توليد گازهاي گلخانه‌اي زیر ذره‌بین مصرف انرژی در پالایشگاه‌ها پايش می‌شود کنترل و مدیریت مصرف انرژی در پروژه‌های کلان مرتبط با صنعت نفت از جمله مسائل مهمی است که با در اولویت قرار گرفتن برنامه شرکت‌های تابعه می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، به حداقل رساندن آلودگی‌های زیست‌محیطی و کاهش گازهای گلخانه‌ای منجر شود؛ سه هدف مهمی‌که […]
توليد گازهاي گلخانه‌اي زیر ذره‌بین
مصرف انرژی در پالایشگاه‌ها پايش می‌شود
کنترل و مدیریت مصرف انرژی در پروژه‌های کلان مرتبط با صنعت نفت از جمله مسائل مهمی است که با در اولویت قرار گرفتن برنامه شرکت‌های تابعه می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، به حداقل رساندن آلودگی‌های زیست‌محیطی و کاهش گازهای گلخانه‌ای منجر شود؛ سه هدف مهمی‌که این روزها با یک حرکت جهانی همراه شده است و همه بازیگران عرصه انرژی را به تکاپو برای محقق ساختن این سناریو انداخته است. در صنعت پالایش نیز که از جمله بخش‌های کلیدی در تولید انواع فرآورده‌ها و خوراک واحدهای پتروشیمی محسوب می‌شود، این مهم در حاشیه قرار نگرفته است.
به گزارش مناقصه‌مزايده، رصد، پایش و نظارت بر میزان و چگونگی استفاده از انرژی در پالایشگاه‌های ۱۰گانه کشور امری ضروری به نظر می‌رسد که برای محقق ساختن آن، مجموعه اقداماتی زنجیرواری صورت گرفته که در نهایت منجربه افزایش بهره‌وری، کاهش و بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش‌هاي مختلف از جمله پالایشگاه‌ها، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران و شرکت ملی پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران شده است.
با دقیق‌تر شدن در فرآیند مذکور این امر محرز می‌شود که شکل گرفتن این چرخه براساس نگرش بهبود مستمر و با استفاده از ابزارهايي از قبيل قوانين و استانداردهاي بالادستي، معيارهاي مصرف انرژي و مميزي انرژي، كاهش آلاينده‌ها، شفاف كردن هزينه حامل‌هاي انرژي و… اجرايي می‌شود.
برهمین اساس اخیراً نمودار مصرف انرژی در مجموعه پالایش و پخش ترسيم شده است تا ناظران به صورتی سهل‌الوصول‌تر به امر نظارت در مجموعه‌های پالایشی کشور بپردازند، اقدامی‌که برای نخستین‌بار دراین صنعت صورت گرفته است. اهمیت این ماجرا در جایی است که تا پیش از این دو نهاد وزارت نیرو و مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی هرساله نمودار انرژی کشور را براساس گزارش مصارف انرژی در صنایع مختلف همچون نیروگاه‌ها، کشاورزی، حمل‌ونقل، پالایشگاه‌ها و… ترسیم کرده و به رصد آن می‌پرداخته‌اند. دراین شرایط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌ها برای اولین‌بار نمودار جریان انرژی پالایش و پخش را ترسیم کرده است تا با قابل مشاهده شدن میزان مصرف انرژی واحدهای مختلف میزان انرژی مصرفی‌شان اندازه‌گیری و رصد شود.
براساس این گزارش طی سال ۹۷ در شركت‌هاي تابعه و زيرمجموعه شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران مجموعاً ۱۸٫۵۳ ميليون بشكه معادل نفت‌خام انرژي مصرف شده است كه مصرف‌كننده‌هاي عمده به‌ترتيب پالايشگاه‌ها، سيستم انتقال نفت‌خام، ميعانات گازي و فرآورده‌هاي نفتي، بخش توزيع فرآورده‌هاي نفتي و ساختمان‌ها بوده‌اند.
