چرا گرمایش زمین به یخبندان‌های زمستانی منجر می‌شود؟(بخش اول)

چرا گرمایش زمین به یخبندان‌های زمستانی منجر می‌شود؟(بخش اول) علی‌رغم وجود پدیده‌ای به نام گرمایش زمین که سبب بالا رفتن دمای عمومی کره زمین شده، در سال‌های اخیر شاهد ظهور زمستان‌هایی سخت و بسیار سرد بوده‌ایم. اما چه ارتباطی میان گرمایش زمین و یخبندان‌های زمستانی وجود دارد؟ به گزارش سینا‌پرس، چند سالی است که بحث […]

چرا گرمایش زمین به یخبندان‌های زمستانی منجر می‌شود؟(بخش اول)

علی‌رغم وجود پدیده‌ای به نام گرمایش زمین که سبب بالا رفتن دمای عمومی کره زمین شده، در سال‌های اخیر شاهد ظهور زمستان‌هایی سخت و بسیار سرد بوده‌ایم. اما چه ارتباطی میان گرمایش زمین و یخبندان‌های زمستانی وجود دارد؟

به گزارش سینا‌پرس، چند سالی است که بحث گرمایش زمین به عنوان یک موضوع جدی و مهم در صدر اخبار جهان قرار گرفته و کمابیش در طول سال با موضوعات متعددی در این رابطه روبه‌رو هستیم. موضوع گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی را باید به عنوان یک مسأله بین‌المللی و همه‌گیر محسوب کرد که تبعات آن بسیار فراتر از یک کشور یا منطقه خاص جغرافیایی بوده و به نوعی با آینده بشریت در ارتباط است. به باور بسیاری از کارشناسان، تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین ناشی از عملکرد سوء انسان در استفاده از منابع طبیعی و دخل و تصرف در طبیعت است.

گرم شدن کره زمین و رفتن گرما به سمت اتمسفر و درپی آن به وجود آمدن گرداب‌های قطبی، باعث چرخش جریان هوا در ارتفاعات بالا و شروع باد در اطراف مناطق قطبی می‌شود که این چرخش باعث جابه‌جایی در این مناطق و گسیل شدن آب و هوای سرد مناطق قطبی به سمت مناطق مرکزی کره زمین خواهد شد. این موضوع اصلی‌‌‌‌ترین دلیل بروز زمستان‌های شدید در سال‌های اخیر است.

 از سوی دیگر موضوع مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد، بحث بروز یخبندان‌های شدید و زمستان‌های سخت و بسیار سرد در سال‌های اخیر است که برای نمونه می‌توان به زمستان بسیار سخت سال گذشته در آمریکای شمالی و سرمای شدید در بخش‌های مختلفی از نیمکره شمال در زمستان امسال اشاره کرد. برای بسیاری از مردم این سؤال پیش می‌آید که اگر واقعاً زمین با پدیده‌ای گرمایش روبه‌رو شده است، دلیل این زمستان‌های بسیار سرد و یخبندان‌های ناشی از آن چیست؟ برای پاسخ به این سؤال نخست باید به‌طور خلاصه به بررسی گرمایش زمین و تعریف علمی آن بپردازیم.

پدیده گرمایش زمین چیست؟

تنوع آب و هوایی و نوع تقسیم آب‌‌‌ها در سطح سیاره زمین آن را تبدیل به میزبانی مناسب برای حیات کرده است و در این میان طبیعت به واسطه سیستم‌های تصفیه طبیعی خود قادر بود طی این میلیون‌‌‌ها سال گذشته، آب و هوای مورد نیاز گونه‌های مختلف جانداران را تصفیه و مورد استفاده قرار دهد. همزمان با وارد شدن انسان به عصر تکنولوژی و صنعتی شدن جوامع، شرایط و توازن محیط‌‌زیست کره زمین را به هم ریخت. در حقیقت فعالیت‌های صنعتی که عمدتاً همراه با مصرف سوخت‌های فسیلی هستند اصلی‌‌‌‌ترین دلیل گرم‌شدن کره زمین محسوب می‌شوند.

استفاده روز افزون از سوخت‌های فسیلی که بر اساس آمار‌‌‌ها هر ساله با رشدی چشمگیر روبه‌رو است، اصلی‌‌‌‌ترین دلیل گرمایش زمین محسوب می‌شود. متأسفانه باید پذیرفت که در حال حاضر بر اثر فعالیت‌های انسانی آب و هوا و اقلیم کره زمین در حال تغییر است و بر میزان این تغییرات منفی و مخرب روزبه‌روز افزوده می‌شود.

