میوه خندان در تالار فیزیکی لبخند زد

راه‌اندازی نخستین معاملات آتی پسته در دنیا میوه خندان در تالار فیزیکی لبخند زد گروه بانک، بیمه، بورس- بورس کالا، بورسی شفاف است که همین شفافیتش باعث شده تا بسیاری از محصولات تولیدی نواستار حضور در آن باشند. محصولات کشاورزی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و بعد از زعفران نوبت به پسته رسید تا […]

راه‌اندازی نخستین معاملات آتی پسته در دنیا

میوه خندان در تالار فیزیکی لبخند زد

گروه بانک، بیمه، بورس- بورس کالا، بورسی شفاف است که همین شفافیتش باعث شده تا بسیاری از محصولات تولیدی نواستار حضور در آن باشند. محصولات کشاورزی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و بعد از زعفران نوبت به پسته رسید تا حضور در بورس کالا را تجربه کند. بورسی که می‌تواند سکوی پرتابی باشد برای کشاورزان تا بتوانند دست رنج خود را که با هزاران مشقت به دست‌ می‌آورند، به راحتی از دست ندهند و خود عنان کار را از دست دلالان در بیاورند و به تجارت بپردازند.

پسته؛ میوه‌ای تاریخی

خاستگاه اولیه پسته به زمان هخامنشیان و نواحی کرمان نسبت داده شده است. پس از اسلام، قم به عنوان مهم‌ترین ناحیه پسته‌خیز ایران معرفی شده است. پیشینه تاریخی آن به نیمه اول قرن هجری می‌رسد و اولین نوشته‌ها درباره پسته دامغان، سمنان و قزوین به قرن هفتم و پسته‌کاری در کرمان به قرن ۱۲ نسبت داده شده است. هم‌اکنون پسته‌های ایرانی براساس پیشینه تاریخی، حمل‌ونقل و منطقه تولید به نام همان محل نام‌گذاری شده‌اند نظیر پسته دامغانی، قزوینی، راوری، سبزواری و قمی.

انواع پسته

البته قابل ذکر است؛ علاوه بر موارد ذکر شده پسته براساس شکل نیز تقسیم‌بندی‌هایی دارد. ارقامی‌نظیر: ممتاز (خندان) ، بلوچی، کله قوچی، سفیدپسته، سبزپسته و خنجری. این ارقام مختلف پسته زمان‌های رسیدن متفاوتی دارند و به انواع زودرس و دیررس تقسیم می‌شوند که انواع زودرس اواخر مردادماه و دیررس در اوایل مهرماه می‌رسند. پسته یک میوه گرمسیری است. این محصول در سال ۱۷۳۷ میلادی توسط فردی به نام (لینه) از اسپانیا تحت نام علمی‌(آناکاردیاسی) (anacardiacae) نام‌گذاری شده است. درخت پسته برخلاف بادام و گردو جزء درختان دوپایه است و نر و ماده آن از یکدیگر جدا است. پسته از میوه‌هایی است که یک سال بارور و سال بعد کم‌بارتر است. پیدایش پسته در ایران به ۴۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. درخت پسته در زبان‌های یونانی، لاتین، اروپایی، عربی، ترکی، روسی، ژاپنی و دیگر زبان‌ها از نام ایرانی آن گرفته شده است. نام درخت این محصول هنگامی‌ که به ایران وارد شد، در زبان پارسی «پیستاکو» بود و سپس به (پسته) تبدیل شده است،کلمه لاتین pistachio مشتق شده از همین کلمه است. باغ‌های پسته در ایران از همان زمان پایه گرفته است.