مصارف انرژی پالایشگاه‌ها پايش می‌شوند
در این رابطه رئيس مطالعات و مديريت انرژي شركت پالايش و پخش با بيان اينكه ۱۰ پالايشگاه نفت و ميعانات گازي در كشور فعاليت دارند كه در مجموع روزانه بيش از دوميليون بشكه خوراك را به فرآورده‌هاي نفتي تبديل می‌كنند، می‌گوید: براساس گزارش‌هاي عملكرد، مجموع خوراك پالايشگاه‌ها در سال ۹۷ بالغ بر ۳٫۹۷ ميليون تن و سوخت مصرفي نيز حدود ۶٫۶ميليون تن بوده است.
وي با اشاره به معيار مصرف انرژي در كشور ادامه داد: براساس آخرين گزارش نظارت بر اجرای استاندارد تعیین معیار مصرف انرژی در فرآیندهای تولید پالایشگاه‌های نفت، وضعیت مصرف انرژی تمام پالایشگاه‌ها در حد معیار تعیین شده بوده است.
به گفته عباس عبدلي از جمله اقداماتی كه برای اولین‌بار در سطح کشور اتفاق افتاده، ساختاری است كه در این صنعت ایجادشده؛ براين اساس به صورت روزانه معیار مصرف انرژی شرکت‌ها دریافت می‌شود (امری که در گذشته وجود نداشت). به عبارت دیگر به فاصله ۲۴ ساعت تمام مصارف انرژی پالایشگاه‌ها شامل میزان انرژی مصرفي، توليد حامل انرژي، ضريب پيچيدگي انرژي و معيار مصرف انرژي(SEC)به همراه علت يا علل کاهش و افزایش میزان مصرف انرژی رصد و پایش می‌شوند.
اين مقام مسؤول می‌افزاید: نظارت و پایش مصرف انرژی در شرکت‌های زیرمجموعه به صورت مداوم انجام می‌شود، محاسبات و خروجی پایش‌هایی که انجام می‌شود این است که پالایشگاه‌ها براساس عملکرد مصرف انرژی با یکدیگر مقایسه می‌شود به‌عنوان مثال محاسبه می‌شود که پالایشگاه‌ها به ازای هر یک مترمکعب نفت‌خام یا خوراکی که پالایش می‌کنند چه میزان حامل انرژی مصرف می‌كنند.
وی همچنین تصريح می‌کند: اقدام دیگر مربوط به پایش مصرف سوخت و میزان ضایعات و تلفات پالایشگاه‌هاست که در روند پالایش نفت‌خام و میعانات گازی تولید می‌شوند. هم در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و هم در سایر پالایشگاهایی که با نفت‌خام کار می‌کنند میزان درصد وزنی سوخت نسبت به خوراک و درصد وزنی ضایعات نسبت به خوراک کاملاً اندازه‌گیری و پایش می‌شود و در صورت انحراف از روند متداول كنترل می‌شوند.
گفتنی است؛ مصرف آب نیز در این فرآیند اندازه‌گیری می‌شود؛ در واقع میزان مصرف آب به ازای هر یک بشکه نفت‌خام پالایش شده باید اندازه‌گیری شود، با توجه به اینکه کشور در سال‌های گذشته با معضلات آبی مواجه بوده است و همچنین باتوجه به خشكسالی‌های اخیر و افزایش مصرف آب، موضوع کنترل مصرف آب توسط صنایع اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.
پالایشگاه‌ها نیز دو حالت دارند، پالایشگاه‌هایی که به آب‌های آزاد و جاری دسترسی دارند مانند پالایشگاه بندرعباس، لاوان، ستاره خلیج‌فارس كه سیستم کولینگ و خنک‌کننده‌شان یکبار گذر است. پالایشگاه‌های دیگری هم وجود دارند که در خشکی مستقر هستند و دسترسی به دریا ندارند مانند پالايشگاه‌هاي تهران، تبریز، شیراز و…، اين پالايشگاه‌ها به ازای هر یک مترمکعب خوراك پالايش شده به‌طور متوسط حدود۴۰۰ لیتر آب مصرف می‌کنند. البته مقادیرمصرف آب به دلایل مختلف از جمله موقعیت جغرافیایی پالایشگاه‌ها، ظرفیت‌ها و ضرایب پیچیدگی‌شان متفاوت است.
