ادامه حیات شهر در تعاون و همبستگی با محیط‌زیست

شهر نمونه محیط‌زیستی چیست؟ ادامه حیات شهر در تعاون و همبستگی با محیط‌زیست طی سالیان گذشته در جهان یک جنبش محیط‌زیستی با هدف احیا و آماده‌سازی محیط طبیعی در برابر اثرات شدید تغییرات آب و هوا روی داده است. به گزارش سیناپرس بر این اساس، اکثر شهر‌ها در حال به‌کارگیری یک استراتژی سازگار با طبیعت […]

شهر نمونه محیط‌زیستی چیست؟

ادامه حیات شهر در تعاون و همبستگی با محیط‌زیست

طی سالیان گذشته در جهان یک جنبش محیط‌زیستی با هدف احیا و آماده‌سازی محیط طبیعی در برابر اثرات شدید تغییرات آب و هوا روی داده است.

به گزارش سیناپرس بر این اساس، اکثر شهر‌ها در حال به‌کارگیری یک استراتژی سازگار با طبیعت هستند. آنها همچنین در حال رقابت هستند که قبل از رویارویی با تغییرات شدید آب و هوایی، آماده شوند. اکوسیستم‌های سالم به‌طور طبیعی آب و هوا را تنظیم می‌کنند و آسیب‌پذیری ما را در برابر اثرات مخرب ناشی از تغییرات آب و هوا کاهش می‌دهند، در نتیجه تشدید ارتباط با طبیعت، انعطاف‌پذیری شهرهای ما را تقویت خواهد کرد.

بر این اساس، در اثر تغییرات زیست‌محیطی که ناشی از فعالیت‌های انسانی است و تا آنجا ادامه پیدا کرده است که دامنه آن تا حد تغییر و ترکیب هوا گسترش یافته، شهر‌ها نیز قربانی این رویداد شده‌اند. انسان دائماً در حال ایجاد تغییر در محیط‌زیست خود است، چه محیط‌زیست طبیعی و چه انسان ساخت. لیکن امروز محیط‌زیست شهری خود موجب ایجاد تغییرات اساسی در کل اکوسیستم جهانی شده که شناخت آثار آن تنها در این اواخر برای ما ممکن شده است. برای درک نقش زیست‌محیطی شهر‌ها آثار زیانبار آن و اقداماتی که می‌توان برای کاهش این آثار به‌کار گرفت، لازم است در درجه اول شهر را به عنوان جزیی از کل محیط‌زیست در نظر گرفت. در این راستا ایجاد شهرهای نمونه محیط‌زیستی مدتی است که به دغدغه دولت‌ها تبدیل شده است.

بر این اساس، دولت‌ها در تلاش هستند تا شهر‌ها را با درایت و هوشیاری بیش‌تری طراحی و اداره کنند. این بدان معنی است که شهر در تعاون و همبستگی با محیط‌زیست ادامه حیات دهد و نه به قیمت آن. اهمیت این امر با عکس‌العمل‌هایی که کره زمین نسبت به فشارهایی که انسان عمدتاً ناآگاهانه و غیرمسؤولانه بر آن وارد کرده است روز به روز بیش‌تر آشکار می‌شود.

پیرامون این موضوع به تازگی اخباری منتشر شده مبنی بر در نظر گرفتن قم به عنوان شهر نمونه محیط‌زیستی ایران. اخبار حکایت از آن دارد که در جلسه‌ای که با حضور عیسی‌کلانتری، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست، شهردار قم، نمایندگان مدیریت عالی حوزه‌های علمیه کشور و شورای شهر قم در سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور برگزار شده است، مدیران و مسؤولان شهر قم خواستار حمایت سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور از طرح احداث ساختمان‌های سازگار با محیط‌زیست در شهر قم شدند.

