گسترش داروهای زیست فناوری در بازار دارویی جهان در قرن حاضر، بیوتکنولوژی یا زیست‌فناوری ابزار قدرتمندی در جهت توسعه پایدار است. این فناوری یکی از ابزارهای اساسی در ایجاد نوآوری در محصولات در حوزه‌های مختلف صنعت و اقتصاد محسوب می‌شود. به گزارش سیناپرس، با رشد بی‌رویه جمعیت و افزایش آن به بیش از ۸ […]
گسترش داروهای زیست فناوری در بازار دارویی جهان
در قرن حاضر، بیوتکنولوژی یا زیست‌فناوری ابزار قدرتمندی در جهت توسعه پایدار است. این فناوری یکی از ابزارهای اساسی در ایجاد نوآوری در محصولات در حوزه‌های مختلف صنعت و اقتصاد محسوب می‌شود.
به گزارش سیناپرس، با رشد بی‌رویه جمعیت و افزایش آن به بیش از ۸ میلیارد نفر در سال ۲۰۳۰ میلادی و چالش‌های پیش رو در زمینه بهداشت و سلامت عمومی، زیست فناوری در حوزه پزشکی می‌تواند در جهت تأمین بخش قابل توجهی از اقلام دارویی نقش قابل توجه و به‌سزایی داشته باشد.
امروزه زیست فناوری امکان درمان بسیاری از بیماری‌ها و عوامل تشخیص آن را فراهم کرده است. این فناوری نوین در حقیقت حاصل فنون نوترکیب‌سازی DNA، مهندسی ژنتیک، زیست‌شناسی مولکولی، ایمنی‌شناسی و داروسازی است. کاربرد بیوتکنولوژی در زمینه علوم پزشکی و دارویی امکان تشخیص پیش از تولد بیماری و پس از آن، ژن‌درمانی، کنار گذاشتن برخورد معلولی با بیمار و بیماری‌های دیگر از کاربردهای بیوتکنولوژی در پزشکی است. تولید دارو، واکسن‌های نوترکیب، ساخت کیت‌های تشخیصی، تولید پادتن‌های تک دودمانی از دیگر کاربردهای مفید زیست فناوری در حوزه پزشکی و داروسازی است. در واقع انتقال مواد ژنتیکی به درون سلول‌های یک موجود برای مقاصد درمانی است که به روش‌های متنوع فیزیکی، شیمیایی و زیستی انجام می‌شود.
در دو دهه اخیر با توجه به اهمیت داروهای حاصل از زیست فناوری و نقش مهم آنها در درمان بسیاری از بیماری‌ها، روند تجاری‌سازی و فروش این محصولات در دنیا از رشد چشمگیری برخوردار بوده است. در این میان ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در حوزه «پژوهش، تولید و فروش» محصولات دارویی حاصل از «زیست فناوری» است، به‌طوری که حدود ۶۰ درصد بازار مصرف این داروها متعلق به این کشور است و البته حدود ۳۰ درصد در اروپا، ۷ درصد در ژاپن و ۳ درصد در سایر کشور‌ها می‌باشد.
زیست فناوری به ویژه با استفاده از روش‌های DNA نوترکیب، نقش مهمی در تولید داروها و واکسن‌‌ها ایفا کرده است. در حال حاضر حدود ۲۰ پروتئین نوترکیب دارویی در بازار وجود دارد که ۶۰ درصد فروش آنها مربوط به پروتئین دارویی از جمله واکسن هپاتیت B، هورمون رشد انسانی و انسولین می‌باشد. در حدود ۳۰۰ داروی نوترکیب برای درمان بیماری‌های مختلف به ویژه سرطان، ایدز، ناراحتی‌های دستگاه عصبی، در مراحل مختلف آزمایش‌های بالینی قرار دارند.
به‌طورکلی در طول ۳۰ سال گذشته صنعت زیست فناوری به بیش از ۱۰۰ مولکول دارویی مختلف دست یافته است که باعث افزایش کیفیت زندگی بسیاری از مردم شده است. این داروها شامل انواع مختلف مانند: پپتیدهای هورمونی، فاکتورهای رشد، آنتی‌بادی‌ها، آنزیم‌‌ها و واکسن‌های نوترکیب، پروتئین‌های تلفیقی و فاکتورهای انعقادی است.
