بیمه ابزاری مطمئن برای پوشش ریسک ها میان کارفرما و پیمانکار-۱ مصطفی خانزادی گرشاسب خزائنی به دلیل اهمیت و نقش عدم اطمینان‌‌‌ها و ریسک‌ها در قیمت، زمان و کیفیت تمام شده پروژه، بیمه به عنوان ابزاری مطمئن در پوشش و انتقال ریسک‌ها در قراردادهای مهندسی نقش حیاتی را دارا می‌باشند. عدم توجه به اهمیت این […]
بیمه ابزاری مطمئن برای پوشش ریسک ها میان کارفرما و پیمانکار-۱
مصطفی خانزادی
گرشاسب خزائنی
به دلیل اهمیت و نقش عدم اطمینان‌‌‌ها و ریسک‌ها در قیمت، زمان و کیفیت تمام شده پروژه، بیمه به عنوان ابزاری مطمئن در پوشش و انتقال ریسک‌ها در قراردادهای مهندسی نقش حیاتی را دارا می‌باشند. عدم توجه به اهمیت این امر و اصالت ندادن به آن موجب افزایش هزینه‌های پروژه‌ها و در نتیجه نهایی آن زیان فراوان کارفرما گردد. لذا در قراردادهای تیپ و شرایط عمومی پروژههای کشور، بیمه قسمت‌هایی از کار در تعهدات پیمانکار یا کارفرما به عنوان دو عضو اصلی پروژه دیده شده است. شناخت زاویه نگاه استاندارد‌‌ها به بیمه، محدوده پوششها و عملکرد بیمه‌های مختلف و مسؤولیت‌ها در قبال بیمه شرطی حیاتی در انعقاد قرارداد و اجرای پروژه‌ها است. این بخش با هدف شناسایی تعهدات و ملاحظات است که در تنظیم یک قرارداد در ارتباط با بیمه می‌بایست لحاظ شده یا در زمان اجرا و طرح ادعاهای قرارداد به آنها توجه خاص گردد.
بیمه و تعهدات کارفرما و پیمانکار در شرایط عمومی پیمان
در شرایط عمومی پیمان نگاه عمومی به بیمه، ابزاری برای جبران خسارت‌های ناشی از حوادث به افراد و کار است. در ماده ۲۱ شرایط عمومی (حفاظت ار کار و شخص ثالث، بیمه کار، مراقبت‌های لازم)، پیمانکار مسؤول نگهداری از کارهای عنوان شده است که مسؤول هر نوع خسارت به‌کار تا زمان تحویل موقت می‌باشد:
ماده ۲۱- الف) پیمانکار از روز تحویل کارگاه تا روز تحویل موقت عملیات موضوع پیمان، مسؤول حفظ و نگهداری کارهای انجام شده، مصالح، تجهیزات، ماشین‌آلات و ابزار، زمین‌ها، راه‌ها، تأسیسات و بناهایی می‌باشد که زیرنظر و مراقبت او قرار دارد و به همین منظور اقدامات لازم را برای نگهداری و حفاظت آنها داخل کارگاه در مقابل عوامل جوی و طغیان آب رودخانه‌ها و سرقت و حریق مانند آین‌‌‌ها به عمل می‌آورد.
خسارت وارد شده به‌کار شامل آسیب‌‌‌ها به‌کار یا افراد را شامل می‌شود. در این حالت کارفرما در هر دو شکل مسؤولیتی در برابر خسارت ناشی از عملیات کار نیست. لذا می‌توان دید که از دیدگاه شرایط عمومی پیمان، برخلاف تصور رایج، بیمه مسؤولیت برای پیمانکار اجباری نیست.
