تغییرات غیرمعمول در منابع آب شیرین در تصاویر ماهواره‌ای ناسا

تغییرات غیرمعمول در منابع آب شیرین در تصاویر ماهواره‌ای ناسا ناسا به تازگی نتایج رصدهای ماهواره GRACE در بازه زمانی ۲۰۱۶- ۲۰۰۲ را منتشر کرد که تأثیرات تغییرات آب و هوایی در بروز خشکسالی در مناطق مختلف جهان و وضعیت نامناسب منابع آب شیرین و آب‌های زیرزمینی را نشان می‌دهد. به گزارش سینا‌پرس، ماهواره‌های دوقلوی […]

تغییرات غیرمعمول در منابع آب شیرین در تصاویر ماهواره‌ای ناسا

ناسا به تازگی نتایج رصدهای ماهواره GRACE در بازه زمانی ۲۰۱۶- ۲۰۰۲ را منتشر کرد که تأثیرات تغییرات آب و هوایی در بروز خشکسالی در مناطق مختلف جهان و وضعیت نامناسب منابع آب شیرین و آب‌های زیرزمینی را نشان می‌دهد.

به گزارش سینا‌پرس، ماهواره‌های دوقلوی GRACE (GRACE-2 و GRACE-1)، مأموریت مشترک ناسا و مرکز هوافضا آلمان بود که از سال ۲۰۰۲ آغاز و تا ۲۰۱۷ ادامه داشت. داده‌های تهیه شده توسط این ماهواره‌ها، اطلاعات ارزشمندی را برای مطالعه زمین‌شناسی، وضعیت اقیانوس‌ها و تغییرات آب و هوایی زمین در اختیار دانشمندان قرارداده است.

تغییرات غیرطبیعی در منابع آب شیرین

برای ارایه تحلیل دقیق تر از وضعیت منابع آب شیرین و آب‌های زیرزمینی، علاوه بر تصاویر تهیه شده توسط ماهواره دوقلوی GRACE در بازه زمانی ۱۴ ساله، از داده‌های ماهواره‌های GPCP، تصاویر ماهواره‌های Landsat و گزارش‌هایی در مورد فعالیت‌های سدسازی، میزان بارش و استفاده از منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی نیز استفاده شد.

هدف از اجرای این طرح، بررسی تأثیر تغییرات آب و هوایی – از پدیده‌هایی مانند ال‌نینو و لا نینو تا مدیریت نادرست منابع آب در بخش کشاورزی- بر منابع آب شیرین بود.

نتایج به دست آمده حاکی از آن است که سطوح آب‌های زیرزمینی به دلیل خشکسالی و شرایط ناشی از چرخه طبیعی آب و هوایی، با کاهش مواجه شده و همچنین، شرایط در برخی مناطق دچار خشکسالی طی این مدت وخیم‌تر شده است.

آیا خزر خشک می‌شود؟

در تصاویر ماهواره GRACE، کاهش سطح آب دریاچه خزر نیز مشاهده می‌شود. بخشی از این مسأله ناشی از تغییرات طبیعی بوده است، اما بخش استفاده از حوضه آبریز خزر برای مصارف کشاورزی و صنعتی بوده است.

حاشیه ساحلی دریای‌خزر و حوضه آبریز اصلی براساس داده‌های دقیق آماری، چند سالی است که به شکل نگران‌کننده‌ای با تغییرات محسوس جوی و کاهش منابع آبی رو‌به‌رو شده است. کشت محصولات آب بری چون برنج، چای و پنبه در کنار باغات میوه، بخش جدایی ناپذیر اقتصاد کشاورزی مردم حاشیه دریای خزر است.

در عمده بخش‌های این منطقه جغرافیایی نظام مدیریتی مطلوبی برای موضوع آب وجود ندارد و سبک بهره‌برداری خانگی و کشاورزی از آب به شدت سنتی است. استمرار کاهش منابع آبی در مناطق شمالی کشور و حاشیه‌های ساحلی دریای خزر می‌تواند آسیب‌های سنگین و بیش‌تری را همراه داشته باشد.

در کنار وضعیت مناطق شمالی کشور، پیش‌بینی شده است که ١٢ استان از ٣١ استان ایران تا ٥٠‌ سال آینده تمام سفره‌های زیرزمینی آبشان را از دست بدهند و با خشک‌ شدن کامل تقریباً نیمی از استان‌های ایران، جمعیت زیادی مجبور به مهاجرت شوند.