ریزگردها و وضعیت بحرانی شهرهای غربی وجنوبی از چند سال پیش مشکل بزرگی محیط‌زیست کشورمان را درگیر کرده است، ریزگردها با هجوم به استان‌های مختلف ایران، آسمان چند استان ایران را هر از چند گاهی غبارآلود می‌کنند. منشأ این پدیده را کارشناسان از وزش باد بر روی مناطق خشک و بدون پوشش گیاهی کشورهای اطراف […]
ریزگردها و وضعیت بحرانی شهرهای غربی وجنوبی
از چند سال پیش مشکل بزرگی محیط‌زیست کشورمان را درگیر کرده است، ریزگردها با هجوم به استان‌های مختلف ایران، آسمان چند استان ایران را هر از چند گاهی غبارآلود می‌کنند. منشأ این پدیده را کارشناسان از وزش باد بر روی مناطق خشک و بدون پوشش گیاهی کشورهای اطراف و همچنین کشور خودمان می‌دانند. در روزهای اخیر موج جدیدی از این بحران را شاهد هستیم.
هفته گذشته، منصورمرادی، رییس مجمع نمایندگان مردم کردستان در مجلس شورای اسلامی در اولین نطق میان دستور خود، از رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور خواست که به جد در خصوص درمان این معضل تلاش کند.
مردم اینک به شیوه‌های متعددی در سایت‌های مجازی اعتراض خود را بیان می‌کنند.
کمپین خاک توسط تعدادی از جوانان با شعار این‌که ما نمی‌خواهیم دیگر خاک بخوریم ما هوای سالم می‌خواهیم، تشکیل شده است و در کم‌تر از مدت زمان کوتاهی حدود ۱۹ هزار نفر به کانال آن در تلگرام پیوستند.
مردم استان‌های کشور که درگیر گردوخاک عربی شده‌اند تصاویری از شهر و دیار خود را به این کانال ارسال و گروه‌های مختلفی هم حمایت خود را در اعتراض به وضعیت کنونی هوای ۱۵ استان درگیر گردو خاک عربی در کشور اعلام کردند.
به پیشنهاد کمپین خاک بسیاری از کاربران در تلگرام عکس پروفایل خود را به تصویری از نقشه ایران که ماسکی براستان‌های درگیر گرد و خاک عربی گذاشته شده، تغییر دادند.
در استان کرمانشاه چند روز پیش جلسه ویژه مدیریت بحران تشکیل می‌شود ولی متأسفانه در کردستان قرار گرفتن شرایط هوا در وضعیت خطرناک، بحران محسوب نمی‌شود و مسؤولان ما در این‌گونه مواقع نیازی به تشکیل جلسه مدیریت بحران نمی‌بینند.
در کنار اعتراض‌های متعدد مردمی ولی در استان کردستان مسؤولان و متولیان امر همچنان بی‌تفاوت هستند و البته این نوع بی‌تفاوتی و کنار آمدن با موضوع هم دامن شماری از مردم استان را گرفته است.
بی تفاوتی‌های مسؤولان در حالی همچنان ادامه دارد که بعد از ظهر جمعه فضای مراکز بهداشتی و درمانی سطح شهر سنندج نیز بیمارانی به خود دید که دلیل اصلی مراجعت آنها به پزشک وضعیت هوای آلوده و گرد و خاک عربی بود.
چاره‌اندیشی برای معضل گرد و خاک در استان کردستان و سایر مناطق درگیر با این معضل یکی از مطالبات جدی و به حق مردم است تا بتوانند حداقل از آب و هوای سالم در این خطه از کشور بهره‌مند شوند.
پیشگیری از عوارض زیانبار این پدیده
در این میان اما، رییس مرکز بهداشت استان خوزستان ضمن هشدار در خصوص اثرات سوء گرد و غبار بر سلامت افراد به ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر؛ اقدامات لازم در پیشگیری از بروز حوادث و عوارض زیانبار این پدیده بر سلامتی را تشریح می‌کند.
