانه حدود هفت‌درصد اعلام شده است. شهردار تهران اعلام کرد: در ایران براساس داده‌های مرکز آمار وزارت کار از ۹میلیون کودک ۴۹۹ هزار نفر فعال در حوزه کار هستند. حناچی اضافه کرد: مسأله کار کودک ارتباط مستقیم با فقر در خانواده دارد. البته تعداد بالایی از کودکان کار در کشور تابعیت ایرانی ندارند. وی عنوان کرد: درصد قابل‌توجهی از کودکان کار در خیابان‌‌ها فعالیت می‌کنند و مشغول دستفروشی، گلفروشی، زباله‌گردی و یا فال‌گیری هستند.

کودکان کار محصولی از شرایط اقتصادی و اجتماعی

شهردار تهران با اشاره به اینکه کار کودکان محصول شرایط اقتصادی و اجتماعی خانواده‌هاست و به شکل تحلیلی کودکان به این سمت سوق می‌یابند گفت: آمار کودکان کار در کلانشهر‌ها بیشتر از سایر شهر‌هاست که البته یکی از علت‌های آن جمعیت بالای این شهرهاست. حناچی به خشونت واردشده به کودکان کار در خیابان‌‌ها اشاره کرد و گفت: این مسأله علاوه بر اینکه چهره شهر را ناامن می‌کند مشکلات دیگری را هم به همراه خواهد داشت. وی اضافه کرد: شرایط اقتصادی حاد، چرخه فعالیت کودکان کار را سریع‌تر به گردش درمی‌آورد و اینکه خانواده‌ها از سطح متوسط به زیر خط فقر روند یک عامل افزاینده در این زمینه به شمار می‌رود.

شهرداری قانوناً وظیفه‌ای در قبال کودکان کار ندارد

شهردار تهران گفت: شهرداری قانوناً وظیفه‌ای در قبال کودکان کار ندارد و بهزیستی و سایر دستگاه‌ها متولی آن هستند، ولی ما خود را مسؤول اجتماعی در این زمینه می‌دانیم و بهزیستی دو نوع خدمت در مراکز شبانه‌روزی و مراکز آموزشی را انجام می‌دهد که ما در کنار آنها در این زمینه‌ها نیز فعالیت می‌کنیم. حناچی از سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان یک ابزار قوی در حوزه کودکان کار یاد کرد و گفت: ما تلاش می‌کنیم از طریق تسهیل‌گری به ایفای وظایف اجتماعی خود بپردازیم. وی گفت: در بسیاری از کشور‌ها البته این موضوع برعهده شهرداری است و ما تلاش می‌کنیم به پرداختن به موضوع آسیب‌های اجتماعی در این زمینه گام ‌برداریم. شهردار تهران گفت: امروز تلاش شده برای توانمندسازی خانوار‌ها و آموزش آنها راهکارهایی ارائه شود تا جلوی تبعات حضور کودکان کار را بگیریم. البته شرایط سخت است ولی تلاشمان را انجام می‌دهیم.

آمار دقیقی از کار کودک در تهران وجود ندارد

جوادی یگانه، معاون اجتماعی- فرهنگی شهرداری تهران نیز در این سمینار با اشاره به اینکه کودکان در کشور متولی واحدی ندارند، گفت: آمار دقیقی از کار کودک در تهران وجود ندارد. وی افزود: کودک‌کار عنوان درستی نیست در حقیقت روز مقابله با کار کودکان عنوان صحیحی است که باید مورد استفاده قرار گیرد. کودکان باید آموزش ببینند تا در دوران بزرگی وارد بازار کار شوند و کار کودکان در سنین پایین شیوه درستی نیست. وی افزود: شهرداری به عنوان نهاد همکار با دستگاه‌های ذی‌ربط در این موضوع با ایجاد مراکز پرتو و بهاران و در اختیار قراردادن فضا و تجهیزات و همچنین ارائه آموزش‌های لازم با پدیده کار کودکان به عنوان یک واقعیت اجتماعی موجود مقابله می‌کند و در این مسیر تلاش می‌کند که این پدیده شوم را کاهش دهد. وی ادامه داد: درخصوص تعداد کودکان فعال در حوزه کار می‌توان گفت که در تهران آمار درستی نداریم و از ۱۴ هزار نفر این آمار اعلام می‌شود ولی دقیق نیست. البته اکثریت کودکان مشغول به‌کار در تهران تابعیت خارجی دارند. علت نبود آمار دقیق در این حوزه نیز این است که متأسفانه کودکان متولی واحدی ندارند. وی تأکید کرد: باید به این موضوع توجه کنیم که هنگامی که وضعیت اقتصادی در کشور با مشکلات مواجه می‌شود، این موضوع باعث می‌شود که خانواده‌ها مجبور شوند کودکان خود را سر کار بگذارند. قطعاً توانمندسازی کودکان باعث خواهد شد که فعالیت آنها در سنین پایین کاهش پیدا کند. در مسیر دادن این آموزش‌ها در کنار سازمان‌های مردم‌نهاد خواهیم بود.