در ادامه معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان محیط‌زیست نیز ضمن ارایه گزارشی از وضعیت محیط‌زیست کشور، از این طرح نوآورانه که با همراهی تمامی مدیران ارگان‌‌ها و نهاد‌های مربوطه در شهر مقدس قم در حال عملیاتی شدن است، استقبال کرده‌اند.

براساس اخبار و گزارش‌ها، وجود پتانسیل فراوان در استان قم از جمله همراهی مدیریت پیشرو با طرح‌های محیط‌زیستی و خصوصاً حضور و همراهی مدیریت حوزه‌های علمیه کشور و پشتوانه عظیم معنوی آن به عنوان مرکز شیعیان جهان که توان فرهنگسازی گسترده و قوی دارد، دلیل انتخاب شدن این شهر به عنوان شهر نمونه محیط‌زیستی کشور است.

شهرهای نمونه محیط‌زیستی در جهان

کیپ

شهر کیپ در آفریقای جنوبی به عنوان یک شهر ساحلی در برابر اثرات ناشی از تغییرات اقلیم مانند هوای نامعتدل و افزایش سطح دریا بسیار آسیب‌پذیر است. این شهر با هدف مبارزه با این عامل (تغییرات اقلیم) و همچنین کاهش اثر کربن، برنامه عملیاتی تغییرات اقلیم و انرژی را توسعه داد که بر استفاده از انرژی تجدیدپذیر و حفاظت از فضای سبز تأکید می‌کند.

سنگاپور

آب شیرین هم برای سلامتی و هم برای نگهداری از یک اکوسیستم سالم طبیعی ضروری است. این عنصر در شهرهایی مثل سنگاپور که دسترسی به آن وجود ندارد، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. برای غلبه بر این مشکل، شهر یک استراتژی تصفیه آب را که آب NE نامیده می‌شود، توسعه داد. استراتژی‌ها و سیاست‌های جدید شهر سنگاپور که به سمت بهبود محیط طبیعی سوق دارد، بخشی از عللی است که آن را سبز‌ترین شهر آسیا می‌کند.

هنگ‌کنگ

هنگ‌کنگ در چین به عنوان مرکزی برای تجارت، اقتصاد و فضای سبز محسوب می‌شود. در سیاست‌ها و برنامه‌های آینده شهر هنگ‌کنگ، حفاظت از طبیعت یک محور است. این موضوع همچنان که به مدیریت و نگهداری از طبیعت کمک می‌کند، مردم را از ادامه‌دار بودن دسترسی جامعه به آن نیز مطمئن می‌سازد.

سیدنی

شهر سیدنی در استرالیا چشم‌اندازی را با عنوان «سیدنی پایدار در سال ۲۰۳۰» ایجاد کرده است. برنامه‌های سیدنی مبنی بر سبزکردن شهر و اکولوژِی شهری، دو بخش قدرتمند از طرح کلی است و در ایجاد یک رابطه قوی با طبیعت بسیار مصمم است. در این دیدگاه قرار است درختان بیش‌تری در سراسر شهر کاشته شود و نهایتاً آنها به عنوان یک سایبان برای شهر رشد کنند، این موضوع می‌تواند دمای شهر را تا دو درجه سلسیوس خنک‌تر کرده و همچنین به سلامتی جامعه در میان یک هوای تمیزتر کمک کند.

استکهلم

استکهلم در سوئد اولین شهری بود که کمیسیون اروپایی آن را در سال ۲۰۱۰ پایتخت سبز اروپا نامید و به عنوان الگویی برای شهرهای پایدار عمل می‌کند. شهر استکهلم با کسب رتبه اول در دسته‌بندی ساختمان‌ها و حمل و نقل در «فهرست شهر سبز اروپا» در سال ۲۰۱۲، به منظور کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای توسط اتومبیل که برای محیط‌زیست مضر هستند، مالیات بیش‌تری را برای وسایل حمل و نقلی که درون شهر رانندگی می‌کنند، اختصاص داد. این راهکار بسیار مؤثر دودهای اتومبیل را کاهش داد و سبک زندگی فعال را از طریق دوچرخه سواری و پیاده‌روی افزایش داد. این شهر متعهد به بهره‌وری از انرژی و محیط‌زیست و جامعه‌ای سالم شد.

