متن اصلی
گروه : گزارشات تحلیلی مناقصه مزایده
شناسه : 65311
تاریخ : ۱۷ شهریور ۱۳۹۸
ساعت : ۱۲:۳۷
پرینت از صفحه

صادرات زغال‌سنگ توجیه اقتصادی ندارد

صادرات زغال‌سنگ توجیه اقتصادی ندارد گروه زمین و معدن – ذخایر زمین‌شناسی زغال‌سنگ در ایران ۱۱ تا ۱۴ میلیارد تُن و ذخایر قطعی آن حدود ۱٫۱ میلیارد تُن برآورد شده است که این ذخایر از دو نوع حرارتی و کک‌شو می‌باشد، زغال‌سنگ کک‌شو در تولید فولاد استفاده می‌شود و زغال‌سنگ حرارتی مصارف گسترده‌ای به عنوان […]

صادرات زغال‌سنگ توجیه اقتصادی ندارد

گروه زمین و معدن – ذخایر زمین‌شناسی زغال‌سنگ در ایران ۱۱ تا ۱۴ میلیارد تُن و ذخایر قطعی آن حدود ۱٫۱ میلیارد تُن برآورد شده است که این ذخایر از دو نوع حرارتی و کک‌شو می‌باشد، زغال‌سنگ کک‌شو در تولید فولاد استفاده می‌شود و زغال‌سنگ حرارتی مصارف گسترده‌ای به عنوان سوخت در نیروگاه‌های برق، تولید سیمان و صنایع فروآلیاژی دارد که این نوع زغال‌سنگ در ایران مصرف ندارد. اما یکی از عوامل کیفیت زغال‌سنگ میزان گوگرد آن می‌باشد که متأسفانه در زغال‌سنگ‌های ایران این مقدار کم نبود و همین مسأله سبب شده که فولادسازان بزرگ دنیا به مصرف زغال‌سنگ‌های پُرگوگرد کک‌شوی ایران رغبتی نداشته باشند. همچنین این در حالی است که به دلیل تأثیری که سوخت‌های فسیلی بر کره‌زمین دارند کشورهای استفاده‌کننده از زغال‌سنگ تمایل به جایگزینی آنها گرفته‌اند.

اما یکی از مشکلات سر راه تولیدکنندگان زغال‌سنگ روش قیمت‌گذاری این محصول بوده به‌طوری که مقایسه نرخ فروش زغال‌سنگ داخلی با قیمت‌های زغال‌سنگ در بازارهای جهانی نشان می‌دهد همواره نرخ زغال‌سنگ داخلی از نرخ‌های جهانی کمتر بوده و با توجه به این موضوع که ۸۰ درصد زغال‌سنگ تولیدی ایران کک‌شو بوده و از این مقدار ۹۰ درصد آن به مصرف داخل می‌رسد همین مسائل باعث شده که صادرات زغال‌سنگ به صرفه نباشد.

در این رابطه سعید صمدی، دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران، از عمده مشکلات معدنکاران زغال‌سنگ را نابرابری قیمت داخلی با قیمت بازارهای جهانی دانست و گفت: در حال‌حاضر قیمت جهانی زغال‌سنگ دو برابر قیمت بازارهای داخلی است و این امر تمایل معدنکاران را به صادرات افزایش می‌دهد، اما به دلیل اینکه قراردادهای بلندمدت با ذوب‌آهن دارند مجبور هستند به تعهد خود عمل کنند.

دبیر انجمن زغال‌سنگ، در ادامه با اشاره به اینکه باید در نرخ زغال‌سنگ در بلندمدت تجدیدنظر اساسی شود، گفت: اگر دولت یارانه نمی‌دهد دست‌کم نرخ آن را به قیمت‌های جهانی که در بندرعباس برای مصرف‌کننده تمام می‌شود، نزدیک کند.

صمدی با اشاره به انواع زغال‌سنگ تولیدی در کشور گفت: ۸۰ درصد از زغال‌سنگ تولیدی در ایران از نوع کک‌شو است که پس از استخراج و فرآوری به‌کارخانه‌های کک‌سازی و یا به شرکت ذوب‌آهن تحویل داده می‌شود، زیرا عمده مصرف‌کننده آن شرکت ذوب‌آهن است که ۹۰ درصد از زغال‌سنگ کک‌شو را مصرف می‌کند.

 وی ادامه داد: زغال‌سنگ حرارتی برای حرارت مورد استفاده قرار می‌گیرد، به دلیل اینکه در کشور، انرژی گاز با قیمت پایین عرضه می‌شود، بنابراین به زغال‌سنگ حرارتی توجه نمی‌شود. این در حالی است که زغال‌سنگ در دنیا، یک منبع اصلی برای تأمین انرژی است. طبیعتاً محصولی که در کشور مصرفی نداشته باشد، پس از استخراج بحث صادرات آن مطرح می‌شود.

دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با بیان اینکه صادرات زغال‌سنگ خام متالوژی توجیه اقتصادی ندارد، افزود: زغال‌سنگ‌‌های صادراتی از نوع کنسانتره هستند؛ زیرا زغال‌سنگ خام دارای درصد ناخالصی بالایی بوده و پس از استخراج بین ۳۰ تا ۴۰ درصد ناخالصی دارند، بنابراین قابل استفاده نیستند. برای اینکه بتوان آن را در کوره‌های کک‌سازی مورد استفاده قرار دهیم، باید خاکستر زغال را به زیر ۱۰ درصد کاهش داد.

وی ادامه داد: کارخانه زغالشویی به اندازه کافی در کشور وجود دارد، برخی از این کارخانه‌ها با ظرفیت پایین مشغول به فعالیت هستند. بنابراین ما با مشکل کمبود کارخانه زغالشویی در کشور مواجه نیستیم و تمام معدنکاران، زغال خود را تحویل زغالشویی‌‌‌ها می‌دهند. معمولاً صادرات پس از مرحله زغالشویی صورت می‌گیرد.

صمدی اظهار کرد: ممکن است برخی از معدنکاران زغال‌سنگ کک‌شو را نیز صادر کنند؛ زیرا دولت صادرات آن را ممنوع نکرده و آنها نیز برای واردات ماشین‌آلات نیاز به ارز دارند.

دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران معتقد است: اگر تولید زغال‌سنگ کک‌شو افزایش یابد، احتمال صادرات این نوع محصول نیز وجود دارد.

صمدی با بیان اینکه صادرات زغال‌سنگ از نوع حرارتی است، افزود: زغال‌سنگ‌های حرارتی از لحاظ ماهیت قابلیت کک‌شو ندارند. اگر زغال‌سنگی که از معدن استخراج می‌شود از نوع حرارتی باشد، دیگر قابلیت کک‌شو متالوژی ندارد.

وی با بیان اینکه ایران واردکننده زغال‌سنگ است، افزود: ایران با تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن، در حد نیاز مصرف داخلی هم زغال‌سنگ تولید نمی‌کند، این امر باعث شده در سال حدود ۵۰۰ هزار تن زغال‌سنگ به کشور وارد شود.

 براساس این گزارش، در حال‌حاضر زغالی که در ایران تولید می‌شود از نوع زغال کک‌شو است که برای فولاد‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. حدود ۴۰۰ هزار تن زغال‌سنگ متفرقه (حرارتی) نیز در سال تولید می‌شود؛ اما به دلیل اینکه مصرف داخلی ندارد به خارج از کشور صادر می‌شود. در سال گذشته حدود ۴۳۰ هزار تن از این محصول صادر شده است.