سکانس حذف یارانه ثروتمندان؛ اجراء از مهرماه!

نگاهی به یک دهه پرداخت نقدی دولت‌‌‌ها به مردم سکانس حذف یارانه ثروتمندان؛ اجراء از مهرماه! مسعود طاهری- نزدیک ۱۰ سال از زمان آغاز پرداخت یارانه می‌گذرد؛ آذرماه سال ۱۳۸۹ بود که برای نخستین بار یارانه نقدی در جیب‌های مردم رفت؛ هر نفر ۴۵ هزارو۵۰۰ تومان. جمعیت کشور در زمان آغاز پرداخت یارانه نقدی ۷۶ […]

نگاهی به یک دهه پرداخت نقدی دولت‌‌‌ها به مردم

سکانس حذف یارانه ثروتمندان؛ اجراء از مهرماه!

مسعود طاهری- نزدیک ۱۰ سال از زمان آغاز پرداخت یارانه می‌گذرد؛ آذرماه سال ۱۳۸۹ بود که برای نخستین بار یارانه نقدی در جیب‌های مردم رفت؛ هر نفر ۴۵ هزارو۵۰۰ تومان. جمعیت کشور در زمان آغاز پرداخت یارانه نقدی ۷۶ میلیون نفر بود و بر همین اساس دولت وقت در آن زمان هر ماه ۳۵۰۰ میلیارد تومان و سالانه ۴۲ هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت می‌کرد. یارانه‌ای که قرار بود کمک‌خرج مردم باشد و مبلغی برای رفاه بیشتر اما تنها باعث افزایش تورم شد و بالا رفتن قیمت‌ها. حال نزدیک به یک دهه از پرداخت سپری شده اما همیشه یک موضع مهم که همانا حذف یارانه اقشار پردرآمد‌‌‌ها بوده، مغفول مانده است و همیشه این سؤال مطرح شده که بالاخره چه زمان کمک نقدی دولت به ثروتمندان قطع می‌شود؟ البته دولت روحانی یک بار در سال ۹۴ اقدام به حذف یارانه چهار میلیون نفر کرد که آن هم با اعتراض حذف‌شدگان همراه شد و با توجه به اعلام وزارت تعاون، یک میلیون نفر از حذف‌شدگان به صف دریافت یارانه نقدی بازگشتند!

شناسایی فقیر و غنی!

یکی از مشکلاتی که دولت قبل برای حذف قطع یارانه افراد ثروتمند اعلام می‌کرد، نبود سیستم شناسایی فقیر از غنی یا دارا از ندار بود. مسأله‌ای که همچنان و به‌رغم گذشت نزدیک به یک دهه همچنان یکی از مهم‌ترین دلایل قطع یا حذف یارانه ثروتمندان به شمار می‌رود! جالب آن که آئین‌نامه اجرایی تبصره ۱۴ ماده واحده قانون بودجه سال۹۸، دستگاه‌های ذی‌ربط را مکلف کرد یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی را حذف کنند؛ اقدامی که هشت سال است فقط وعده آن داده می‌شود.

ابلاغ آئین‌نامه تبصره ۱۴ ماده توسط دولت

تیرماه امسال بود که دولت روحانی بالاخره تصمیم به اجرایی کردن آئین‌نامه تبصره ۱۴ کرد. یکی از ماده‌های این آئین‌نامه اشاره مستقیم به حذف سه دهک بالای درآمد، یعنی قشر ثروتمند جامعه از صف دریافت یارانه نقدی دارد. در این ماده به وزارت تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی تکلیف شده است که با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و وزارت کشور (استانداران) طی دستورالعملی که ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آئین‌نامه تهیه می‌کند، نسبت به شناسایی و حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی خانوار‌‌‌ها اقدام کند. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف است، پس از اعلام وزارت‌تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی نسبت به حذف یارانه خانوارهای اعلامی (در اولین نوبت) اقدام کند.

