بحران و جنگ آب

چشم‌انداز جهانی خشکسالی  بحران و جنگ آب در سال‌های خشکسالی و افزایش دمای هوا، تنش‌های آبی نیز در مناطق درگیر با این مشکلات رخ می‌دهد. پژوهشگران تلاش می‌کنند با توسعه نوعی سیستم هشداردهنده اولیه، از ویرانی‌های ناشی از خشکسالی که موجب بروز تنش‌های جغرافیایی می‌شود، پیشگیری کنند. به گزارش سیناپرس به نقل از nbcnews مرکز […]

چشم‌انداز جهانی خشکسالی

 بحران و جنگ آب

در سال‌های خشکسالی و افزایش دمای هوا، تنش‌های آبی نیز در مناطق درگیر با این مشکلات رخ می‌دهد. پژوهشگران تلاش می‌کنند با توسعه نوعی سیستم هشداردهنده اولیه، از ویرانی‌های ناشی از خشکسالی که موجب بروز تنش‌های جغرافیایی می‌شود، پیشگیری کنند.

به گزارش سیناپرس به نقل از nbcnews مرکز مطالعاتی مشارکت آب، صلح و امنیت با هدف یافتن راهکارهایی بهتر برای پایش خطرات و راه‌اندازی مداخلات اولیه به این تحقیقات می‌پردازند. طراحی این فناوری‌ها با توجه به تغییرات آب و هوایی، کمبود آب در کشورهای جهان بسیار مهم بوده و امری ضروری محسوب می‌شود. وزارت دفاع ایالات‌متحده آمریکا به ‌تازگی نسبت به وقوع بحران آب در جهان هشدار داده است که این موضوع یک تهدید امنیتی جهانی است که باعث بی‌ثباتی در حوزه‌های مختلف می‌شود که می‌تواند به تروریسم و خشونت گسترده‌تری در مناطق مختلف جهان منجر شود.

پیش‌بینی خشکسالی برای بسیاری از مناطق جهان باید برای دوره‌های ۶‌ماهه انجام شود. خشکسالی می‌تواند میلیارد‌‌ها دلار برای کشورهای درگیر با بحران آب هزینه داشته باشد، بنابراین حتی کاهش ۱۰ درصدی آن نیز تأثیر زیادی دارد؛ اما برای این کار باید یک سیاست منسجم تدوین شود.

این گروه تحقیقاتی که در اوایل سال جاری توسط دانشگاهیان در اروپا و ایالات‌متحده تشکیل‌شده است، اعلام کرد که با شناسایی مکان‌هایی که بحران‌های آب و دیگر آسیب‌پذیری‌های موجود با یکدیگر همپوشانی دارند می‌توان درگیری‌ها را پیش‌بینی کرده و از بروز آنها جلوگیری کرد.

سوزان‌اشمایر، سخنران مرکز قانون آب و دیپلماسی و هماهنگ‌کننده این مطالعات درباره موضوع فوق گفت: «ایده اولیه ما این است که نقاط قوت را شناسایی کنیم تا اقدامات پیشگیرانه پیش از وقوع خشونت در این رابطه صورت گیرد.»

اشمایر نسبت به وقوع جنگ‌های آب هشدار داده و افزود، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کمبود آب به‌طور مستقیم باعث جنگ می‌شود. این مسأله می‌تواند تنش‌هایی در مناطق پرخطر دارای بی‌ثباتی سیاسی و فقر ایجاد کند. کمبود آب موجب پررنگ شدن نقش گروه‌های درگیر در جنگ‌های داخلی سوریه و گسترش گروه‌های ستیزه‌جویی مانند بوکوحرام در حوضه دریاچه چاد خواهد شد.

سیستم هشداردهنده‌ای که در حال ‌توسعه است از طیف وسیعی از داده‌ها ازجمله اطلاعات هیدرولوژیکی و تصویربرداری ماهواره‌ای برای نظارت و محاسبه خطرات دسترسی به آب در سراسر جهان استفاده می‌کند. برای تعیین خطر درگیری‌های آبی، گزارش‌های رسانه‌ای را در بیش از ۱۰۰ زبان مختلف، ردیابی می‌کند.