طبق بررسی‌های صورت گرفته فروش محصولات دارویی زیست فناوری در ایالات متحده و در بازه زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۳ دارای رشد ۳۳۶٫۵ درصدی بوده است به نحوی که از فروش ۱۸٫۹ میلیارد دلاری در سال ۲۰۰۲ به میزان فروش ۶۳٫۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ رسیده است. براساس این مطالعات در فاصله زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ بیش‌ترین فروش محصولات دارویی حاصل از بیوتکنولوژی مدرن به ترتیب مربوط به گروه‌های دارویی فاکتورهای رشد، آنتی‌بادی‌های منوکلونال و هورمون‌های نوترکیب بوده است. گروه‌های دارویی فیوژن پروتئین‌‌ها و سیتوکاین‌‌ها در طی این دوره رده بعدی فروش را به خود اختصاص داده‌اند و گروه‌های دیگر شامل فاکتورهای خونی، آنزیم‌های نوترکیب و واکسن‌های نوترکیب در رده‌های میانی فروش قرار داشته و به تناوب و با توجه به شرایط بازار و نیازهای موجود جایگاه‌شان با یکدیگر جا به جا شده است.
هم‌اکنون در حدود ۸ شرکت دارویی داخلی، محصولات دارویی زیست فناور تولید و به بازار دارویی کشور عرضه می‌کنند که پیش‌بینی می‌شود ظرف دو سال آینده تعداد این شرکت‌ها به عدد چهل برسد.
طبق گزارش‌های موجود، تا ۴ ماه اول سال ۲۰۱۳ تعداد آنتی‌بادی‌های مونوکلونال تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا ۴۰ عدد می‌باشد که بیش‌تر آنها جهت درمان سرطان، بیماری‌های خود ایمن و التهابی تأیید شده‌اند.
در میان این داروها، آنزیم‌های درمانی، برای داروی بیماری‌های فوق‌العاده نادر قرار دارد که بیش‌تر نقص‌های نادر ژنتیکی را شامل می‌شوند و معمولاً برای جمعیت چند صد تا چند هزارتایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گروه دارویی اگرچه بازار بسیار وسیعی ندارد اما بسیار سودمند هستند به‌طوری‌که در دوره زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ با فروش کلی ۸٫۳۴ میلیارد دلار و ۲٫۱۸ درصد از کل بازار فروش محصولات دارویی زیست فناور، دارای فروشی مشابه فاکتورهای خونی بوده است.
از سال ۲۰۰۲ تا ۴ ماه ابتدایی سال ۲۰۱۳ فروش داروهای زیست‌فناور در آمریکا حدود ۳۸۲ میلیارد دلار بوده است. فروش این محصولات با ۱۸٫۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۶۳٫۶ میلیارد دلار در اوایل سال ۲۰۱۳ رسیده است که حدود ۳۴۰ درصد رشد را نشان می‌دهد. تقریباً ۷۷ درصد فروش این نوع از داروها به ۳ گروه دارویی مونوکلونال آنتی بادی‌ها، هورمون‌های نوترکیب و فاکتورهای رشد تعلق دارد و لذا این گروه‌ها به عنوان بزرگ‌ترین بازار فروش داروهای زیست‌فناور شناخته شده‌اند که علت آن نیاز شدید حوزه پزشکی و درمان به این نوع از زیست‌دارو‌ها می‌باشد. از طرفی در بازار فروش داروهای زیست فناور ۳ چالش پتانسیل راه‌اندازی داروهای جدید مقلد زیستی، تولید داروهای زیست سازگارتر با نیمه عمر بالاتر و عملکرد مؤثرتر، قیمت‌گذاری و بازپرداخت بیمه‌ها، می‌توانند در میزان جذب، سودآوری و پایداری بازار آنها نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کنند.
هم‌اکنون در حدود ۸ شرکت دارویی داخلی، محصولات دارویی زیست‌فناور تولید و به بازار دارویی کشور عرضه می‌کنند که پیش‌بینی می‌شود ظرف دو سال آینده تعداد این شرکت‌ها به عدد ۴۰ برسد. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به سیناژن، آریوژن زیست دارو، پویش دارو، ثامن، اکسیر، اسوه، زیست دارو دانش و زهراوی اشاره کرد اما بیش‌تر تحقیقات و فروش توسط چند شرکت اصلی مانند سیناژن، آریوژن و پویش دارو صورت می‌گیرد. به‌طورکلی بیش‌تر فرآورده‌های زیست‌فناور که در بازار دارویی ایران وجود دارند، از طریق تحقیقات شرکت‌های دانش‌بنیان تولید شده‌اند مانند شرکت پویش دارو که موفق به ساخت محصولات زیست فناور در مرکز رشد فناوری‌های دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران شد که شامل ۳ محصول اینترفرون، اریتروپویتین وGCSF تحریک‌کننده مغز استخوان می‌باشد.
منبع:
صابری، ف، بابایی، د، مالمیر، س، موسی زاده مقدم، م، میرنژاد، ر.۱۳۹۴٫ بررسی جایگاه تجاری و فروش محصولات دارویی زیست‌فناور، مجله تازه‌های بیوتکنولوژی سلولی – مولکولی، دوره پنجم، شماره بیستم.
بیوتکنولوژی به گستردگی زندگی، مجله مهندسی پزشکی، شماره ۸۵٫
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.