ماده ۲۱ – ب) پیمانکار در چارچوب مقررات و دستورالعمل‌های حفاظت فنی و بهداشت کار، مسؤول خسارت‌های وارد شده به شخص ثالث در محوطه کارگاه است و در هر حال، کارفرما در این مورد هیچ نوع مسؤولیتی به عهده ندارد. کارفرما و مهندس مشاور می‌توانند در صورت مشاهده عدم رعایت دستورالعمل‌های حفاظت فنی و بهداشت کار، دستور توافق بخشی از کار را که دارای ایمنی لازم نیست تا برقراری ایمنی طبق دستورالعمل‌های یاد شده صادر نمایند. در این حالت، پیمانکار حق مطالبه خسارت در اثر دستور توقف کار را ندارد.
پیمانکار متعهد است که تدابیر لازم را برای جلوگیری از وارد شدن خسارت و آسیب به ملاک مجاور اتخاذ نماید و اگر در اثر سهل‌انگاری او خسارتی به املاک و تأسیسات مجاور یا محصول آنها وارد آید، پیمانکار مسؤول جبران آن می‌باشد.
در همان ماده پیمانکار، برای تضمین پوشش این ریسک‌ها، مکلف است به نفع کارفرما، کارها و مصالح متعلق به او را بیمه نماید. این بیمه تا زمان تحویل موقت که وظیفه نگهداری از کارها برعهده پیمانکار است می‌بایست اعتبار داشته و در صورت نیاز، تمدید گردد. اگر کارفرما عملیات موضوع پیمان بیمه نکند، درصورت وقوع حادثه، جبران خسارت‌های وارد شده به عهده او می‌باشد.
مبلغ بیمه، حداکثر مبلغی که بیمه‌گر در صورت وقوع خسارت می‌بایست بپردازد، باید برای بازگرداندن کارها به شرایط قبل از وقوع خسارت کافی باشد. در صورت بیمه شدن کارها کم‌تر از این میزان کارفرما مسؤول جبران هزینه‌ها تا بازگرداندن کارها به حالت اولیه می‌باشد.
ماده ۲۱- ج) پیمانکار مکلف است که پیش از شروع کار، تمام یا آن قسمت از کارهای موضوع پیمان را که در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده است در مقابل مواردی از حوادث مذکور در اسناد یاد شده به نفع کارفرما باشد، بیمه نموده و بیمه‌نامه‌ها را به‌کارفرما تسلیم کند. بیمه‌نامه‌ها باید تا تاریخ تحویل موقت اعتبار داشته باشند، تا زمانی که تحویل موقت انجام نشده، پیمانکار مکلف است که بیمه‌نامه‌ها را تا مدتی که لازم است تمدید کند. کارفرما هزینه‌های مربوط به بیمه را به شرح پیش گفته در مقابل ارایه اسناد صادره از سوی بیمه‌گر عیناً به بیمه‌گر پرداخت می‌کند. آن قسمت از هزینه بیمه که مربوط به مدت تأخیرغیر مجاز پیمانکار باشد، باید به حساب بدهی پیمانکار منظور می‌شود.
درصورت بروز حادثه‌ای که باعث از بین رفتن تمام یا قسمتی از کارهای انجام یافته و مصالح و تجهیزات پای کار شود، پیمانکار موظف است که: اولاً مراتب را فوراً به کارفرما یا مهندس مشاور، کارفرما و مهندس مشاور و طبق مقررات بیمه به بیمه‌گر اطلاع دهد، ثانیاً طبق دستور کارفرما یا مهندس مشاور، کارها را به حالت اولیه بازگرداند. برنامه زمانی انجام کارهای پیش گفته توسط پیمانکار تهیه می‌گردد و پس از تأیید مهندس مشاور/کارفرما، به اجرا درمی‌آید. کارفرما خسارت‌های وارد شده بر آن‌چه را که بیمه شده است از بیمه‌گر وصول می‌نماید و مبلغ وصول شده از بیمه‌گر را برای تجدید عملیات به تناسب پیشرفت کار و طبق هزینه تمام شده، اعم از هزینه مستقیم یا غیر مستقیم (بالاسری)، با تأیید مهندس مشاور به تدریج تا اعاده کار به حالت اولیه کافی باشد. در صورتی که تکلیف بیمه کار در اسناد و مدارک پیمان تعیین نشده باشد، پیش از شروع کار، پیمانکار چگونگی بیمه کار را از کارفرما استعلام می‌نماید و کارفرما در مدت ۱۰ روز کارها و حوادث مشمول بیمه را تعیین و به پیمانکار طبق مفاد این بند، درمورد بیمه کار اقدام کند.
