بررسی ضریب شاخص‌های دوره ۳ماهه اول و دوم سال ۹۷

بررسی ضریب شاخص‌های دوره ۳ماهه اول و دوم سال ۹۷ ضریب شاخص‌های دوره ۳ماهه اول و دوم سال۹۷ توسط سازمان برنامه و بودجه کشور توسط بخشنامه شماره ۳۴۸۷۰۳/۹۷ مورخ ۰۸/۰۷/۱۳۹۷ ابلاغ شد. با این‌که سازمان برنامه‌وبودجه با رویه‌ای منظم در سال‌های اخیر به صورت مداوم اقدام به ابلاغ شاخص‌های تعدیل می‌کرد اما در اقدامی عجیب […]

بررسی ضریب شاخص‌های دوره ۳ماهه اول و دوم سال ۹۷

ضریب شاخص‌های دوره ۳ماهه اول و دوم سال۹۷ توسط سازمان برنامه و بودجه کشور توسط بخشنامه شماره ۳۴۸۷۰۳/۹۷ مورخ ۰۸/۰۷/۱۳۹۷ ابلاغ شد.

با این‌که سازمان برنامه‌وبودجه با رویه‌ای منظم در سال‌های اخیر به صورت مداوم اقدام به ابلاغ شاخص‌های تعدیل می‌کرد اما در اقدامی عجیب برای ۳ماهه اول و دوم سال ۹۷ شاخصی ابلاغ نکرده و به ابلاغ موقت ضریب تبدیل شاخص‌های ۳ماهه چهارم ۹۶ به شاخص‌های موقت ۳ماهه اول و دوم بسنده کرده است. این در حالی است که بنا به اظهار سازمان مطبوع در بخشنامه مذبور این ضرایب به جهت جبران افزایش قیمت‌ها ابلاغ شده‌اند، ولی با عدم در نظر گرفتن مبانی محاسبه این ضرایب از نظر عوامل اجرایی به شدت غیرواقعی بوده و پاسخگوی افزایش قیمت‌ها نیست.

حال به نحوه ارایه ضرایب می‌پردازیم:

به‌جز چند فصل از هر فهرست بها برای سایر فصول ضریبی یکسان و به صورت میانگین ارایه شده که تعداد کل فصول و فصولی که برای آن ضریب اعلام شده و سایر فصول به تفکیک در جدول زیر آورده شده است

 

فصول فهرست بهاء

کل فصول

فصل ابلاغ شده

سایر فصول

ابنیه

۲۹

۵

۲۴

تأسیسات مکانیکی

۳۳

۱۰

۲۳

تأسیسات برقی

۲۹

۹

۲۰

راه و راه‌آهن و باند فرودگاه

۲۴

۱۰

۱۴

راهداری

۲۷

۸

۱۹

خطوط انتقال آب

۱۸

۶

۱۲

شبکه توزیع آب

۱۴

۴

۱۰

آبیاری و زهکشی

۱۷

۵

۱۲

سدسازی

۱۰

۶

۴

آبیاری تحت فشار

۱۳

۱۳

مجموع:

۲۱۴

۶۳

۱۵۱

 

از جدول فوق می‌توان برداشت کرد که برای بیش‌تر ردیف‌های فهرست بها ضریب دقیقی اعلام نشده و با توجه به شرایط اقتصادی کشور، بیش‌تر ردیف‌‌ها با ابلاغ شاخص قطعی؛ منفی می‌شوند. برای نمونه پروژه‌ای که قرارداد نازک‌کاری دارد و تعدیل کارکرد فصول فهرست بهای موضوعه این قرارداد از ضریب سایر فصول این بخشنامه پرداخت شده حال با ابلاغ شاخص قطعی، کل تعدیل پروژه منفی خواهد شد و در نتیجه بیش‌تر پروژه‌های عمرانی به اتمام نخواهند رسید و حتی اگر شاخص‌‌ها مثبت باشد باز هم توان مالی و فنی بازوهای عمرانی کشور یعنی پیمانکاران را به مخاطره انداخته‌ایم.