رئيس مطالعات و مديريت انرژي شركت ملی پالايش و پخش در این رابطه با بيان اينكه اصطلاحی در صنعت پالايش با عنوان «آب مقطر برگشتی» وجود دارد، می‌گوید: خوشبختانه در حال‌حاضرحدود ۶۴ درصداز آب مقطرتولیدشده بازیافت شده و مجدد از آن استفاده می‌شود.
وي با بيان اينكه متوسط آب مقطر برگشتي در پالايشگاه‌ها درسال ۹۷ برابر با ۶٫۶۳ درصد بوده است، افزود: پالايشگاه لاوان با ۷۸ درصد بيشترين و پالايشگاه شيراز با ۴۶درصد كمترين مقدار آب مقطر برگشتي را در اين سال داشته‌اند.
همچنین در سال‌هاي گذشته، با کمک شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت و سازمان ملی استاندارد، استاندارد معیار مصرف انرژی پالایشگاه‌ها به‌روزرسانی و اشکالات آن برطرف شده است.
اجراي مميزي انرژی به صورت سالانه در پالايشگاه‌ها
باید اذعان کرد از جمله اقدامات دیگری که در صنعت پالایش صورت گرفته به تهیه و تدوین نرم‌افزار ممیزی انرژی مربوط است؛ این نرم‌افزار از سوی یک گروه که به‌عنوان تنها گروه ممیزی تخصصی انرژی كشور فعالیت می‌کنند، تهیه شده است.
این ممیزی طبق برنامه‌ای که از قبل تعيين شده و به صورت سه تا چهارممیزی در سال در پالایشگاه‌ها انجام می‌شود. هر کدام از ممیزی‌هایی که انجام می‌شود پنج یا شش زیرگروه دارد؛ اين بخش‌ها مجموعه‌هاي متعددي ازجمله فرآیندهای عملیاتی، کوره‌های صنعتی، سیستم تولید و توزیع بخار، سیستم تولید و توزیع برق، تله‌های بخار و سیستم مدیریت انرژی بر مبناي ايزو ۵۰۰۰۱ را دربرمی‌گيرند و براساس گزارش‌هاي مفصلي كه با جزییات تهيه می‌شوند، اشکالات موجود به مجموعه گزارش می‌شود.
از جمله دستاوردهاي مميزي انجام شده در این مجموعه می‌توان به افزايش استفاده از گازطبيعي به عنوان سوخت و كاهش بيش از ۹۰ درصدي سوخت‌هاي مايع، افزايش شش‌درصدي در بهره‌وری كوره‌هاي واحدهاي پالايشي، افزايش چهاردرصدي در راندمان بويلرهاي واحدهاي يوتيليتي، افزايش هفت‌درصدي در بازيافت آب مقطر برگشتي، بهبود هفت‌درصدي در شرایط عملكرد تله‌هاي بخار و… اشاره کرد كه هر يك از آنها موجب صرفه‌جویي‌های قابل‌توجهي هم در مصرف انرژي و هم در زمينه‌هاي اقتصادي شده است.
در حال‌حاضر هشت پالایشگاه موفق به استقرار سیستم مدیریت انرژی بر مبناي ایزو ۵۰۰۰۱ از شرکت‌های معتبر شده‌اند و گواهينامه‌هاي آنها نيز صادر شده و براي دو پالايشگاه ديگر نيز برنامه‌ريزي لازم صورت گرفته است.
براساس گزارش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران؛ در مميزي‌هاي تخصصي كاهش انتشارگازهای گلخانه‌ای و تأثير آنها بر تغييرات اقليمی نيز مورد توجه قرار می‌گيرند و به‌طور كلي در حوزه حفاظت از محیط‌زیست نيز اقداماتي صورت گرفته است، چراكه مدیریت انرژی با حفظ محیط‌زیست عجین و در تعاملي تنگاتنگ قرار دارند. توجه به این نکته ضروری است هرقدر به بهینه‌سازی مصرف انرژی بيشتر توجه و كمك شود، انتشار گازهای گلخانه‌ای نيز کاهش می‌یابد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.