پیش‌شرط‌های قابل پیش‌بینی بودن بازار ارز چیست؟ گروه بانک، بیمه، بورس- ثبات و قابل پیش‌بینی بودن بازار ارز آرزویی است که همه اصناف دارند. با شروع بحران ارز در سال ۹۶ و ادامه آن تا آبان‌ماه سال ۹۷، قیمت ارز با تلاطمی عجیب روبه‌رو شد و قیمت ارز رشد دیوانه‌وار خود را از مبدأ ۳۸۰۰ […]
پیش‌شرط‌های قابل پیش‌بینی بودن بازار ارز چیست؟
گروه بانک، بیمه، بورس- ثبات و قابل پیش‌بینی بودن بازار ارز آرزویی است که همه اصناف دارند. با شروع بحران ارز در سال ۹۶ و ادامه آن تا آبان‌ماه سال ۹۷، قیمت ارز با تلاطمی عجیب روبه‌رو شد و قیمت ارز رشد دیوانه‌وار خود را از مبدأ ۳۸۰۰ تومان به نزدیک ۲۰ هزار تومان آغاز نمود! طی این مدت قیمت اجناس به طرز باورنکردنی روبه افزایش گذاشت و همچون سونامی ثبات نیم‌بند اقتصاد را از هم فرو پاشید. نتیجه این فروپاشی، تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی، اخراج کارگران، فرو رفتن بخش عظیمی از جامعه به خط فقر بود. در اقتصادی که ارز و مخصوصاً دلار پاشنه آشیل آن است، همواره خطر افزایش قیمت‌ها وجود دارد. این داستان در دولت قبلی نیز اتفاق افتاد و در بازه اوایل سال ۹۰ تا اواسط سال ۹۱ قیمت ارز و خصوصاً دلار افزایش چشمگیری یافت و تا مرز چهار هزار تومان نیز بالا رفت. در آن دوران نیز همین مسأله باعث شد تا قیمت انواع کالا و خدمات، مسکن، خودرو و دیگر بازارهای اقتصادی به شدت بالا رود. از آن بحران تا این بحران همواره این سؤال مطرح بوده است که بازار ارز بالاخره کی قابل پیش‌بینی می‌شود؟
گذر از طوفان ارزی
بازار ارز این روز‌‌ها در حالی این آرامش را که به نظر می‌رسد به دلیل تثبیت سیاست خارجی و اقتصادی، کاهش تقاضا در بازار و همچنین مدیریت مناسب بانک‌مرکزی رقم خورده است، تجربه می‌کند که مردادماه سال گذشته یکی از پرنوسان‌‌‌ترین ماه‌ها را تجربه می‌کرد. در شرایط کنونی، بازار ارز در یک ثباتی نسبی به سر می‌برد. رئیس کل بانک‌مرکزی گفته است از پس دوره‌ای سخت بازار ارز ایران پیش‌بینی‌پذیر و باثبات شده است. به گفته عبدالناصر هم‌‌تی، بازار ارز پس از یک دوره سخت که بیشتر از ناحیه فشارهای خارجی و تحریم همه‌جانبه و انتظارات منفی ناشی از آن بود، به‌تدریج به سمت پایداری و پیش‌بینی‌پذیری حرکت می‌کند. به گفته وی، تلاش بانک‌مرکزی در یک سال گذشته به‌طور عمده متمرکز بر مدیریت بازار و ساماندهی آن بوده است و طرح مباحثی مانند تأمین مالی دولت یا کمک به بانک‌ها از راه تحولات نرخ ارز نه‌تنها بر مبنای آمار بی‌اساس، بلکه جفای بزرگی در حق بانک‌مرکزی است.
پیش‌شرط‌های آرامش ارزش
این آرامش در حالی بر بازار ارز حاکم شده است که به اعتقاد کارشناسان، از آنجا که کاهش و ثبات در بازار ارز برای فعالیت‌های اقتصادی موضوع بسیار دارای اهمیتی است، برای تحقق این هدف، باید پیش‌شرط‌های آن ابتدا فراهم و در این مسیر اقدام‌های مناسب‌تر و دقیق‌تری در نظر گرفته شود. یکی از آنها، تشکیل بازار متشکل ارزی است که می‌تواند روند کاهش نرخ ارز را تسریع کند. حتی بازار مسکن، طلا و حتی کالاهای اساسی مردم از نرخ ارز متأثر بوده است و با ادامه روند کاهش نرخ ارز و تلاش بانک‌مرکزی برای ایجاد ثبات در نرخ‌‌‌ها به‌طور حتم در بازارهای موازی نیز شاهد بهبود نسبی قیمت‌ها خواهیم بود.
