قاتل خاموش در۱۰ سال گذشته جان ۷ هزار و ۶۵۷ نفر را گرفت!

مسمومیت با گاز منوکسیدکربن همچنان به دنبال قربانی

قاتل خاموش در۱۰ سال گذشته جان ۷ هزار و ۶۵۷ نفر را گرفت!

مسمومیت با گاز منوکسیدکربن، در ۱۰ سال گذشته جان ۷ هزار و ۶۵۷ نفر را در کشور گرفته است؛ مرگ‌های خاموشی که حاصل بی‌احتیاطی و بی‌توجهی به هشدارهاست.

به گزارش مهر، گازگرفتگی هر ساله در نیمه‌دوم سال تعداد زیادی از هموطنان را به کام مرگ می‌کشاند. با مروری بر آمار یک دهه گذشته، آشکارا می‌توان گفت نیاز به آموزش بیش‌تر شهروندان امری ضروری است. آمار‌ها می‌گوید حداقل فوتی‌ها بر اثر گازگرفتگی، مربوط به سال ۱۳۸۹ است که تعداد فوتی‌ها ۴۹۷ نفر بوده است و بیش‌ترین آنها مربوط به سال ۸۶ و زمستان سخت آن سال که تعداد فوتی‌ها را به عدد هزار و ۲۴ نفر رسانده بود.

در آغاز این گزارش نگاهی می‌اندازیم به مرگ خاموش با گاز منوکسیدکربن در یک دهه گذشته:

بیش‌ترین استان‌ها به لحاظ گازگرفتگی

براساس بررسی آماری، در ۵ سال اخیر، تهران به‌طور ثابت در مرگ و میر ناشی از گازگرفتگی، همواره حایز رتبه نخست بوده است. به‌طوری‌که می‌توان گفت یک چهارم فوتی‌های مربوط به گازگرفتگی به استان تهران تعلق دارد.

بعد از تهران، استان‌های خراسان‌رضوی و اصفهان در صدر مسمومیت‌های ناشی از گاز مونوکسید‌کربن قرار دارند و کم‌ترین آمار نیز مربوط به استان‌های بوشهر، هرمزگان، و ایلام بوده است.

همچنین براساس آمار پزشکی قانونی، سال گذشته، خراسان‌جنوبی و ایلام کم‌ترین تلفات مسمومیت را داشتند.

آذر، بیش‌ترین تلفات را به خود اختصاص داده است

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی با اشاره به بیش‌ترین حوادث گازگرفتگی می‌گوید: بیش‌ترین آمار فوتی‌های گازگرفتگی مربوط به آذرماه است؛ یعنی آغاز سرد شدن هوا و به‌کارگیری لوازم گرمایشی.

جلال‌ملکی ادامه می‌دهد: نصب اشتباه دودکش عامل اصلی گازگرفتگی است. گازگرفتگی از جمله حوادثی است که معمولاً در اثر نداشتن دودکش مناسب برای وسایل گازسوز به خصوص بخاری و آبگرمکن و یا عدم تهویه کافی فضای اتاق روی می‌دهند. سوختن ناقص گاز و تجمع گازهای مسموم‌کننده و یا کمبود اکسیژن سبب مسمومیت افرادی که در چنین فضایی تنفس می‌کنند شده و به گازگرفتگی آنها می‌انجامد.

مجتبی‌خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور نیز با اشاره به این‌که به صورت تقریبی ۷۰ درصد حوادث گازگرفتگی مربوط به نصب غلط دودکش است می‌گوید: با این حال بخاری، بیش‌ترین بسامد را به لحاظ مسمومیت دارد.

وی اضافه می‌کند: آبگرمکن، موتورخانه و شومینه نیز از دیگر وسایلی است که بالا‌ترین آمارهای مسمومیت را به خود اختصاص می‌دهند.

