توسعه مهم‌‌ترین سامانه برگزاری معاملات دولتی (مناقصات، مزایده‌ها)

گروه اجتماعی- سامانه ستاد اکنون دیگر سامانه‌ای آشنا محسوب می‌شود. سامانه‌ای برای شفافیت در بین دستگاه‌های دولتی که تمام مراحل معاملات دولتی از قبیل مناقصات و مزایده‌ها را زیر نظر دارد. آخرین خبر درباره این سامانه مربوط به ارتقای آن برای دسترسی آسان‌تر افراد به آن است. سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) توسط مرکز توسعه […]

گروه اجتماعی- سامانه ستاد اکنون دیگر سامانه‌ای آشنا محسوب می‌شود. سامانه‌ای برای شفافیت در بین دستگاه‌های دولتی که تمام مراحل معاملات دولتی از قبیل مناقصات و مزایده‌ها را زیر نظر دارد. آخرین خبر درباره این سامانه مربوط به ارتقای آن برای دسترسی آسان‌تر افراد به آن است. سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صنعت،‌معدن‌وتجارت از سال ۱۳۸۸ به صورت یک طرح ملی آغاز به کار کرد. براساس این طرح در سال ۱۳۹۰ با مصوبه شماره ۱۶۵۳۸۹ت/۴۶۸۴۹ک هیأت دولت تحت عنوان «آیین‌نامه فعالیت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت» تمام دستگاه‌های اجرایی ملزم به استفاده از این سامانه شدند. فعالیت سامانه «تاد» در دولت یازدهم به موازات اهداف کلان و بلندمدت دولت مبنی بر توسعه دولت الکترونیک، اقتصاد مقاومتی و مبارزه با فساد اداری اجرایی شد و توسعه بیشتری پیدا کرد. عملیاتی کردن مصوبه الزام تمام دستگاه‌های اجرایی به انجام همه معاملات اعم از خرید جزیی و متوسط، مناقصه و مزایده در سامانه «تاد» در سال ۱۳۹۶ صورت گرفته است. این سامانه در راستای دسترسی آزاد به اطلاعات و اطلاع‌رسانی معاملات، شفافیت مالی و با عنایت به قوانین موجود مبنی بر حق شهروندان برای دسترسی با شفافیت به اطلاعات اقتصادی ایجاد شده است.

* سامانه تدارکات الکترونیکی دولت چیست؟

«ستاد» سیستم (پرتال جامعی) به منظور انجام معاملات (خرید، مناقصه و مزایده) دستگاه‌های اجرایی در بستر وب است. سامانه به دستگاه‌های اجرایی این توانایی را می‌دهد که تمام مراحل معامله از زمان ثبت درخواست تا تبادل وجه را برای دستگاه‌ها و در یک سیستم یکپارچه و استاندارد، منطبق با کلیه قوانین و مصوبات انجام دهند. تمام صاحبان مشاغل، دارندگان کسب‌وکارهای گوناگون در تمام سطوح و اصناف می‌توانند در معاملات دولتی برحسب نیاز‌ها و درخواست‌هایشان مشارکت نمایند. فراخوان‌های سامانه پس از ثبت، در صفحه اصلی سامانه منتشر و از این طریق بستری برای تعامل مستقیم و بی‌واسطه تأمین‌کنندگان با دستگاه‌های اجرایی فراهم می‌شود. به این ترتیب دستگاه‌های اجرایی می‌توانند به وسیله این سامانه تمام مراحل معامله (ثبت، انتشار فراخوان، ارسال پیشنهادات توسط تأمین‌کنندگان/مزایده‌گران، بررسی پیشنهادات و اعلام برنده، انعقاد قرارداد، ارسال/دریافت کالا‌ها و پرداخت وجه و تسویه را به صورت متمرکز، یکپارچه، استاندارد و منطبق با تمام قوانین و مصوبات انجام دهند. در فرآیند راه‌اندازی «ستاد» از تجربه کشورهای توسعه‌یافته در حوزه تجارت الکترونیک از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ژاپن و کره‌جنوبی بهره گرفته شده است. در واقع «ستاد» یکی از بزرگ‌‌ترین سامانه‌های معاملاتی دولتی است که با تعامل سه قوه‌ مجریه، قضاییه و مقننه به جایگاه قابل‌توجهی دست یافته است. قوه مقننه به عنوان وضع‌کننده قوانین، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی که زیرمجموعه وزارت صنعت،‌معدن‌وتجارت است به عنوان متولی اجرای این طرح و سازمان بازرسی و دیوان محاسبات کشور در مقام ناظر بر نحوه اجرای کار، سه اهرم قوی در پیشبُرد فعالیت‌های «ستاد» به شمار می‌آیند.