اگر کارفرما عملیات موضوع پیمان را بیمه نکند، در صورت وقوع حادثه، جبران خسارت‌های وارد شده به عهده او می‌باشد.
همان‌طور که دیده می‌شود بیمه فقط برای کارها و مصالح پای کار (متعلق به‌کارفرما) و ماشین‌آلات کارفرما که دراختیار پیمانکار است (ذکر شده در ماده ۲۱-د)، خواسته شده است و شامل مسؤولیت در برابر شخص ثالث نمی‌باشد. در برابر آسیب‌های وارد به جان، اموال و املاک شخص ثالث که در بند ب این ماده ذکر شده است کارفرما پیمانکار ا متعهد دانسته و بدون هیچ پوشش بیمه‌ای از خود سلب مسؤولیت نموده است. این موجب می‌شود در مناقصات که قیمت پایین‌تر ملاک برنده شدن می‌باشد. عملاً پیمانکاران هزینه اضافی برای بیمه مسؤولیت که پوشش دهنده این نوع خسارات است، درنظر نگیرند و این همه به ضرر پروژه تمام می‌گردد. توجه شود که درمورد کارها نیز اجباری به بیمه کلیه کارها نیست و می‌تواند فقط قسمتی از کار را بیمه نماید.
درمورد ماشین‌آلات تجهیزات و ساختمان‌های موقت که به پیمانکار تعلق دارند، پیمانکار موظف به بیمه آنها است تا در صورت وقوع حادثه و ایراد خسارت به تأسیسات یا ماشین‌آلات مورد نیاز کارپروژه دچار مشکل و تأخیر نگردد:
ماده ۲۱- د) پیمانکار موظف است که تمام ساختمان‌ها و تأسیسات موقت، ماشین‌آلات و ابزار و وسایل کارگاه را، که متعلق به او یا در اختیار اوست برای انجام عملیات موضوع پیمان به‌کار می‌گیرد به هزینه خود بیمه کند و رونوشت بیمه‌نامه‌ها را به‌کارفرما تسلیم نماید. ماشین‌آلات و ابزاری را که کارفرما در اختیار پیمانکار قرار می‌دهد، کارفرما بیمه می‌کند.
اهمیت این مسأله آنجا مشخص می‌گردد که در انتها در صورتی‌که پیمانکار کارها، مصالح مربوط به‌کارفرماو یا تأسیسات و ماشین‌آلات خود را بیمه ننماید، کارفرما این اختیار را دارد که خود رأساً موارد ذکر شده را بیمه نموده و هزینه آن را به علاوه بالاسری ۱۵ درصد را از پیمانکار کسر نماید:
ماده ۲۱-ح) هرگاه پیمانکار در اجرای تمام یا قسمتی از موارد درج شده در این ماده سهل‌انگاری یا کوتاهی کند و از انجام تعهداتی که طبق آن به عهده گرفته است خودداری نماید، کارفرما حق دارد آن تعهدات را به جای پیمانکار منظور کرده و از مطالبات وی کسر نماید. در این صورت هرگونه ادعای پیمانکار نسبت به تشخیص کارفرما، خواه از نظراساس تخلف و خواه از نظرمبلغ پرداختی، بی‌اثر می‌باشد.
