نابودی سفره‌های زیرزمینی١٢ استان تا ٥٠‌ سال آینده

نابودی سفره‌های زیرزمینی١٢ استان تا ٥٠‌ سال آینده بررسی‌های ماهواره‌ای در یک دوره ۱۴ ساله نشان‌دهنده ۱۹ نقطه بحرانی در سراسر جهان است که منابع آب در آنها به سرعت رو به کاهش است. کشور ایران با متوسط ۱۵۰ میلی متر بارندگی سالانه یکی از این نقاط بحرانی است. به گزارش سینا‌پرس، اندیشکده «شورای آتلانتیک» […]

نابودی سفره‌های زیرزمینی١٢ استان تا ٥٠‌ سال آینده

بررسی‌های ماهواره‌ای در یک دوره ۱۴ ساله نشان‌دهنده ۱۹ نقطه بحرانی در سراسر جهان است که منابع آب در آنها به سرعت رو به کاهش است. کشور ایران با متوسط ۱۵۰ میلی متر بارندگی سالانه یکی از این نقاط بحرانی است.

به گزارش سینا‌پرس، اندیشکده «شورای آتلانتیک» آمریکا به تازگی عنوان کرده است که ایران در طی این سال‌ها با چندین بحران در مورد آب روبه‌رو بوده است. تقریباً هر دور در ایران شاهد اعتراض‌هایی از سوی کشاورزان در مورد کمبود آب هستیم. اگرچه اثرات گرم شدن هوای کره زمین و کاهش باران در طی سال‌های گذشته می‌تواند نقش مهمی در این مشکلات داشته باشد اما نمی‌توان به عامل سوءمدیریت که مهم‌ترین دلیل آن است اشاره‌ای نکرد.

در ادامه این مقاله آمده است، در طی سال‌های گذشته، کاندیدهای انتخابات مجلس با وعده‌های آوردن کارخانه به شهر‌های خود انتخاب شده‌اند. بنابراین هر چه تعداد نمایندگان مجلس در شهری بیش‌تر باشد نفوذ آنها در این مسأله افزایش پیدا می‌کند و این تعجب‌آور نیست که بسیاری از کارخانه‌ها در کلان‌شهرهایی مانند اصفهان واقع شده‌اند. برای نمونه شرکت فولاد مبارکه اصفهان به میزان ۲۷ میلیون مترمکعب آب مصرف می‌کند که حدود ۶ درصد کل مصرف آب شهر اصفهان را به خود اختصاص می‌دهد. مبارکه تنها مجتمع صنعتی در اطراف شهر نیست بلکه انواع دیگر مانند کارخانه پتروشیمی اصفهان و شرکت فولاد اصفهان هم حضور دارند. اما صنعت، مصرف‌کننده اصلی آب در ایران نیست بلکه حدود ۹۰ درصد مصرف آب در ایران به بخش کشاورزی تعلق دارد. انتشار چنین مقاله‌ای باعث شد تا گزارشی پیرامون این مسأله ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید.

خطاهای مدیریت آب کشور در گذشته که بحران آب را رقم زد

پرویز کردوانی، بنیانگذار مرکز تحقیقات مناطق کویری و بیابانی ایران در این زمینه گفت: مدیریت آب کشور در قبل اشتباه بوده که ما به این روز رسیده‌ایم. مسؤولان برای خودکفایی قصد توسعه کشاورزی را پیدا کردند اما بعد‌ها گفتند کشاورزی به جای خود باید مانند کشورهای بزرگ صنعتی توسعه پیدا کند. این مسأله باعث شد تا شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان و ۲۰ کیلومتری تبریز صنایع ما رشد پیدا کند. پس از آن اعلام کردند منظور توسعه صنایع بزرگی مانند فولاد و پتروشیمی است. این صنایع را بدون انجام هیچ کار کارشناسی شده توسعه دادند.

این چهره ماندگار علمى کشور افزود: اصولاً کشورهای پیشرو، صنایع فولاد یا پتروشیمی را کنار دریا، رودهای بزرگ، دریاچه‌های بزرگ شیرین تأسیس می‌کنند. نه مانند مس سرچشمه یزد که ۸۰ تا ۱۰۰ میلی متر بارندگی دارد. با وجود کمبود آب دوباره اقدام به ساخت کارخانه دیگری می‌کنند.

وی اظهارکرد: اکنون نه تنها در سمنان بلکه در کل ایران کارخانه‌های بزرگ و عظیم مانند گل گهر در سیرجان، مس سرچشمه یا چادر ملوی یزد تأسیس شده که از شهرهای دور و اطراف نیاز آبی‌شان را برطرف کرده‌اند. چاه زده‌اند و تمام آب‌های سطحی، زیرزمینی را گرفته‌اند و حتی آب کشاورزی را نیز خریداری کرده و به این مناطق ارسال کرده‌اند.

کردوانی یادآور شد: ما طی چند دهه اخیر آنقدر استفاده بی‌رویه از آب کرده‌ایم تا اکنون به مرحله بحران بی‌آبی رسیده‌ایم. ما طی این سال‌ها با بهره‌گیری از ۳ فناوری پیشرفته دنیا (حفر چاه عمیق و نیمه عمیق، کانال‌کشی و لوله‌کشی، احداث سد) استفاده کرده‌ایم تا هر چقدر دلمان می‌خواهد آب برداشت کنیم. وزارت نیرو توصیه می‌کرد این امر را توسعه دهیم.

به گفته وی، هر کشوری باید به اندازه میزان سرانه آبی کشورش کشاورزی، صنعت و شهر‌سازی‌‌اش را توسعه دهد.

غیرقابل سکونت بودن بسیاری از مناطق کشور تا چند سال آینده

از آن جایی که ایران کشوری خشک و بیابانی است بخش کشاورزی بیش‌تر منابع خود را از آب‌های زیرزمینی به دست می‌آورد. متأسفانه در طی سال‌های گذشته این بخش به دلیل استفاده از روش‌های سنتی به صورت نادرست مدیریت شده است. این روش سنتی انتقال آب از چاه‌ها به مزارع حدود ۶۵ درصد از آب به هدر می‌رود.

لذا اگر اقدام جدی در حوزه کشاورزی در ایران صورت نگیرد و همین سطح استفاده از آب به صورت بی‌رویه ادامه پیدا کند ایران با خشکی بیش‌تری همراه می‌شود و بسیاری از مناطق کشور غیرقابل سکونت خواهد شد. پیش‌بینی شده است که ١٢ استان از ٣١ استان ایران تا ٥٠‌ سال آینده تمام سفره‌های زیرزمینی آبشان را از دست بدهند و با خشک‌ شدن کامل تقریباً نیمی‌ از استان‌های ایران جمعیت زیادی مجبور به مهاجرت شوند.