سرانجام شش و بش در وندورليست‌هاي نفتي

سرانجام شش و بش در وندورليست‌هاي نفتي گروه انرژی- تأمین و تهيه كالا و خدمات در صنعت نفت‌وگاز از بازار سازندگان تجهيزات و پيمانكاران يكي از مهم‌ترين وظايف و اقداماتي است كه از حساسيت بالايي برخوردار بوده و در صورت عدم توجه به اصول مندرج در اين موضوع حواشي و عواقب متعددي براي طرفين يعني […]

سرانجام شش و بش در وندورليست‌هاي نفتي

گروه انرژی- تأمین و تهيه كالا و خدمات در صنعت نفت‌وگاز از بازار سازندگان تجهيزات و پيمانكاران يكي از مهم‌ترين وظايف و اقداماتي است كه از حساسيت بالايي برخوردار بوده و در صورت عدم توجه به اصول مندرج در اين موضوع حواشي و عواقب متعددي براي طرفين يعني فروشنده و خريدار رقم خواهد خورد. براي شناسايي سازندگان در وزارت نفت سامانه‌اي تهيه و تدوين شده است تا براساس وندورليست‌ها (AVL) متقاضيان كالا و يا خدمات با مراجعه به آن ليست نياز خود را تأمین كنند. در زنجيره تأمین كالا به منظور شناسایی سازندگان، ارزیابی کالاها براساس استانداردهای مدون، چگونگی ثبت و تأیید آنها بايد به سراغ بخش بازرگاني و كالاي هريك از شركت‌هاي مربوط به نفت‌وگاز و پتروشيمی‌رفت. 

بايد گفت، همه شرکت‌هایی که چه در داخل ایران به امر تولید مشغول هستند و چه شرکت‌هایی که خارج از ایران در تولید و تأمین کالا نقش دارند پس از شناسایی مطابق با استانداردها، کالاهای آنها و نیز شرکت‌ها پس از ارزيابي رتبه‌های حقوقی و بازرگانی و گرفتن رتبه، وارد فهرست AVL (وندورلیست) می‌شوند. این، گام نخست بازاریابی آن شرکت‌هاست سپس همه می‌توانند به آنها دست یابند.

اما بايد ديد باتوجه به شديدتر شدن تحريم‌ها چه تأثیري در فرآيند انتخابي و نحوه تأمین تجهيزات گذاشته شده است. البته بايد گفت، تحريم امري مسبوق به سابقه است و از ديرباز سايه خود را بر سر ايران پهن كرده ولي آنچه محرز است سخت‌تر شدن شرايط براي مجريان و دست‌اندركاران اين چرخه است. در اين شرايط طولاني شدن بازه‌زماني در خريد از بازارهاي خارجي عرصه را براي خريداران تنگ‌تر كرد، ولي اگر نيمه پُر ليوان را بخواهيم نگاه كنيم همين امر به تلاش براي خودكفايي در توليد كالاها در داخل كشور انجاميد و در نهايت باعث شد تا وندورليست‌ها با ورود اين شركت‌ها عريض و طويل‌تر به نظر بيايند. هرچند در اين مسير موضوع زمان‌بر و طولاني بودن فرآیند ثبت در وندورلیست صداي پيمانكاران و سازندگان را درآورده بود به نحوي كه اين معضل به‌عنوان يكي از چالش‌هاي اصلي در گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس در تيرماه سال گذشته به آن اشاره شده بود كه براي رفع اين دغدغه راهكاري نيز ارائه شده بود.

از سوي ديگر بايد گفت، معضلي كه خريداران خدمات و كالا با آن مواجه هستند، تأیید و ارزيابي شركت‌ها و سازندگان صاحب صلاحيت است.

در همان بند به موضوع عدم ثبت در وندورلیست علی‌رغم سوابق گذشته، ورود شرکت‌های چینی و ترکیهای به وندورلیست شرکت‌های نفت‌وگاز اشاره شده بود.