شرح حوادثی که کارفرما و پیمانکار موظف به بیمه نمودن کارها و ماشین‌آلات در برابر آنها هستند در ماده ۴۳ (بروز حوادث قهری) بیان شده است. حوادثی که خارج از کنترل دو طرف بوده و ادامه کار را ناممکن می‌سازند، حوادث قهری دانسته که بیمه کارها و ماشین‌آلات در برابر آنها اجباری بوده و در صورت عدم انجام آنها مکلف به جبران می‌باشند. لذا می‌بایست بیمه‌نامه به نحوی تنظیم گردد که مشمول کلیه این حوادث گردد:
ماده ۴۳- جنگ، اعم از اعلام شده یا نشده، انقلاب‌‌‌ها و اعتصاب‌های عمومی، شیوع بیماری‌های واگیردار، زلزله، سیل و طغیان‌های غیرعادی، آتش‌سوزی‌های دامنه‌دار و مهارنشدنی، طوفان و حوادث مشابه خارج از کنترل دوطرف پیمان که در منطقه اجرای کار وقوع یابد و ادامه کار را برای پیمانکار ناممکن سازد، جزو حوادث قهری به شمار می‌رود و در صورت بروز آنها، به ترتیب زیر عمل می‌شود. در بروز حوادث قهری، هیچ‌یک از دو طرف، مسؤول خسارت‌های وارد شده به طرف دیگر دراثر این حوادث نیست.
در این ماده همچنان تصریح شده است که در صورت نقصان بیمه‌ها، چه از نظر محدوده پوشش و چه از نظر مبلغ قرارداد بیمه، مسؤول جبران هربخش به تناسب مالکیت آن بخش از کار، مطابق جزییات شرح داده شده در ماده ۲۱ کارفرما با پیمانکار است.
ماده ۴۳-ب) درمورد خسارت‌های وارد شده به‌کارهای موضوع پیمان تأسیسات و ساختمان‌های موقت، ماشین‌آلات و ابزار وسایل پیمانکار، به شرح زیر عمل می‌شود.
هرگاه خسارت‌های وارد شده به‌کارهای موضوع پیمان، مشمول بیمه موضو بند «ج» ماده ۲۱ باشد، برای جبران آن، طبق همان ماده اقدام می‌شود.
اگر خسارت‌های وارد شده به‌کارهای موضوع پیمان، مشمول بیمه موضوع بند «ج» ماده ۲۱ نیست یا میزان آن برای جبران خسارت‌های کافی نباشد، جبران خسارت به عهده کارفرماست.
جبران خسارت‌های وارد شده به ساختمان‌ها و تأسیسات موقت، ماشین‌آلات و ابزار و وسایل پیمانکار، باتوجه به بند «د» ماده ۲۱، به عهده پیمانکار است.
منظور از جبران خسارت‌های یاد شده در بندهای «ب-۱» و «ب-۲» اعاده کارها به صورت پیش از وقوع حادثه است.
بیمه و تعهدات کارفرما و پیمانکار در پیمان‌های EPC
زاویه دید شرایط عمومی قراردادهای طرح و ساخت به بیمه و نقش آن در قرارداد گسترده‌تر می‌باشد. در اینجا نگاه به بیمه به عنوان ابزار اصلی کاهش ریسک‌ها و در نتیجه خطرات و هزینه‌های پروژه، تغییر کرده است. لذا در قرارداد‌‌ها طرح و ساخت و یا EPC (که براساس این شرایط عمومی تنظیم گردد)، محدوده بیمه حوادث منحصر به محدوده کارگاه فراتر رفته، حتی حمل مصالح و تجهیزات را نیز شامل می‌گردد. در این جا مصالح داخل انبار نیز که به عنوان پای کار هنوز صورت‌وضعیت نشده‌اند نیز می‌بایست مشمول بیمه‌گردند.
