برهوتی به نام تالاب بند علیخان تالابی که روزگاری حاشیه‌های آن همچون سواحل دریای خزر خودنمایی می‌کرد و زیستگاه هزاران پرنده بود، امروز به برهوتی تبدیل شده که نه تنها دیگر مانع پیشرفت کویر نیست بلکه سرعت کویرزایی را به سمت مناطق مسکونی ورامین در جنوب استان تهران تشدید کرده است. به گزارش ایرنا، تالاب […]
برهوتی به نام تالاب بند علیخان
تالابی که روزگاری حاشیه‌های آن همچون سواحل دریای خزر خودنمایی می‌کرد و زیستگاه هزاران پرنده بود، امروز به برهوتی تبدیل شده که نه تنها دیگر مانع پیشرفت کویر نیست بلکه سرعت کویرزایی را به سمت مناطق مسکونی ورامین در جنوب استان تهران تشدید کرده است.
به گزارش ایرنا، تالاب فصلی بندعلیخان در ۳۵ کیلومتری جنوب دشت ورامین از جنوب به دشت مسیله و دریاچه نمک محدود می‌شود؛ تالابی ۲۵ هزار هکتاری که ۲۰ درصد آن در استان تهران و مابقی در استان قم واقع شده است.
شهرستان ورامین با ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در ۳۵ کیلومتری جنوب شرق تهران قرار دارد.
تالاب بند علیخان که از دو سال گذشته تاکنون به صورت کامل خشک شده است یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های حیات‌وحش در استان تهران محسوب می‌شد که علاوه بر ایجاد فضایی برای زمستان‌گذرانی پرندگان مهاجر نقش مهمی در تغذیه مراتع جنوب دشت ورامین به عنوان محل کوچ قشلاقی عشایر استان‌های تهران، سمنان و قم داشت.
هر چند آب ورودی این تالاب از محل رودخانه شور قم تأمین و در مسیر، فاضلاب‌های صنعتی کارخانه‌ها به‌ویژه کارخانه‌های چرم شهرک صنعتی چرمشهر به آن وارد می‌شد ولی همین آب اندک نیز سال‌ها این مکان را به محلی در دل کویر برای ممانعت از پیشروی کویر تبدیل کرده بود؛ تالابی که در سال‌های اخیر به دلیل کمبود بارش و اختصاص نیافتن حقابه از رودخانه شور روز به روز خشک‌تر شد تا جایی که امروز دیگر هیچ نشانی از آن تالاب عظیم به چشم نمی‌خورد.
با خشک شدن این تالاب مراتع جنوب ورامین نیز خشک شده، کویر با سرعت در حال پیشرفت است و با ورزش باد، گرد و خاک وارد روستاهای جنوب ورامین می‌شود، اتفاقی که امروز تبعات آن را می‌توان در حاشیه محور قم- گرمسار، جاده‌های روستایی و منازل مسکونی با تجمع شن و ماسه مشاهده کرد.
بحرانی همچون خشکی دریاچه ارومیه
فرماندار ورامین معتقد است: اگر تالاب بندعلیخان خشک شود بحرانی همچون خشکی دریاچه ارومیه منطقه ورامین و استان تهران را تهدید می‌کند.
وی بیان‌کرد: در حاشیه بند علیخان ۵۴ هزار هکتار مرتع وجود دارد که مکان اصلی چرای دام عشایر به شمار می‌رود؛ مراتعی که امروز رو به خشکی گذاشته و عشایر را با مشکل جدی مواجه کرده است.
فرماندار ورامین تأکیدکرد: با خشک شدن تالاب بندعلیخان به‌ویژه در فصل تابستان بحران ورود ریزگرد منطقه ورامین و استان تهران را فرا می‌گیرد و خطر بزرگی زندگی ساکنان منطقه را تهدید می‌کند.
اختلال در زندگی عشایر
مدیر امور عشایر استان تهران نیز با اظهار نگرانی از خشکی تالاب بندعلیخان گفت: با خشکی این تالاب مهم‌ترین مراتع دام عشایر جنوب تهران از بین می‌رود.
هاتف ممیزی افزود: عشایر استان با ۳ هزار خانوار و ۷۰۰ هزار رأس دام سبک سالانه ۶۵ هزار تن محصول تولید می‌کنند که از این تعداد، یکصد خانواده عشایر در ورامین سکونت دارند و از مراتع جنوب دشت ورامین در کوچ قشلاقی برای چرای دام استفاده می‌کنند.
وی تأکیدکرد: تالاب بندعلیخان نقش به‌سزایی در محیط‌زیست منطقه ایفا می‌کند، به عنوان سدی مستحکم در برابر ریزگرد‌ها و کویرزایی محسوب می‌شود و لازم است همه مسؤولان برای ادامه حیات آن تلاش کنند.
ممیزی گفت: اگر تالاب بندعلیخان خشک شود مهم‌ترین بخش مراتع دام عشایر جنوب شرق استان از بین می‌رود و میزان تولید گوشت قرمز آنها نیز به‌شدت کاهش می‌یابد.
خطر جدی ریزگردهای کویر مرکزی
این درحالی است که معاون فنی اداره کل محیط‌زیست استان تهران در جلسه شورای برنامه‌ریزی استان تهران که بهمن ماه سال گذشته در ورامین برگزار شد با هشدار نسبت به خشک شدن این تالاب گفت: حوزه تالاب بندعلیخان از جمله مناطقی است که در سال‌های اخیر با افزایش میزان ریزگرد مواجه بوده و این امر با خشکی تالاب شدت بیش‌تری پیدا می‌کند.
مهرداد کتال محسنی افزود: صورتجلسه‌ای برای تعیین حقابه رودخانه شور و شیرین به تالاب بندعلیخان تنظیم شده بود که تاکنون این مهم محقق نشده و تالاب رو به نابودی است.
وی گفت: تالاب بندعلیخان در سال‌های اخیر همچون دریاچه‌ای بزرگ در دل کویر از پیشرفت کویر و ورود ریزگرد‌ها جلوگیری می‌کرد ولی امروز رو به خشکی گذاشته و خطر ریزگرد‌ها را جدی کرده است.
اهمیت تالاب برای کل استان تهران
مدیرکل سابق مشارکت‌های مردمی سازمان محیط‌زیست چندی پیش درباره اثرات خشکی تالاب بندعلیخان بر شرایط زیست‌محیطی استان تهران گفته بود: اگر امروز در تهران افزایش تفاوت دمای شب و روز، حرکت به سمت بیابانی شدن و کاهش ظرفیت گرمایی را شاهد هستیم و کم‌تر نوای پرندگان در شهر شنیده می‌شود به علت نابودی تالاب بند علیخان ورامین است.
محمد درویش تأکید کرده بود: اهمیت احیای بندعلیخان نه فقط برای شهرستان ورامین که برای کل استان تهران است.
وی اضافه‌کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل حاصلخیزی خاک ورامین حضور بیش از ۹۸ گونه پرنده در تالاب بندعلیخان و توزیع متوازن فضله آنها در سطح زمین‌های کشاورزی بود، پرندگانی که با کنترل آفات باعث شده بودند کم‌ترین میزان سم و کود در این زمین‌ها استفاده شود.
این کارشناس محیط‌زیست افزوده بود: در مقایسه با دریاچه ارومیه احیای تالاب بندعلیخان از دشواری و پیچیدگی کم‌تری برخوردار است و باید با بیان تبعاتی که خشکی آن برای استان تهران دارد، عزمی عمومی را برای بازگشت به دوران گذشته جلب کرد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.