جهش ژنی، عامل شب بیداری

جهش ژنی، عامل شب بیداری

برخی افراد شب‌ها تا دیر وقت بیدار می‌مانند و صبح‌‌ها برای برخواستن از خواب مشکل دارند، چون مطابق یک مطالعه جدید ساعت داخلی آنها طوری برنامه‌ریزی شده که آهسته کار کند.

به گزارش سیناپرس یک جهش در ژنی به نام CRY1 ساعت شبانه روزی انسان را تغییر می‌دهد، ساعتی که رفتارهای منظم مثل ساعت خواب و بیداری را تعیین می‌کند. براساس نتایج این تحقیق که در نشریه Cell منتشر شده است؛ حاملان نسخه‌ای از این ژن به‌طور متوسط تأخیر دو تا ۲٫۵ ساعته در خواب شبانه را در مقایسه با افراد فاقد این ژن تجربه می‌کنند.

این نسخه از روی ژن CRY1 جهش یافته است و باعث اختلال شب بیداری می‌شود و نظم ساعت داخلی بدن را در مقایسه با دیگر افراد بر هم می‌زند. «مایکل یانگ» از دانشگاه راکفلر در نیویورک و تیمش این جهش را ابتدا در یک نفر کشف کرده‌اند. آنها سپس این جهش را در ۵نفر از وابستگان این شخص یافتند که همه آنها سابقه بد خوابی و بی‌خوابی شبانه را داشتند.

بعد این گروه ۶ خانواده را در ترکیه مورد بررسی قراردادند، که اعضای آنها شامل ۳۹ نفر حامل نسخه‌ای از این ژن بودند. دوره خواب افراد حامل نسخه جهش یافته به‌طور متوسط ۲ تا ۴ ساعت جابه‌جا شده بود و الگوی خواب برخی از آنها کاملاً در هم شکسته بود.

به نظر می‌رسد این جهش ساعت درونی بدن را کند می‌کند، در نتیجه افراد چرخه شبانه‌روزی طولانی‌تری را تجربه می‌کنند و همین باعث می‌شود، تا دیروقت بیدار بمانند. این گروه محاسبه کردند که این ژن احتمالاً در برخی جمعیت‌های انسانی از هر ۷۵ نفر در یک نفر وجود. از جمله این جمعیت‌ها می‌توان به اروپایی‌هایی با اعقاب غیرفنلاندی اشاره کرد.

به‌طورطبیعی ساعت شبانه‌روزی بدن چرخه‌اش را با ساختن پروتئینی به نام فعال‌کننده در سلول‌‌ها آغاز می‌کند. این فعال‌کننده‌ها مهار‌کننده‌های خودشان را تولید می‌کنند، که در طول زمان باعث می‌شود، این فعال کننده‌ها توانایی‌شان را از دست بدهند. وقتی تمام فعال‌کننده‌های سلولی خاموش شوند، مهارکننده‌ها دیگر تولید نمی‌شود و در نهایت از بین می‌روند. وقتی همه این مهارکننده‌ها از بین رفتند، توانایی فعال‌کننده‌ها دوباره سر بر می‌آورد و چرخه شبانه روزی از نو آغاز می‌شود. اما جهش در این ژن باعث می‌شود این فرایند طولانی‌تر اتفاق بیفتد، در نتیجه توانایی فعال‌کننده‌ها دیرتر بازگشته و چرخه دیرتر آغاز می‌شود، در نتیجه فرد بیش‌تر بیدار می‌ماند.

اما آنهایی که چرخه شبانه‌روزی طولانی‌تری دارند نباید ناامید شوند، یانگ می‌گوید بسیاری از افراد با اختلال تأخیر فاز خواب، می‌توانند چرخه خوابشان را با رعایت یک زمان‌بندی دقیق کنترل کنند: « این کار کمی شبیه سیگار کشیدن است، در مورد آن کارهایی وجود دارد که می‌توان برای رفع مسأله انجام داد قبل از این‌که کارمان به مواد مخدر بکشد».