در این حالت بیمه مسؤولیت به صورت اجباری درآمده و پیمانکار موظف به بیمه کارکنان خود و کارفرما در برابر حوادث ناشی از انجام عملیات موضوع پیمان می‌گردد. هم‌چنین پیمانکار می‌بایست به وسیله بیمه مسؤولیت شخص ثالث، مسؤولیت خود (و در سطحی بالاتر از کارفرما) را در برابر خسارت به جان و اموال اشخاص ثالث بیمه نماید:
ماده ۱۵٫ انواع بیمه‌ها، مسؤولیت تهیه آنها
ماده ۱۵- ۱ پیمانکار، موظف به تهیه بیمه‌نامه‌های لازم برای پوشش موارد تعهدات عمومی خود در رابطه با پیمان و با کارفرما و براساس پیوست شماره ۶ است. هم‌چنین وی موظف است به حفظ بیمه‌نامه‌ها در مدت اعتبار آنها و نیز تمدیدهای پس از آن است. پیمانکار بدون ایجاد محدودیت در تعهدات و مسؤولیت‌های خود و کارفرما نسبت به تأمین پوشش این بیمه‌نامه‌ها از جمله مواردی به شرح زیر است:
– بیمه حمل مصالح و تجهیزات پروژه، از محل‌های تولید یا فروش تا انبارهای کارگاه
– بیمه تمام خطر نصب برای پوشش هر نوع خسارت به مصالح و تجهیزات مستقر در انبارهای کارگاه و یا محل‌های ساختمان و نصب برای دوران عملیات ساختمان و نصب تا تاریخ تحویل موقت.
– بیمه مسؤولیت، برای پوشش هر نوع خسارت منجر به آسیب دیدگی و یا مرگ کارکنان پیمانکاران دست دوم پیمانکار و سایر کارکنانی که به نحوی در ارتباط با کارهای موضوع پیمان، دچار حادثه و یا سانحه شوند و هم‌چنین بیمه اشخاص ثالث برای پوشش مسؤولیت ناشی از صدمات جانی یا فوت یا زیان و خسارت وارده به اموال در اثر اجرای پیمان.
– بیمه ماشین‌آلات ساختمانی و سایر تسهیلات و تأسیسات مورد نیاز، برای اجرای کارهای ساختمان و نصب هم‌چنین بیمه وسایل نقلیه متعلق به پیمانکار و پیمانکاران دست دوم وی، مربوط به‌کارهای موضوع پیمان.
دیدگاه جبران خسارت در قراردادهای EPC و طرح و ساخت نیز حاکم است. ایراد کلی که به این شرایط عمومی و در کل به نظام فنی و اجرایی کشور می‌توان وارد ساخت، غلبه دید به بیمه به عنوان وسیله‌ای برای خسارات است و نه ابزاری برای کاهش ریسک‌ها و مدیریت کیفیت هزینه پروژه در این نظام و تمامی دستورالعمل‌های نوشته شده بر این اساس است. در ماده ۱۵ شرایط عمومی پیمان‌هایEPC تصریح شده است که بیمه مصالح و تجهیزات فقط در برابر خسارات است و کیفیت و کارکرد مصالح و تجهیزات فقط در برابر خسارات است و کیفیت و کارکرد مصالح و تجهیزات خریداری شده توسط پیمانکار را شامل نمی‌شود:
ماده ۱۵- ۲ بیمه کردن مصالح و تجهیزات و کارها، تنها به منظور تأمین خسارت‌های وارده است و پیمانکار را به هیچ وجه از تعهدات خود مبری نمی‌کند.
در شرایط عمومی پیمان‌های EPC برخلاف شرایط عمومی پیمان، تمامی مسؤولیت خریداری کلیه بیمه‌ها بر عهده پیمانکار گذاشته شده است. و پیمانکار هزینه آن را و حتی احتمال پرداخت فرانشیز در صورت ایراد خسارت و پرداخت غرامت از سوی بیمه‌گر، می‌بایست در پیشنهاد قیمت خود لحاظ نماید (مگر در شرایط خصوصی به نحو دیگری خواسته شده باشد.)
ماده ۱۵-۳٫ هزینه تهیه و حفظ بیمه‌نامه‌ها از جمله پرداخت حق بیمه و فرانشیز به عهده پیمانکار است مگر این که در شرایط خصوصی نحوه دیگری پیش‌بینی شده باشد.