کپنهاگ

کمیسیون اروپا این شهر دانمارک را پایتخت سبز اروپا نامگذاری کرده است. هدف طرح‌های بلندمدت محیط‌زیستی شهر کپنهاگ این است که بتواند تا سال ۲۰۲۵ کربن را در این شهر خنثی سازد.

اسلو

اسلو در نروژ به عنوان یکی دیگر از شهرهای اروپایی با اهداف بلندمرتبه پایداری قصد داشته که بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۳۰ انتشارات دی‌اکسید‌کربن را تا ۵۰درصد و گاز گلخانه‌ای را تا ۹۵درصد کاهش دهد. رتبه اول شهر اسلو هم در دسته‌بندی انتشارات دی‌اکسید‌کربن و هم در دسته‌بندی انرژی در «فهرست شهر سبز اروپا» در سال ۲۰۱۲، عمدتاً به دلیل استفاده آنها از منابع انرژی متناوب و تجدیدشدنی و سیاست‌های صرفه‌جویی در انرژی است.

سان فرانسیسکو

با آغاز تأسیس باشگاه سیرا، سان فرانسیسکو سال‌هاست که پناهگاهی زیست‌محیطی شده و همچنین بین تمام شهرهای شمال آمریکا در سال ۲۰۱۲ در صدر جدول قرار گرفته است. سان فرانسیسکو به خاطر یک فعالیت زیست‌محیطی که تأکیدش بر بازیافت و سیاست «زباله صفر» بود، به‌طور گسترده معروف شد. ساکنان این شهر باید مواد بازیافتی، مخلوط و سطل زباله را جدا کنند. این سیاست مؤثر بود چرا که آنها ۷۲درصد از زباله‌هایشان را در سال ۲۰۰۹ بازیافت کردند. این کار با کاهش دفن زباله، مصرف انرژی و آلودگی هوا از طریق بازیافت، عناصر سمی وارد شده به طبیعت را کاهش می‌دهد.

ونکوور

ونکوور کانادا، زادگاه صلح سبز در دهه ۱۹۷۰، میراث زیست‌محیطی خود را نگه داشته است و رتبه دوم را در فهرست شهر سبز کانادا و آمریکا در سال ۲۰۱۲ کسب کرد. اهداف شهر ونکوور این است که با اقدام طرح سبز‌ترین شهر ونکوور را به رهبر جهانی در پایداری شهری تبدیل کند. اصلی‌‌ترین اهداف فراگیر طرح عبارتند از کربن صفر، زباله صفر و اکوسیستم‌های سالم. هر ناحیه شامل مجموعه‌ای از اهداف برای سال ۲۰۲۰ است، تا از این‌که زندگی هر فرد با پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای در پیاده‌رو یک پارک، گذرگاه سبز یا دیگر فضاهای سبز می‌گذرد، اطمینان حاصل کنند.

بوگوتا

مسؤولان شهر بوگوتای کلمبیا در پنجمین کنگره جهانی UCLG در این شهر، چارچوب سیاست فضای عمومی را مطرح کردند که شامل اهمیت محیط طبیعی و بخش توسعه پایدار در فضای سبز و الزام آن در نگهداری یک شهر پایدار و انعطاف‌پذیر است. استفاده و ایجاد فضای سبز عمومی به عنوان یک استراتژی مهم در انطباق با تغییرات اقلیمی و بهبود سلامت عمومی شناخته شده بود.

با توجه به ویژگی‌های این شهرهای محیط‌زیستی باید منتظر ماند و دید که مسؤولان قم برای تبدیل این شهر به یک شهر نمونه محیط‌زیستی چه سازوکار‌ها و برنامه‌هایی در نظر گرفته‌اند.