شکرا… سلمان‌زاده، نوزادان، کودکان، نوجوانان، سالخوردگان، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و تنفسی را از گروه‌های پرخطر و آسیب‌پذیر در مواجهه با این پدیده برشمرد و افزود: با توجه به بروز پدیده گرد و غبار توصیه می‌شود در هنگام بروز پدیده گرد و غبار در منزل مانده و در‌ها و پنجره‌ها را بسته نگه داشته و از فعالیت غیرضروری در خارج از منزل اجتناب نمایند و در صورت اجبار به فعالیت در هوای آزاد ضمن به حداقل رساندن زمان مواجهه با این پدیده، حتماً از ماسک‌های مخصوص گرد و غبار که در داروخانه‌های موجود است استفاده کنند و در صورتی که به این نوع ماسک‌ها دسترسی ندارند، یک قطعه دستمال مرطوب را جلوی دهان و بینی خود قرار دهند.
وی در ادامه به افرادی که دارای بیماری‌های قلبی، تنفسی و آسم یا دارای علایمی مانند تنگی نفس، سرفه، خس‌خس و درد قفسه سینه هستند، توصیه کرد: ضمن مصرف به موقع داروهای خود اقدامات احتیاطی و پیشگیری کننده را جدی گرفته و در صورت تداوم یا تشدید علایم به پزشک و یا نزدیک‌‌ترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند.
سلمان‌زاده، پرهیز از مصرف غذاهای چرب، استفاده زیاد از مایعات و لبنیات کم چرب و شستشوی مکرر بینی و دهان و همچنین پوشش مناسب مواد غذایی آماده مصرف را در جلوگیری از بروز عوارض ناشی از گرد و غبار مؤثر دانست.
معاون بهداشت دانشگاه با اشاره به کاهش میزان دید در هنگام گرد و غبار از مردم خواست از سفرهای غیرضروری اجتناب کنند و چنان‌چه بنا به ضرورت در جاده بوده و در حال رانندگی هستند ضمن رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی با دقت و با سرعت مناسب رانندگی کرده و در صورت لزوم تا برطرف شدن شرایط حاد، اتومبیل را در نقطه امن متوقف کنند.
نقش عربستان و ترکیه در افزایش کانون‌های گرد و غبار منطقه
محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در ارتباط با کانون‌های گردوغبار در منطقه گفت: ترکیه، عراق، سوریه، عربستان و ایران جزو کشورهای عضو کنوانسیون جهانی مقابله با بیابان‌زایی هستند و بر اساس تعهداتی که دارند، باید برنامه ملی مقابله با بیابان‌زایی داشته باشند و این برنامه باید به تصویب کنوانسیون نیز برسد؛ یکی از مهم‌ترین نکات کنوانسیون این است که اعضا باید برنامه‌های توسعه کشورشان را به گونه‌ای طراحی کنند که موجب تخریب جبران‌ناپذیر محیط زیست در منطقه نشوند.
وی ادامه داد: این درحالی‌ست که عربستان و ترکیه متأسفانه سیاست‌هایی را در منطقه اعمال کردند که به تشدید وخامت شرایط زیست‌محیطی انجامیده است، عربستان با برداشت از سفره‌های آب فسیلی‌اش موجب شده که منابع تولید گردو خاک در این کشور دست‌کم ۵ میلیون هکتار افزایش پیدا کند و اکنون جریان گردوخاک از گندم‌زارهایی که پیش از این عربستان به کمک آب فسیلی آبیاریشان می‌کرد و اکنون به دلیل بی‌آبی دیگر وجود ندارند، به کشورهای دیگر می‌رود.
دولت ترکیه نیز ۳۸ میلیارد مترمکعب آب را در طول ۱۵ سال اخیر مهار کرد، در صورتی که این آب باید از کشورهای سوریه و عراق وارد بین‌النهرین یا میان‌رودان می‌شد، مقدار متوسط «دبی» این مقدار آب مهار شده؛ حدود ۵۰۰ متر مکعب در ثانیه محاسبه می‌شود به این معنا که اکنون دبی ۷۵۰ متر مکعب آب به ۲۵۰ متر مکعب در ثانیه کاهش پیدا کرده است.