در صورت عدم بیمه موارد ذکر شده در ماده ۱۵ پیمانکار مسؤول جبران خسارات می‌باشد. جبران خسارات عموماً کاری بسیار پرهزینه و خارج از توان پیمانکار، که برای دستیابی سود مشخصی اجرای پیمان را پذیرفته، است:
درصورتی که پیمانکار تمام یا بخشی از بیمه‌نامه‌های یاد شده را در موعد مقرر تهیه نماید و یا بیمه‌نامه‌های موجود را به موقع تمدید نکند، کارفرما می‌تواند رأساً اقدام به تهیه و یا تمدید بیمه‌نامه‌ها کرده و هزینه‌های مربوط را ازجمله هرگونه بالاسری، به حساب پیمانکار منظور دارد. هرگاه هزینه تهیه بیمه‌نامه‌ها در شرایط خصوصی پیمان به عهده کارفرما گذاشته شده باشد، تنها هزینه‌های بالاسری کارفرما برای اخذ بیمه‌نامه‌ها، به حساب بدهی پیمانکار گذاشته می‌شود. هرگاه به علت قصور پیمانکار، کار خسارت دیده تحت پوشش بیمه‌های یاد شده قرار نگرفته باشد، پیمانکار موظف به جبران خسارت وارده تا میزان تعیین شده در ماده ۷۴ است.
در تمامی بیمه به جز مواردی که پیمانکار مالکیت آنها را دارد، قرارداد بیمه به نفع کارفرما بوده و او به عنوان ذی‌نفع ثبت می‌گردد. درج نام کارفرما به عنوان ذی‌نفع به این معناست که در بیمه‌نامه کارفرما به عنوان کسی که در صورت وقوع خسارت می‌بایست غرامت را دریفات نماید شناخته می‌شود. هدف از این ماده داده اختیار به کارفرما برای اجبار پیمانکار به بازگرداندن کارها به حالت قبل از وقوع خسارت است، چرا که بیمه‌گر غرامت را به کارفرما پرداخت کرده و او نیز به تناسب پیشرفت کارها برای جبران خسارات، به پیمانکار پرداخت می‌نماید.
ماده ۱۶- محتوای بیمه‌نامه‌ها
در بیمه‌نامه‌ها، جز درمورد کارکنان و ماشین‌آلات ساختمانی و تأسیسات متعلق به پیمانکار، باید نام کارفرما به عنوان ذی‌نفع (Co-insured) درج شود و قبل از شروع هر کار، به‌کارفرما تسلیم گردد. هر نوع تغیری در محتوا و یا زمان پایان اعتبار بیمه‌نامه‌ها، باید با اطلاع قبلی کارفرما باشد. در تمام بیمه‌نامه‌ها درج شود و قبل از شروع هر کار، به‌کارفرما تسلیم گردد. هر نوع تغیری در محتوا و یا زمان پایان اعتبار بیمه‌نامه‌ها، باید با اطلاع قبلی کارفرما باشد. در تمام بیمه‌نامه‌ها بیمه‌گذار موضوع بیمه و طرف ذی‌نفع از آن باید به وضوح بیان شده باشند.
مفاد بیمه‌نامه‌ها، باید با نیازمندی‌های درج شده در پیوست ۶ پیمان، منطبق باشد.
بیمه‌نامه حمل، تا زمان ورود کالا به انبارهای کارگاه و سایر بیمه‌نامه‌ها تا زمان تحویل موقت باید اعتبار داشته باشد، مگر این‌که در شرایط خصوصی به نحو دیگری بیان شده باشد.
در متن بیمه‌نامه‌ها، احتمال تحویل بخش‌هایی از کار، قبل از تحویل موقت کل کار براساس ماده ۲۰، باید تصریح شود.
در ماده ۱۸ ترتیبات دریافت غرامت از شرکت بیمه‌گر و صرف آن برای اعاده کارهای خسارت دیده به حالت اولیه مشخص شده است. برای این منظور کارفرما حساب ویژه‌ای را افتتاح می‌نماید که مبلغ دریافتی از بیمه‌گر در آن واریز گردیده و با مجوز کارفرما قابل پرداخت است. این تمهید کمک می‌کند تا از اختلاط حساب‌ها جلوگیری شده و غرامت دریافتی فقط برای کارهای آسیب‌دیده هزینه شود.