افتتاح معاملات آتی پسته

همان‌طور که گفته شد، پسته برای نخستین‌بار حضور در بورس کالا را تجربه کرد و دیروز(یکشنبه) نخستین روز آغاز معاملات آتی پسته در بورس کالا بود. در مراسمی‌که به همین منظور برگزار شد، رئیس سازمان بورس با اشاره به آغاز معاملات آتی پسته در بورس کالا گفت: کالاهای همگن می‌توانند در بورس کالا معامله شوند و بعد از اینکه دارایی پایه در این بورس معامله شد قرارداد آتی آن نیز می‌تواند معرفی و دادوستد شود. در حالی شاهد آغاز معاملات قراردادهای آتی پسته در بورس کالای ایران هستیم که لازم است در معاملات پسته از نظرات فعالان و دست‌اندرکاران صنعت، چه برای تعیین ریزساختارهای معاملاتی و چه برای تعیین دستورالعمل‌های معاملاتی و نحوه قیمت‌گذاری‌ها، استفاده کنیم. معاملات آتی یکی از ابزارهای مشتقه است که در دنیا برای پوشش ریسک به آن توجه شده است. وقتی یک نفر قرارداد آتی را خریداری کند، قیمت را برای خود تعیین کرده و نسبت به نوسانات آتی ریسک‌ها را پوشش می‌دهد؛ ضمن اینکه معاملات آتی در کشف واقعی قیمت نیز مؤثر است.

بهره‌گیری بازار سرمایه از ابزار مشتقه

محمدی با تأکید بر بهره‌گیری بازار سرمایه از ابزار مشتقه بیان کرد: اگر بازار یک کالا از بازار نقدی خوبی برخوردار نباشد و یا گردش نقدینگی آن بیش از حد باشد، یکی از راهکارها برای ساماندهی این بازار مشتقه‌سازی آن کالاست. چرا باید قیمت محصولات تولیدی کشور ما همچون پسته و زعفران توسط کشورهای دیگر تعیین شود در حالی‌که که سمت عرضه تنها وابسته به کشور ماست. در این رابطه قطعاً بورس کالای ایران کمک می‌کند تا دسترنج کشاورزان ایرانی به درستی قیمت‌گذاری و به مرجع قیمت دنیا تبدیل شویم. البته بورس‌های کالایی دنیا بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند اما امروز شاهد یک تحول و شروع خوب در این زمینه هستیم. ممکن است صادرکننده‌ای به خرید محصول کشاورزی نیاز داشته، اما نقدینگی لازم را در اختیار نداشته باشد؛ ممکن است کشاورزی برای فروش کالای خود دچار مشکل باشد و حتی از قیمت‌های واقعی اطلاع نداشته باشد. در نتیجه بورس کالا و معاملات آتی یک وضعیت برد-برد را هم برای کشاورز و هم برای صادرکننده و سرمایه‌گذار ایجاد می‌کند و همه می‌توانند از مزایای عرضه پسته در بورس استفاده کنند. امیدواریم معاملات پسته در بورس نقش تعیین‌کننده‌ای در بازارهای جهانی و قیمت‌گذاری جهانی ایفاء کند و همچنین خرما و کشمش هم در آینده نزدیک در این بازار عرضه شود.

معاملات آتی پسته برای اولین بار در دنیا راه‌اندازی شد

حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران نیز در ادامه این مراسم با بیان اینکه در هیچ بورس کالایی در دنیا قرارداد آتی پسته وجود ندارد، گفت: ایران می‌تواند به عنوان مرجعیت قیمتی این محصول در جهان مطرح شود. اوراق بهادارسازی و توسعه ابزارهای مشتقه، ایجاد و به‌کارگیری ابزارهای تأمین مالی و معاملاتی متنوع، گسترش اندازه و عمق بازار در کالاهای منتخب جهت مرجعیت کشف قیمت بازار و توسعه فعالیت جهت ارتقای تجارت کشور با بازارهای بین‌المللی از راهبردهای بورس کالا در حوزه کشاورزی است. سلطانی‌نژاد به اقدامات صورت گرفته بورس کالا در سال ۹۸ بر روی محصول پسته اشاره کرد و گفت: پذیرش انبارهای شرکت طلای سبز زرند در زرند و شرکت سبزدانه کویر در سیرجان و ایجاد نماد معاملاتی این دو انبار، همچنین مذاکره با سایر انبارهای بخش خصوصی و تعاونی در شهرستان‌های کرمان، رفسنجان، سمنان و خراسان، انجام اقدامات لازم جهت راه‌اندازی قرارداد آتی پسته و برگزاری دوره‌های آموزشی در شهرستان‌های مربوطه و شرکت‌های کارگزاری از اقدامات بورس کالا در این راستا بوده است.