ثبت جهانی الموت به سرانجام می‌رسد؟

ویلاساز‌ها و باغدار‌ها مشکل‌ساز شدند ثبت جهانی الموت به سرانجام می‌رسد؟ زمین‌خواری، تعرض به حریم آثار تاریخی و توسعه باغات در منطقه الموت ثبت جهانی این محدوده باستانی را با چالش جدی روبه‌رو کرده، مشکلی که به‌رغم هشدار متولیان همچنان برای آن چاره‌اندیشی نشده است. به گزارش مهر در شرایطی که این روز‌ها به دلیل […]

ویلاساز‌ها و باغدار‌ها مشکل‌ساز شدند

ثبت جهانی الموت به سرانجام می‌رسد؟

زمین‌خواری، تعرض به حریم آثار تاریخی و توسعه باغات در منطقه الموت ثبت جهانی این محدوده باستانی را با چالش جدی روبه‌رو کرده، مشکلی که به‌رغم هشدار متولیان همچنان برای آن چاره‌اندیشی نشده است.

به گزارش مهر در شرایطی که این روز‌ها به دلیل سوء‌مدیریت و بی‌توجهی به سرمایه‌های ارزشمند ملی هرازگاهی شاهد زمین‌خواری، کوه‌خواری و دریا‌خواری در عرصه‌های مختلف منابع طبیعی هستیم با هشدار حمیده‌چوبک، سرپرست ۱۴ فصل کاوش‌های باستان‌شناسی دژ الموت، مبنی بر تعرض به حریم قلعه تاریخی الموت و ساخت‌وسازهای غیرمجاز توسط اهالی محلی و زیر سؤال رفتن ثبت جهانی قلعه الموت، نگرانی‌‌ها در این زمینه بیش‌تر از گذشته شده است.

آغاز ماجرا

ماجرا از آنجا آغاز شد که حمیده‌چوبک، کارشناس میراث فرهنگی اعلام کرد ثبت جهانی منظر فرهنگی الموت به دلیل ساخت جاده، احداث تله‌کابین، زمین‌خواری، کوه‌خواری، توسعه باغات منطقه، آبیاری غرقابی و ساخت‌وسازهای غیرمجاز در معرض تهدید جدی قرار گرفته است.

چوبک گفت: متأسفانه ضوابط تعیین‌شده در عرصه و حریم قلعه الموت رعایت نمی‌شود و شاهد ساخت‌وسازهایی مغایر با ضوابط عرصه و حریم هستیم که تداوم این روند نگران‌کننده است.

این کاوشگر تصریح‌کرد: در ضوابط یونسکو تأکید شده که مردم محلی باید از میراث فرهنگی منطقه خود صیانت کرده و به ‌درستی بهره‌مند شوند و ساخت‌وساز‌ها هم در محدوده قانونی و با تأیید میراث فرهنگی انجام شود تا هیچ تهدیدی متوجه این آثار ارزشمند نباشد.

بی‌توجهی به ثبت جهانی قلعه الموت‌!

جواد‌حضرتی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین اظهارداشت: پدیده زمین‌خواری و کوه‌خواری متأسفانه سال‌هاست در کشور باب شده و در استان قزوین هم شاهد تعرض به منابع طبیعی هستیم که اخیراً در عرصه آثار تاریخی هم شاهد تجاوز به حریم این بنا‌ها هستیم که نگران‌کننده است.

 وی بیان‌کرد: پس از اطلاع از تهدید آثار تاریخی موضوع در شورای حفاظت بیت‌المال مطرح شد اما به نظر می‌رسد به دلیل کم‌توجهی برخی مسؤولان این موضوع نادیده گرفته شد اما در جلسه‌ای با رییس دادگستری مستندهای خود را از این تعرض ارایه کردیم و گزارشی در این زمینه تهیه شد.

تجاوز به حریم قلعه الموت

حضرتی تصریح‌کرد: متأسفانه در محدوده‌هایی از قلعه الموت که روستا هم وجود دارد منافع شخصی به منافع عمومی غلبه کرده و شاهد تجاوز به حریم قلعه هستیم.