ماده ۱۸- دریافت خسارت از بیمه
هر گاه در شرایط خصوصی به نحو دیگری بیان نشده باشد، ترتیب دریافت خسارت‌های بیمه به این نحو است:
پیمانکار موظف است اسناد و مدارک لازم برای خسارت، با همکاری کارفرما تنظیم و آماده کردن در موعد مقرر به بیمه‌گر تحویل دهد.
مبالغ پرداختی شرکت بیمه درمورد بیمه‌هایی که ذی‌نفع آن کارفرماست، به حسابی که کارفرما به این منظور افتتاح کرده است، واریز می‌شود تا وی به عنوان معتمد، مبالغ مربوط را در کارهای خسارت دیده صرف نماید.
بخش‌های خسارت دیده کار، به دستور کارفرما و به وسیله پیمانکار، اصلاح یا تعویض می‌شود و هزینه آن از محل مبالغ دریافتی بیمه به پیمانکار پرداخت می‌گردد.
هرگاه مبالغ دریافت شده از بیمه‌گر، برای جبران خسارت‌های وارده کافی نباشد یا در برخی از قسمت‌های خسارت دیده به هر دلیل تحت پوشش بیمه قرار نگرفته باشد، مسؤولیت تأمین هزینه اضافی مورد نیاز با توجه به مواد ۷۱ و ۷۲ برحسب مورد به عهده کارفرما یا پیمانکار است.
درصورت تغییر حجم کار یا زمان پروژه که موجب تغییر در تعهدات بیمه‌گر در برابر بیمه‌گذار گردد، پیمانکار موظف به اطلاع بیمه‌گر بوده و بیمه‌نامه را متناسب با تغییرات تمدید یا تغییر دهد. هزینه اضافی بابت تمدید مدت اعتبار بیمه‌نامه در این حالت بر عهده پیمانکار است. (مگر علت تأخیر ناشی از فعل کارفرما باشد).
ماده ۲۰- بیمه‌نامه‌ها، در شرایط تحویل قسمتی از کار به‌کارفرما
هرگاه تحویل قسمتی از کار طبق بند ۶۰-۴ از سوی کارفرما مورد نظر باشد، پیمانکار موظف است که مراتب را قبل از تحویل آن قسمت از کار، به بیمه‌گر اطلاع داده، تأیید اعتبار بیمه‌نامه صادره را در شرایط جدید، از بیمه‌گر اخذ نماید.
ماده ۲۱- تغییر در بیمه‌نامه‌ها، ناشی از تغییر کارها
هرگاه تغییر کاری منجر به تغییر اساسی در شرح کارها، قیمت، مدت و سایر شرایط پیمان شود، پیمانکار موظف است براساس موارد قید شده در متن بیمه‌نامه‌ها، مراتب را به مراجع صادرکننده بیمه‌نامه‌ها اطلاع دهد تا در صورت لزوم تغییرات لازم در مفاد بیمه‌نامه‌ها انجام شود.
درصورت افزایش مدت پیمان، موضوع بند ۶۴-۱ بیمه‌نامه‌های مربوط به همان مدت از سوی پیمانکار تمدید می‌شود.
۳-۳ دستورالعمل بیمه پروژه‌ها در قراردادهای پیمانکاری
دستورالعمل بیمه پروژه استانداردی در به‌کارگیری بیمه در پروژههای پیمانکاری است که اخیراً سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در چارچوب نظام فنی و اجرایی کشور منتشر نموده است. با آن‌که این دستورالعمل در قالب ابلاغیات گروه سوم سازمان مدیریت تدوین شده و الزام اجرایی ندارد ولی به دلیل این‌که دستورالعمل کشور بوده و تنها راهنمای منسجم به‌کارگیری بیمه در پروژههای پیمانکاری می‌باشد، می‌بایست به تعهدات و امکاناتی که براساس آن در قراردادهای پیمانکاری ایجاد می‌گردد و در تنظیم و اجرای قرارداد‌‌ها آنها را لحاظ نمود، اذا در این بخش مروری بر این دستورالعمل در دو بخش «بیمه‌الزامی» و «تعهدات کارفرما و پیمانکاران» می‌شود.