دودکش‌هایی که مرگ تزریق می‌کنند

آمار ۷۰ درصدی مرگ و میر بر اثر استنشاق گاز مونوکسیدکربن به دلیل نصب اشتباه دودکش‌ها، موضوعی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت؛ قطعاً در این زمینه نیاز به آموزش بیش‌تر و بهتر و آشناسازی شهروندان الزامی است.

جلال‌ملکی با اشاره به این موضوع که می‌توان با چند اقدام ساده، دودکش‌ها را ایمن ساخت، می‌گوید: نقص در سیستم دودکش‌ها از مهم‌ترین عوامل تولید و انتشار این گاز کشنده است.

وی اضافه می‌کند: نصب صحیح دودکش از این جهت اهمیت دارد که مانع از نشت گاز مونوکسیدکربن که حاصل سوخت ناقص است، می‌شود. این گاز بی‌رنگ و بی‌بو است و به همین دلیل به سادگی قابل تشخیص نیست. پس توصیه‌های ایمنی مربوط به نصب اصولی آنها را باید جدی گرفت.

ملکی یکی از علل گازگرفتگی را قراردادن دودکش در سطل آب عنوان می‌کند و می‌گوید: از قراردادن انتهای دودکش‌ها در سطل آب خودداری کنید. این گاز در آب حل نشده و تنها باعث مسدود شدن مسیر خروجی آن شده و گاز از طریق دیگر خارج و وارد فضای داخلی محیط می‌شود. همچنین از قراردادن انتهای دودکش‌ها در فضای درز انقطاع ساختمان خودداری کنید. این گاز به سادگی از ترک‌ها و شکستگی‌های روی دیوار حتی در واحدهای دیگر وارد منزل می‌شود.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی اضافه می‌کند: بخاری‌های بدون دودکش (هرچند بعضی از آنها استاندارد هستند) اما برای نصب در منازل و به ویژه اتاق خواب مناسب نیستند. اگرچه آنها قطعه‌ای به نام (ODS) که درصورت کاهش اکسیژن شعله را قطع می‌کند، اما باید بدانیم که این قطعه نیز احتمال خرابی و نقص وجود دارد و در این صورت باعث انتشار این گاز کشنده در محیط خواهد شد.

استفاده نادرست، علت اصلی گازگرفتگی است

براساس آمارهای جهانی، میزان تلفات ناشی از گازگرفتگی در کشورهای اروپایی، به عدد ۱۰ هم نمی‌رسد و این به آن معناست که مرگ و میر حاصل از مونوکسیدکربن در ایران نسبت به کشوری مشابه به لحاظ جمعیت، در اروپا، صد به یک است.

سخنگوی اورژانس کشور مهم‌ترین عامل در بحث گازگرفتگی را ناشی از عدم اطلاع کافی و استفاده نادرست از وسایل گرمایشی می‌داند و می‌گوید: با بررسی افرادی که سالانه بر اثر گازگرفتگی فوت می‌کنند، باید بگوییم که قریب به اتفاق آنها بر اثر استفاده نادرست از وسایل گرمایشی فوت کرده‌اند.

خالدی اضافه می‌کند: گاز مونوکسیدکربن بی‌رنگ و بی‌بو است و همین موضوع باعث می‌شود که افراد به مرور و تدریجی دچار مسمومیت شوند و نسبت به این موضوع آگاهی نداشته باشند. اگرچه مسمومیت با گاز، علائمی مانند سرگیجه و تهوع دارد، اما معمولاً به دلیل کرختی، فرد به خواب آرام می‌رود و سپس فوت می‌کند.

وی می‌افزاید: مونوکسیدکربن ۲۵۰ برابر گاز اکسیژن قابلیت حل شدن در خون را دارد و فرد به مرور زمان دچار خواب آلودگی می‌شود و مرگ به تدریج به سراغ او می‌آید.

 

با نگاهی به آمار، باید گفت ایران جز کشورهایی است که بالا‌ترین درصد فوتی‌های ناشی از گاز گرفتگی را دارد و با وجود هشدارهای همیشگی، به نظر می‌رسد باید راهکارهای مناسب‌تری را برای کاهش این آمار اتخاذ کرد.