مزایا برای دستگاه‌های اجرایی

ایجاد عدالت و شفاف‌سازی معاملات، اولویت دادن به کالا‌ها و تولیدات داخلی، دسترسی به آمار و اطلاعات طبقه‌بندی شده و به‌روز، مستندسازی عملیات مالی، کارایی و امنیت فرآیند معاملات و کنترل قوانین به صورت خودکار، از مهم‌‌ترین مزایای این سامانه است. همچنین سامانه «تاد» موجب می‌شود که سازمان برنامه و بودجه برای برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی سال آینده خود به پشتوانه آمار و اطلاعات خرید دستگاه‌های دولتی در سال قبل، خریدهای تضمینی برای سال آینده خود را با هزینه و ریسک خیلی کمتر انجام دهد.

* دستاوردهای سامانه

با تسریع در روند توسعه و گسترش این سامانه نتایج مهمی حاصل شده است که از آن جمله می‌توان به توسعه تولید داخلی و افزایش واردات متمرکز، شکل‌گیری بانک اطلاعاتی جامع تأمین‌کنندگان، کنترل قاچاق، توسعه عدالت و مبازه با فساد، تنظیم بازار رقابتی، صرفه‌جویی در هزینه به ویژه هزینه‌های برگزاری مناقصات و مزایده‌ها اشاره نمود.

* عملکرد سامانه

در حال‌حاضر نزدیک به ۶۰ هزار تأمین‌کننده در این سامانه عضویت دارند و برآورد می‌شود که این تعداد قابلیت افزایش تا ۳۰۰هزار تأمین‌کننده را داشته باشد؛ همچنین ۴۲۰۰ دستگاه اجرایی عضو این سامانه هستند که با توجه به اینکه در مرحله اول فقط دستگاه‌هایی که مشمول قانون برگزاری مناقصات بوده‌اند در این سامانه عضو شده‌اند با اضافه شدن سایر دستگاه‌ها این تعداد به حدود ۱۰هزار دستگاه خواهد رسید.

فراهم شدن امکان ورود متمرکز

حال رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی می‌گوید که امکان ورود متمرکز و یکپارچه در سامانه تدارکات الکترونیک دولت برای تمام کاربران بخش دولتی و خصوصی فراهم شده است. علی رهبری؛ در گفت‌وگو با یک خبرگزاری، افزود: پیش از این با توجه به اینکه زیرسامانه‌های معاملات در سامانه تدارکات در بخش ثبت‌نام و ورود کاربران به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شد و این باعث می‌شد که یک یوزر برای ورود به سامانه‌های مختلف مثل مزایده یا معاملات از کد کاربری و پسوردهای متفاوتی استفاده کند. وی گفت: ما از سال ۹۸ تلاش‌هایی را برای یکپارچه کردن این سامانه انجام دادیم و برای مثال ثبت‌نام‌ها را غیرحضوری کردیم و حالا هم طی یک برنامه‌ریزی فشرده شش ماهه توانستیم سامانه‌ها را به نوعی تغییر دهیم که هر کاربر تنها با استفاده از یک نام کاربری و رمز عبور به تمامی زیرسامانه‌های خود دسترسی داشته باشد. رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، افزود: در حال‌حاضر دیگر فرقی نمی‌کند که استفاده‌کنندگان از سامانه کارمند دستگاه دولتی باشند و یا فعال در بخش‌خصوصی و همگی افراد می‌توانند تنها با یک اکانت از زیرسامانه‌های خود استفاده کنند. رهبری؛ تأکید کرد:​ یکی از موارد مهم استفاده متمرکز از زیرسامانه‌ها دسترسی به بخش‌هایی است که هر فرد در آن فعالیت می‌کند که این خود باعث بالا رفتن امنیت سامانه خواهد شد.