دراين گزارش درخصوص چالش مذكور عنوان شده بود: «در باب نگرانی پیمانکاران و سازندگان داخلی از ورود شرکت‌های چینی و ترکیهای به وندورلیست شرکت‌های نفت وگاز، باید گفت که با لحاظ شدن مواد (۴) و (۵) قانون حداکثر و ایجاد سازوکار اجرایی که ملزم شده است ارجاع کار توسط دستگاه‌ها صرفاً به مؤسسات و شرکت‌های ایرانی ثبت شده در فهرست توانمندی‌های مندرج در سامانه متمرکز ماده (۴) باشد. در غیر این صورت و نیاز به استفاده از مشارکت ایرانی- خارجی (با سهم شرکت ایرانی حداقل۵۱درصد) مجاز خواهد بود.»

رئیس هیأت‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در بهمن‌ماه همان سال يعنی‌۹۸ با انتقاد از واردات بی‌رویه برخی از کالاهای نامرغوب و بعضاً تقلبی چینی به صنعت نفت در شرایط تحریم، گفته بود نام برخی از شرکت‌های چینی کماکان در وندورلیست کالای شرکت نفت وجود دارد در حالی که امکان ساخت داخلی کالاهایی که توسط چینی‌ها وارد می‌شود، وجود دارد.

 مجید محمدپور با بیان اینکه همزمان با افزایش تحریم‌های غیرقانونی آمریکا، سهم سازندگان و صنعتگران ایرانی در تأمین کالا و تجهیزات صنعت نفت به ۸۵ درصد رسیده است، گفت: تاکنون برای ۶۵ درصد کالاهای پرمصرف صنعت نفت دانش فنی تعریف شده و برای بومی‌سازی ۲۰ درصد دیگر کالاها از مسیر مهندسی معکوس اقدام کرده‌ایم.

رئیس هیأت‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت با اشاره به مشارکت و هماهنگی انجام گرفته بین سازندگان داخلی و وزارت نفت برای دور زدن تحریم واردات برخی از کالاهای خاص مصرفی در صنعت نفت، تصریح کرد: سازندگان تجهیزات صنعت نفت از تمامی‌ظرفیت‌ها و فرصت‌ها برای مقابله با تحریم و تأمین کالاهای مورد نیاز طرح‌ها و تأسیسات صنعت نفت کشور استفاده خواهد کرد.

این مقام مسؤول با انتقاد به واردات بی‌رویه برخی از کالاهای نامرغوب و بعضاً تقلبی چینی به صنعت نفت در شرایط تحریم، اظهار کرد: نام برخی از شرکت‌های چینی کماکان در وندورلیست کالای شرکت ملی نفت ایران وجود دارد درحالی که کالاهایی که توسط چینی‌ها وارد می‌شود امکان ساخت داخلی آن‌ها وجود دارد.

وی با اشاره به ضرورت هماهنگی وزارت نفت و صمت برای ممنوعیت واردات کالاهای بی‌کیفیت چینی به صنعت نفت در شرایط تحریم، یادآور شد: هم‌اکنون بزرگ‌ترین چالش پیشروی سازندگان ایرانی در شرایط تحریم تأمین مواد اولیه و نقدینگی بوده که با حمایت دولت می‌توان به راحتی مشکلات تأمین کالای صنعت نفت را حل کرد.

رئیس هیأت‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت با اشاره به ایجاد کنسرسیوم‌هایی بین سازندگان داخلی برای تأمین کالا مگاپروژه‌های در دست ساخت صنعت نفت در شرایط تحریم، تأکید کرد: علاوه بر این مشارکت با شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها به صورت ویژه در دستور کار انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت قرار گرفته است.

حال بايد ديد وضعيت وندورليست‌ها و شرايط شركت‌ها و سازندگان ايراني با سخت‌تر شدن تحريم‌ها در صنعت نفت‌وگاز امروز به چه مرحله‌اي رسيده است.