وی گفت: گزارش‌های تصویری داریم که حدود ۲۰ سال پیش هیچ ادعایی در خصوص زمین‌های منابع طبیعی محدوده قلعه تاریخی الموت مطرح نبوده اما امروز افراد زیادی مدعی مالکیت زمین‌های دولتی شده‌اند و برخی پا را از این هم فراتر گذاشته‌اند و حتی در محوطه قلعه هم ادعای مالکیت دارند.

حضرتی تصریح‌کرد: متأسفانه تصرف در منطقه الموت یک رفتار عادی شده و اگر بی‌تفاوتی مسؤولان ادامه یابد شدیداً نگران ثبت جهانی قلعه الموت به‌عنوان یک میراث ارزشمند هستیم.

ساخت جاده در مسیر قلعه!

احداث تله کابین در محدوده قلعه‌الموت منتفی است؛ مدیرکل میراث فرهنگی در خصوص خطر ساخت جاده در این محدوده گفت: بدون شک احداث پروژه‌های راهسازی مانند قزوین، الموت به تنکابن و یا مسیر دسترسی در باغات می‌تواند به محیط‌زیست و بناهای تاریخی آسیب برساند اما به ‌هر حال این طرح‌ها آغازشده و در مراحل تکمیل است ولی باید تلاش کنیم آسیب‌‌ها به حداقل برسد و از ساخت جاده در محدوده قلعه به‌شدت پرهیز کنیم.

وی در خصوص احداث تله‌کابین در این محور گفت: این موضوع جدی نیست، چون هم سرمایه‌گذار پیدا نشده و هم شرایط منطقه برای اجرای این طرح مناسب نیست فعلاً موضوع احداث تله‌کابین جدی نیست و از این بابت نگرانی نداریم.

توسعه باغات تهدید دیگر منطقه الموت است

حضرتی در خصوص پیامدهای توسعه باغات در منطقه تاریخی الموت هم گفت: بدون شک توسعه باغات با هدف کشاورزی نیست بلکه در لایه‌های پنهان آن ساخت و گسترش ویلا نهفته است و چون منطقه تاریخی و گردشگری و دارای چشم‌اندازهای طبیعی است برای ویلاسازان جذابیت لازم را دارد.

وی بیان‌کرد: در شرایطی که محدودیت منابع آبی همه را نگران کرده و باید دنبال کاشت درختان کم آب‌بر باشیم و گونه‌هایی مانند پسته، بادام و گردو را ترویج کنیم شاهدیم که در منطقه الموت این درختان جای خود را به درختان گیلاس و آلبالو که آب بیش‌تری مصرف می‌کنند می‌دهد که این رویکرد نگران‌کننده و بستری برای افزایش مشکلات است.

یونسکو تحولات محدوده الموت را رصد می‌کند

حضرتی در ادامه گفت: از آنجا که قلعه الموت در انتظار ثبت جهانی است لذا سازمان یونسکو به‌صورت مستمر در حال رصد وضعیت منطقه و تحولات رخ‌ داده در آن است تا این اثر تهدید نشود و اگر روند توسعه باغات، تملک اراضی و تجاوز به حریم تاریخی ادامه پیدا کند ممکن است یونسکو پرونده الموت را از فهرست بررسی برای ثبت جهانی خارج کند و این وضعیت ما را بسیار نگران کرده و ممکن است دیگر نتوانیم برای ثبت این اثر اقدامی کنیم و این اشتباه جبران‌ناپذیر است.

بنابراین گزارش قلعه الموت در سال ۸۰ به ثبت ملی رسیده و از سال ۹۳ برای ثبت جهانی آماده شده است. کارشناسان یونسکو برای بررسی اثر به ایران آمده و با مشاهده شرایط، جهانی‌شدن این محوطه را رد کردند.

آنچه ثبت جهانی می‌شود با عنوان «ثبت منظر تاریخی و طبیعی دره الموت» است که از منطقه «پیچ بن» تا «پل انبوه» را شامل می‌شود.