دی اکسید کربن ناشی از فعالیت‌های بشری برای صد‌‌‌ها سال در اتمسفر باقی می‌ماند و دی‌اکسیدکربن موجود در اقیانوس‌‌‌ها برای مدت زمان بیش‌تری در چرخه طبیعت باقی خواهد ماند. متأسفانه این روند تولید روزافزون دی‌اکسید‌کربن سبب ایجاد تأثیرات مخرب بر روی دریا‌‌‌ها و اتمسفر شده است. در واقع صرفاً وجود خود این آلاینده‌ها تأثیری در گرم شدن زمین ندارند بلکه تراکم این مواد در سطوح مختلف اتمسفر مانند لایه‌ای از عایق سبب حبس شدن نیروی انرژی خورشیدی در سطح زمین شده و در نتیجه دمای عمومی سطح کره زمین بالاتر می‌رود. طبیعتاً خورشید، اصلی‌‌‌‌ترین منبع انرژی کره زمین محسوب می‌شود و نیروی تابشی این ستاره گرم، سبب ایجاد گرما و زندگی در سطح سیاره زمین شده است. ولی تمام این انرژی جذب سطح زمین نشده و بخش عمده‌ای از آن به محض برخورد با سطح زمین به فضا پراکنده می‌شود.

در حالت عادی این روند برای میلیون‌‌‌ها سال ادامه داشته ولی در قرون اخیر همزمان با تزریق حجم زیادی از گازهای آلاینده این پرتوهای گرمازا قادر به خروج از سطح زمین نبوده و سبب گرم شدن بیش‌تر زمین می‌شوند. عامل ایجاد این پدیده گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شود. گازهای گلخانه‌ای که بیش‌تر شامل بخار آب، دی‌اکسیدکربن، متان و ازون هستند، مانند شیشه گلخانه، جلوی خروج انرژی خورشیدی از سطح زمین را گرفته و باعث گرم‌تر شدن آن می‌شوند.

تأثیرات اقلیمی گرمایش زمین

تغییرات آب و هوایی به افزایش پدیده‌هایی طبیعی همچون سیل و موج ناگهانی گرما منجر می‌شود که سبب ایجاد تأثیرات متقابلی بر کشاورزی، جنگلداری، گردشگری و تنوع‌زیستی در جهان خواهد شد.

روند کنونی ذوب شدن یخ‌‌‌ها و یخچال‌های طبیعی در قطب شمال سبب بالا رفتن آب سطح دریا‌‌‌ها شده و این موضوع تهدیدی بسیار جدی برای برخی کشور‌‌‌ها از قیبل هلند، مالدیو و انگلستان محسوب می‌شود. از پیامدهای دیگر بالا آمدن آب دریاها، و در نتیجه زیر آب رفتن مناطق ساحلی و جزایر و رقیق‌شدن آب اقیانوس‌‌ها، افزایش بارندگی در تمام جهان است.

متأسفانه روند کنونی گرمایش زمین سبب سست شدن یخچال‌های قطبی شده و در نتیجه از ضخامت این یخچال‌‌‌ها به شدت کاسته شده است و این موضوع سبب شده تا آسیب‌پذیری این مناطق در برابر سایر عوامل طبیعی بیش‌تر شود. برخی از دانشمندان، افزایش توفان‌‌‌‌ها و گردبادهای سهمگین را یکی از نتایج گرم شدن کره‌زمین قلمداد می‌کنند، اغلب کارشناسان اقلیمی معتقدند که این روند می‌تواند به وقوع خشکسالی‌ها، سیل‌ها، بادهای گرم و توفان‌های مهیب‌تر منجر شود.

 تغییر در شرایط اقلیمی محیط‌زیست گونه‌های جانوری می‌تواند موجب انقراض نسل بسیاری از این موجودات شود. فراموش نکنیم که عمده‌‌‌‌ترین دلیل انقراض بسیاری از گونه‌های حیات در سیاره ما همین تغییرات محیطی بوده که گاه سبب انقراض دایناسور‌‌‌ها شده است و گاهی نیز در طی چندین عصر یخبندان گونه‌های دیگری از حیات را از کره زمین محو کرده است. در حال حاضر نخستین نشانه‌های این عدم تعادل در میان گونه‌های جانوری دیده شده که این موضوع زنگ خطری برای شرایط زیستی سیاره محل سکونت انسان محسوب می‌شود.

وضعیت بحرانی گازهای گلخانه‌ای تنها منحصر به دی‌اکسیدکربن نبوده و براساس مطالعات انجام شده، میزان گاز متان ۰٫۲۷ درصد و گاز نیتروز اکساید ۰٫۲۵ درصد افزایش را نشان می‌دهند.

 

روند بالا رفتن گازهای گلخانه‌ای در کره زمین بدون تردید اثرات و مشکلات متعددی را گریبانگیر جوامع بشری خواهد کرد. مطالعات جدید نشان می‌دهد که میزان دی‌اکسیدکربن موجود در جو به بالای ۳۹۶ بخش در هر میلیون مولکول هوا رسیده است. سازمان جهانی هواشناسی –وابسته به سازمان ملل متحد– در جدید‌‌‌‌ترین بولتن خبری خود در این زمینه اعلام کرد: میزان CO2 موجود در جو از سال گذشته تا امروز به میزان ۲٫۹ بخش در میلیون افزایش داشته است که این میزان برابر با افزایش ایجاد شده از سال ۱۹۸۴ تا سال گذشته است.