لزوم شفافیت ارزی
همچنین می‌توان شفافیت ارزی را لازمه آرامش بازار ارز دانست. اکنون و در پی کاهش بی‌سابقه نرخ ارز مردم باید بدانند که سرمایه‌گذاری در این حوزه به صلاح نبوده و به‌طور حتم به متضرر شدن آنها می‌انجامد. همچنین ارائه ارز دولتی در برهه‌ای به ایجاد فساد اقتصادی دامن زده بود. مهم‌تر از ارائه ارز دولتی، حمایت از تولید‌کننده واقعی و مصرف‌کننده است در این صورت فسادی نیز در حوزه ارزی ایجاد نخواهد شد.
کنترل پایه پولی مهم است
در همین ارتباط، جواد صلاحی، کارشناس اقتصاد چنین می‌گوید: این شرایط به دلیل کاهش تقاضایی است که در بازار ارز ایجاد شده است. از آنجا که افزایش تقاضا به رشد قیمت‌ها دامن می‌زند، با کم شدن حساسیت‌های اقتصاد ایران به تحریم‌ها و از بین رفتن شوک‌های اولیه، این شرایط سبب شد تا به‌تدریج از تقاضای خرید ارز کاسته شود و این شرایط بر پایین آمدن قیمت‌ها اثر بگذارد. همچنین ملزم کردن صادرکنندگان به وارد کردن ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد، از جمله اقدام‌هایی است که از سوی بانک‌مرکزی اتخاذ و باعث شد تا حد زیادی بازار ارز مدیریت و کنترل شود.
آرامش بازار ارز ادامه می‌یابد؟
بازار ارز این روز‌‌ها در حالی روند باثباتی را می‌پیماید که انتظار می‌رود این رویه همچنان تداوم یابد که البته تحقق آن نیازمند برخی پیش‌شرط‌هاست. از آنجا که کشور با کسری بودجه روبه‌رو است، این شرایط ممکن است پیامدهای منفی‌اش در ماه‌های آینده در اقتصاد بروز پیدا کند. اینکه بانک‌مرکزی برای جبران این کسری بودجه چه تدبیری بیندیشد و چه راهکاری را عملی کند، موضوعی بسیار بااهمیت است. اگر این کسری بودجه سرانجام زمینه افزایش نقدینگی را به وجود آورد و پایه پولی را تشدید کند، می‌تواند زمینه رشد دوباره نرخ ارز را نیز فراهم کند. از این‌رو، یکی از اقدام‌های مهم بانک‌مرکزی در ماه‌های آینده باید به‌کار‌گیری یک روش مناسب برای جبران این کسری بودجه در کشور باشد.
کاهش پایه پولی و کنترل نقدینگی
به هر حال، در شرایط فعلی مهم‌ترین نکته بحث کاهش پایه پولی و کنترل نقدینگی در کشور است که اگر این مهم محقق شود می‌توان انتظار یک شرایط بهتر را در بازار ارز و سایر بازار‌‌ها داشت. برای این منظور به نظر می‌رسد بانک‌مرکزی باید اقدام‌هایی را نیز در حوزه نرخ بهره انجام دهد و با ایجاد عملیات بازار باز، به سمت ساماندهی این بخش حرکت کند. یکی از این عوامل به وضعیت عرضه‌و‌تقاضای ارز برمی‌گردد. از آنجا که دولت بزرگ‌‌‌ترین عرضه‌کننده ارز در کشور به شمار می‌آید، زمانی که تحریم‌ها دوباره اعمال شد، این موضوع یک موج روانی را به وجود آورد که دولت شاید توانایی عرضه ارز به اندازه کافی را نداشته باشد و این مهم یک موج شدیدی از تقاضا را در بازار به وجود آورد و زمینه رشد قیمت‌ها را فراهم کرد. باید قبول کرد که نرخ ارز فقط براساس مؤلفه‌های اقتصادی و عرضه‌و‌تقاضا تعیین می‌شود و اگر بانک‌مرکزی بتواند حجم بالای نقدینگی در کشور را کنترل و میزان پول در گردش جامعه را مدیریت کند، می‌توان انتظار داشت در آینده بازار ارز به یک ثبات نسبی برسد و قدرت پیش‌بینی‌پذیری پیدا کند.
گفتنی است؛ همواره مسائل سیاسی بیشترین سهم را در عدم ثبات بازار ارز داشته‌اند و باید دید در شرایطی که ایران گام سوم کاهش تعهدات برجامی را رسماً آغاز کرده، آیا بانک‌مرکزی می‌تواند ثبات بازار ارز را ادامه دهد یا اینکه باز هم شاهد افزایش قیمت دلار در بازار خواهیم بود؟
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.