این کار‌شناس ارشد مدیریت محیط‌زیست تأکید کرد: در واقع عظمت آبی که در روز روشن دزدیده‌اند به اندازه ۴۰ رودخانه به بزرگی زاینده‌رود است و حتماً جمهوری اسلامی ایران باید به همراه دیگر کشور‌‌ها شکایت کند و جلو این روند را بگیرد.
وی با اشاره به این‌که تاکنون چند جلسه میان ایران و عراق برای حل مشکل ریزگردها برگزار شده است، گفت: طرف ایرانی بار‌‌ها ابراز تمایل کرده که بدون دریافت بودجه، برای مهار مراکز بحرانی و کانون فرسایش بادی در عراق با توجه به تجربه خوبی که در کشور داریم، کمک کند؛ اما تنها مشکل تأمین امنیت وجود دارد؛ یعنی ایران درخواست کرده است که امنیت کارشناسانش تأمین شود، اما اولویت عراق اکنون حل مشکل متجاوزان داعشی است و نمی‌توانند به مسأله محیط‌زیست بپردازد.
وی ادامه داد: در واقع تا زمانی که مشکل تروریسم در منطقه ریشه‌کن نشود، نمی‌توان مشکل را به صورت پایدار حل کرد، مشکلات این کشور و سوریه اکنون در حدی است که حتی نتوانسته‌اند؛ مطالبات خودشان را از دولت ترکیه طلب کنند، بنابراین تا این مشکلات حل نشوند؛ نمی‌توانیم انتظار تحول جدی داشته باشیم.
عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به این‌که در عین حال در داخل کشور نیز نباید توسعه را به نحوی پیش ببریم که منابع تولید گرد و غبار افزایش یابد، افزود: نباید در بالادست حوضه‌های آبخیز بارگزاری کنیم، همانند کار اشتباهی که در حوضه آبخیز کر و سیوند انجام گرفت، ما با افزایش تعداد سد‌‌ها و افزوده شدن سد ملاصدرا به سدهای منطقه و افزایش سطح زیر کشت به ویژه کشت برنج در منطقه «کامفیروز» و افزایش محصولات کشاورزی ،سبب شدیم که بزرگ‌‌ترین روند فرونشست زمین را در استان فارس داشته باشیم که فرونشست زمین خود نشان از افزایش ریزگردها است.
درویش ادامه داد: ما همین کار را در خوزستان نیز انجام داده‌ایم، اکنون با طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای جلگه خوزستان دارد به منبع بزرگ تولید گردو غبار تبدیل می‌شود، در دشت میناب نیز با احداث سد میناب و تغییر مسیر رودخانه میناب به سمت بندرعباس بحران بزرگی را در دشت میناب به عنوان یکی از بزرگ‌‌ترین کانون‌های کشاورزی منطقه ایجاد کردیم.
درویش افزود: همچنین در حریر رود با احداث چندین سد این کار را تکرار کردیم و عملاً آبگیر جازموریان را به پهنه نیم میلیون هکتاری منابع جدید تولید گردو غبار تبدیل کردیم، همین اتفاق در جنوب مشهد در دشت «توس» نیز رخ داده، در حالی که نباید بگذاریم؛ سرنوشت دیگر تالاب‌هایمان نیز به سرنوشت باتلاق گاوخونی یا آلماگل، آجی‌گل آلاگل تبدیل شود.
وی در رابطه با امکان کاشت گیاهانی در مرز کشور فیلتری در مسیر ورود ریزگردها گفت: ریزگردها در جریان بالایی جو حرکت می‌کنند، زیرا ذرات با قطر کم‌تر از ۲ یا ۲٫۵ میکرون هستند و اصولاً با باد شکن و یا درختانی با ارتفاع ۱۰ یا ۲۰ متر نمی‌توانیم؛ جلو آنها را بگیریم، زیرا ریزگردها در ارتفاع بالای ۱۰۰ متر حرکت می‌کنند و این تصور غلطی است که اگر یک کمربند سبز دور ایران ایجاد کنیم، می‌توانیم جلو ورود ریزگردها را بگیریم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.