همچنین باید یادآور شد، دیگر فلسفه ابلاغ شاخص به صورت ضریب مشخص نیست و اینگونه ابلاغ از سال ۶۲ تاکنون بی‌سابقه بوده است، با این‌که ضرایب به تعداد اندکی اعلام شده است ولی وحدت و تمامیت‌نگری در ابلاغ آنها نبوده است و مشخص است که برای هر فهرست بها فرد یا گروه متفاوتی تصمیم گیرنده بوده و نظارت کلی بر روی تمام ضرایب صورت نگرفته است زیرا برای فصول مشابه در فهارس مختلف ضرایب متفاوتی ابلاغ شده است، چنانچه در جدول زیر قابل مشاهده است:

 

فصول فهرست بهاء

میلگرد

فولادی سبک

فولادی سنگین

سایر فصول

اول

دوم

اول

دوم

اول

دوم

اول

دوم

ابنیه

۱۸/۱

۵۶/۱

۰۹/۱

۲۸/۱

۱/۱

۲۹/۱

۰۸/۱

۲۰/۱

راه و راه‌آهن و باند فرودگاه

۱۸/۱

۵۶/۱

۰۷/۱

۱۸/۱

۰۹/۱

۲۸/۱

۰۷/۱

۱۸/۱

راهداری

۱۵/۱

۴۶/۱

۰۸/۱

۱۴/۱

۰۸/۱

۱۴/۱

۰۸/۱

۱۴/۱

خطوط انتقال آب

۱۵/۱

۴۴/۱

۱۵/۱

۴۴/۱

 

 

۰۸/۱

۱۶/۱

شبکه توزیع آب

۱۷/۱

۵۲/۱

۱۷/۱

۵۲/۱

 

 

۰۸/۱

۱۵/۱

آبیاری و زهکشی

۱۸/۱

۵۶/۱

۰۶/۱

۱٫۲

 

 

۰۸/۱

۱۸/۱

سدسازی

۱۷/۱

۵۴/۱

۱۷/۱

۵۴/۱

 

 

۰۸/۱

۱۸/۱

شبکه جمع‌آوری و انتقال فاضلاب

۱۲/۱

۴/۱

۱۲/۱

۴/۱

 

 

۰۷/۱

۱۸/۱

انتقال و توزیع آب روستایی

۱۴/۱

۴۶/۱

۱۴/۱

۴۶/۱

 

 

۰۹/۱

۲۴/۱

ساخت و ترمیم قنات

۱۸/۱

۵۷/۱

۱۸/۱

۵۷/۱

 

 

۰۸/۱

۱۷/۱

آبخیزداری و منابع طبیعی

۱۷/۱

۵۵/۱

۱۷/۱

۵۵/۱

 

 

۰۶/۱

۱۱/۱

 

در این جدول قابل مشاهده است که به عنوان مثال ضریب میلگرد برای فهرست ابنیه ۳ماهه اول ۱٫۱۸ ولی برای راهداری ۱٫۱۵ و برای فهارس دیگر نیز به همین منوال تفاوت وجود دارد لذا با تأمل در جدول فوق مشخص می‌شود که:

۱- دقت کافی در محاسبه ضرایب نبوده و یا

۲- اتفاق نظری بر روی افزایش نرخ نبوده یا

۳- گروه‌های مختلفی برای تدوین استخدام شده‌اند

لذا باید گفت این روش برای تعدیل نرخ، در شرایط کنونی (با این حجم نوسان قیمت در پروژه‌های عمرانی) ذاتاً صحیح و مناسب نیست.

به هر جهت نیاز است تدابیری برای اعلام شاخص‌‌ها صورت گیرد که به صورت واقعی و قطعی باشند. در شرایط کنونی با توجه به این‌که در یک ردیف فهرست مانند ردیف‌های مختلف فصل هجدهم فهرست بها ابنیه که در آن بعضی ردیف‌‌ها دچار افزایش نرخ شدید و بعضی دیگر اندک شده‌اند مطمئناً ابلاغ یک عدد به عنوان شاخص این فصل کاری، سخت و به شدت رنج‌آور بوده است، اما با توجه به رویه موجود باید عوامل دست‌اندرکار در تهیه این شاخص جوانب مختلف را سنجیده و براساس منطق و مصلحت اعدادی پسندیده را به عنوان شاخص قطعی ابلاغ نمایند و از ابلاغ پاد‌های موقت خودداری نمایند، زیرا شاید به صورت موقت از معضلات کاسته شود ولی در بلندمدت اقداماتی اینگونه اثرات مخرب خواهد داشت.

علیرضا میلانی زاده

کارشناس متره و برآورد

مدیرعامل شرکت میلان‌افزار