هزینه ۴۲ هزار میلیارد تومانی!

براساس آمار سال قبل دولت ۴۲ هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه هزینه نقدی انجام داده که این رقم با توجه به نسبت افزایش تعداد تولد به مرگ‌ومیر بیشتر نیز خواهد شد؛ این در شرایطی است که کل بودجه عمرانی کشور در سال ۹۸، نزدیک ۴۰ هزار میلیارد تومان است! در واقع عدم توجه به ساماندهی یارانه‌بگیران در حالی است که طی هشت سال گذشته سه دولت دهم، یازدهم و دوازدهم در ۱۰۰مرحله رقمی بالغ بر ۳۴۰ هزار میلیارد تومان به بیش از ۷۸ میلیون ایرانی اعم از نیازمند و غیرنیازمند پرداخت کرده‌اند؛ اگر سه دولت مذکور حتی بدون کاستن از حجم بودجه ۴۲ هزار میلیارد تومانی سالیانه یارانه نقدی، صرفاً ثروتمندان را از صف دریافت خارج و به همان میزان به یارانه افراد بی‌بضاعت و دهک‌های پایین درآمدی اضافه می‌کردند و یا آن مبلغ را صرف افزایش رفاه‌اجتماعی و بهبود شاخص‌های رفاهی جامعه می‌کردند، قطعاً به نتایج بهتری نسبت به آنچه که امروز شاهدش هستیم، دست می‌یافتند.

ثبات یارانه به رقم افزایش شدید قیمت‌ها

مسأله اسفناک‌تر آن که رقم پرداخت یارانه طی این سال‌های همچنان ثابت باقی مانده ولی تورم به‌طور فزاینده‌ای گریبانگیر مردم شده است. آمار‌‌‌ها به خوبی نشان می‌دهند که رقم فعلی پرداخت یارانه باید رقمی در حدود یک‌میلیون تومان به ازای هر نفر باشد در حالی که بعد از گذشت نزدیک به یک دهه، یک تومان نیز اضافه نشده است. دولت می‌گوید علت عدم افزایش قیمت یارانه، به دلیل عدم افزایش قیمت آب، برق، گاز و امثالهم است! این توجیه یا بهانه دولتی در حالی مطرح می‌شود که دولت همچنان به سه دهک پولدار جامعه یارانه می‌دهد و باید سال‌ها پیش با جدیت حذف یارانه دهک پولدار جامعه را ادامه می‌داد اما به دلایلی از جمله دور دوم انتخابات این کار نکرده است.

قطع یارانه ثروتمندان

حال با توجه به اینکه چیزی کمتر از دو سال به پایان عمر این دولت باقی مانده، دولت بالاخره عزمش را برای قطع یارانه ثروتمندان گرفته است. محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی دیروز(چهارشنبه) در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران گفت: تلاش می‌کنیم در مهرماه یارانه افراد توانمند با میزان خطای حداقلی حذف شود. وزیر تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی درباره حذف یارانه دهک‌های پردرآمد جامعه اظهار کرد: با توجه به شرایط اقتصادی کشور و آثار این فشار‌‌‌‌ها بر سطح عمومی قیمت‌ها، این کار باید با احتیاط انجام شود که چهار دستگاه این موضوع را پیگیری می‌کنند. شریعتمداری با بیان اینکه دستگاه‌ها گزارش‌ها را ارایه ندادند، بیان داشت: امیدواریم که این اقدام به گونه‌ای اتفاق بیفتد که در مهرماه بتوانیم بخشی از افراد برخوردار را با میزان خطای حداقلی انتخاب و از لیست یارانه‌بگیران حذف کنیم، اما نمی‌خواهیم فشاری به طبقه ضعیف و متوسط جامعه وارد شود، بنابراین هدف ما اجرای مصوبه مجلس در حذف سه دهک یارانه پردرآمد است.