کارن میجر، پژوهشگر مؤسسه هلندی Deltares که مسؤول توسعه ابزارهایی برای نظارت بر منابع آب است، در این رابطه می‌گوید: «داده‌ها و اطلاعات این حوزه دارای محدودیت هستند. تصویربرداری ماهواره‌ای با چالش‌هایی همچون پوشش ابر و یا ویژگی‌های خاص توپوگرافی روبه‌رو هستند. ارقام و محاسبات موردنیاز ممکن است وجود نداشته و یا قدیمی باشند، چراکه سیستم به‌طور گسترده‌ای از داده‌های باز موجود در دسترس عموم استفاده می‌کند. دولت‌هایی که از انتشار اطلاعات مربوط به مخازن آبی و سایر زیرساخت‌ها اجتناب می‌کنند نیز ممکن است یک چالش مهم در این سیستم به شمار روند.»

این سیستم هشداردهنده می‌تواند ترکیبات بسیاری از عوامل تحریک‌کننده را با توجه به ضعف دولت‌‌‌ها و اختلافات محلی شناسایی کرده و نقاط بالقوه خطرزا را تشخیص دهد.

سوزان‌اشمایر نیز در این رابطه گفت: «ملاحظات کوتاه‌مدت معمولاً انگیزه اصلی اقدامات انجام‌ گرفته در سیاست بین‌المللی است.»

در نگاه نخست حفر چاه‌های بیش‌تر در مواجهه با خشکسالی به نظر منطقی می‌رسد اما این چاه‌ها به ‌نوبه خود می‌توانند تأثیراتی منفی در محیط‌زیست و اجتماع داشته و باعث تحریک اقوام و ایجاد خصومت شوند.

میشا‌ورنر، دانشیار مهندسی هیدرولیک اعتقاد دارد که پیش‌بینی خشکسالی برای بسیاری از مناطق جهان باید برای دوره‌های ۶‌ماهه انجام شود. این پیش‌بینی نقش مهمی در کاهش اثرات خشکسالی در اتیوپی و کنیا در سال ۲۰۱۵ داشت؛ اما در مورد سومالی به دلیل عدم امکان واکنش مناسب، تأثیری نداشت. خشکسالی می‌تواند میلیارد‌‌ها دلار برای کشورهای درگیر با بحران آب هزینه داشته باشد، بنابراین حتی کاهش ۱۰ درصدی آن نیز تأثیر زیادی دارد؛ اما برای این کار باید یک سیاست منسجم تدوین شود.

پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۹ با وقوع ال‌نینو و افزایش خشکی هوا، کشورهای جنوب آفریقا، استرالیا و بخش‌های شمالی آمریکای جنوبی دچار مشکلاتی جدی در زمینه تأمین آب باشند. در همین رابطه ریکاردو لوزانو، وزیر محیط‌‌زیست کلمبیا، خواستار اقدامی مناسب در این رابطه شده و هشدار داد که این پدیده در ۳ ماه اول سال آینده می‌تواند موجب کاهش بارندگی تا ۸۰ درصد شود. این مسأله می‌تواند آتش‌سوزی‌های جنگلی، از بین رفتن محصولات کشاورزی و کمبود آب را به دنبال داشته باشد که ممکن است باعث اعمال محدودیت‌هایی از سوی دولت شود.

پیش ‌از این پدیده ال‌نینو موجب تأخیر در شروع فصل بارانی در شرق آفریقا شده و منجر به کمبود باران در کشورهای جنوب این قاره از جمله زامبیا، زیمبابوه، بوتسوانا و آفریقای جنوبی شده است. این شرایط پایدار خشکسالی که موجب نگرانی برای رسیدن به‌روز صفر آبی در کیپ‌تاون شد. به‌ هر روی باید پذیرفت که جهان در آستانه دوره‌ای بحرانی است که در آن منابع آبی موجب بروز تنش‌های محلی و بین‌المللی شده و با توجه به خشکسالی‌های ناشی از گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی، باید خود را برای بحران‌هایی جدی آماده کرد.