«سُم» دومین غار عمیق و خطرناک ایران

«سُم» دومین غار عمیق و خطرناک ایران ناصر بهزادفر- به این غار سفر نکنید! یکی از خطرناک‌‌ترین غارهای ایران که توصیه نمی‌شود افراد عادی به آن سفر کنند، غار سُم است. این غار در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و دارای یک دهانه می‌باشد. غار سُم در نزدیکی قله کوه خواجه‌قنبر (امامزاده […]

«سُم» دومین غار عمیق و خطرناک ایران

ناصر بهزادفر- به این غار سفر نکنید! یکی از خطرناک‌‌ترین غارهای ایران که توصیه نمی‌شود افراد عادی به آن سفر کنند، غار سُم است. این غار در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و دارای یک دهانه می‌باشد. غار سُم در نزدیکی قله کوه خواجه‌قنبر (امامزاده بالای کوه) در منطقه نامیج روستای نام‌نیک‌بخش گالیکش شهرستان مینودشت در استان گلستان واقع شده است. این غار طبیعی از جنس آهک می‌باشد که براساس جریان آب از داخل سنگ‌های آهکی بسط و گسترش یافته است.

 دهانه این غار در یک محوطه باستانی قرار دارد و در داخل غار بقایای سفال مربوط به دوران کهن و اسکلت‌هایی دیده شده است. در دهلیزهای آغازی این غار نیز بقایای اسکلت انسانی موجود است. غار سم؛ دومین غار عمیق کشور می‌باشد. (سُم) در زبان محلی به معنای «حفره» و «غار» می‌باشد.

جاذبه‌های طبیعی بکر و زیبای این غار ناشناخته، بهشتی برای طبیعت‌گردان و کوهنوردان و علاقه‌مندان به رشته‌های غارنوردی فراهم کرده است. تاکنون با تلاش‌های گروه‌های کوهنوردی ۲۱ چاه از این غار زیبا کشف شده که ۱۷ چاه از این غار به وسیله گروه کوهنوردی «قابوس‌گنبد» کشف شده است. این پدیده اسرارآمیز ۳۷۵ متر عمق دارد.

در هنگام ورود به این غار با مسیر تنگ و باریکی مواجه می‌شویم که به مسیر «خرچنگ‌رو» معروف است؛ ولی برخلاف خرچنگ‌روی غارهای دیگر کشورمان، تنگناهای این غار تمامی ندارد و اغلب مسیر را باید به یک سمت حرکت کرد و حتی امکان برگرداندن سر وجود ندارد. مشکل دیگری که در مسیر این غار بر سر راه غارنوردان وجود دارد، کاهش دماست. به همین خاطر داشتن امکانات غارنوردی در این غار و حرفه‌ای بودن الزامی است. در این غار هرچه جلوتر می‌روید، سرد و سردتر می‌شود. در واقع از چاه ۱۹ به بعد، دمای هوای درون غار کاهش می‌یابد و به ۶ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و باید برای گرم کردن بدن برنامه‌ریزی کرد، در غیراین صورت، غارنوردان نمی‌توانند به مسیر خود ادامه بدهند.

به نظر غارنوردان حرفه‌ای، این غار بسیار خطرناک است، چرا که به دلیل مسیرهای دشوار کار امدادرسانی بسیار سخت و حتی غیرممکن است، به همین خاطر تیم‌های بازدیدکننده باید کاملاً آماده و مجهز باشند وگرنه یک حادثه ساده و یک اتفاق کوچک امکان دارد به مرگ آنها منجر شود.

 

معابر غار سم به قدری تنگ و پرپیچ و خم است که تنها یک فرد می‌تواند خود و کوله‌‌اش را عبور دهد. درباره قدمت این غار پژوهش‌های انجام شده حکایت از آن دارد که قدمت آن بسیار بالاست. نمونه‌های کشف شده از جمجمه انسان و حیوانات در این غار نشان‌دهنده این مسأله است. شاهد این ادعا کشف اسکلت خفاشی است که ۱۰ برابر بزرگ‌تر از اسکلت خفاش‌های معمولی است. خفاش‌های این غار به دلیل نامشخصی تقریباً از بین رفته‌اند و اکثراً اسکلت‌های آنها در یک نقطه جمع شده‌اند اما این استخوان‌ها تنها نشان زندگی در غار نیستند، نوعی پروانه خاص هم در چاه ۴ وجود دارد که از نوع کمیاب است.