بیمه‌های الزامی
این دستورالعمل پروژه‌ها را به ۳ دسته عمده پروژههای بزرگ، متوسط و کوچک صنعتی و یا غیر صنعتی تقسیم‌بندی کرده است و حداقل پوشش لازم برای پروژه را که می‌بایست در قرارداد لحاظ گردد. براساس این گروه‌بندی مشخص ساخته است. این تقسیم‌بندی براساس حجم ریالی پروژه‌ها انجام گرفته است به‌طوری که پروژههای صنعتی با مبلغ قرارداد بیش‌تر از ۱۰۰ میلیارد ریال و غیر صنعتی بیش‌تر از ۷۵ میلیارد در گروه بزرگ قرار می‌گیرند. حداکثر پوشش بیمه‌ای برای دسته پروژههای بزرگ صنعتی و غیرصنعتی خواسته شده است که به صورت کلی در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:
– بیمه‌های مسؤولیت مدنی ناشی از اجرای کار (اعم از مسؤولیت‌های قراردادی یا غیر قراردادی)
– بیمه‌های مهندسی، شامل بیمه تمام خطر پیمانکاری، نصب و نگهداری
– بیمه حوادث در برابر زلزله، سیل یا طوفان (در صورتی که مطالعات، احتمال بروز خطر را در محل پروژه نسبت به حدود تعیین شده بالا نشان دهد)
– بیمه در برابر خسارات ناشی از تغییر برنامه زمان‌بندی
– بیمه‌های محیط زیست و شکست ماشین‌آلات، … (برحسب توافق)
-بیمه‌های حمل و نقل
– بیمه طراحی (به صورت بیمه تکمیلی)
– بیمه‌های اعتباری
– بیمه‌های سرقت، آتش‌سوزی و امثال آن
شرح کامل ماده مزبور در قرارداد در زیر آمده است:
حداقل پوشش‌های بیمه‌ای پروژههای بزرگ صنعتی و غیرصنعتی
بیمه‌های مسؤولیت مدنی، ناشی از اجرای پروژه (از جمله مسؤولیت‌های قانونی و حقوقی، اعم از قراردادی و غیر قراردادی)
بیمه‌های مهندسی، شامل بیمه تمام خطر پیمانکاری، نصب و نگهداری و پوشش‌های تکمیلی مربوط، برحسب مورد.
مواردی علاوه بر موارد پیش گفته، که مهندس مشاور یا واحد تهیه کننده طرح، تأمین آن پوششها را توصیه کرده و مورد قبول کارفرما باشد.
بیمه در برابر حوادث طبیعی، با توجه به موارد زیر:
هرگاه محل پروژه، براساس نقشه پهنه‌بندی زلزله، در مناطق با احتمال خطر نسبی پایین باشد.
هرگاه سابقه وقوع زلزله بیش‌تر از ۵ ریشتر در مقیاس مرکالی، در حمل احداث پروژه وجود داشته باشد.
اگر محل پروژه برحسب گزارش سازمان هواشناسی، جزو مناطق سیلگیر طبقه‌بندی شده و یا وقوع سیل منجر به خسارت وسیع در ۲۰ سال منتهی به سال گزارش شده باشد.
وقوع طوفان مخرب (طوفان‌هایی که منجر به خسارت وسیع شده و گزارش‌های آن از سوی مراجع ذی‌ربط ثبت و منتشر گردیده)، در محل اجرای پروژه گزارش شده باشد.
– بیمه مربوط به خسارت‌های وارده، ناشی از تغییر در برنامه زمانی اجرای پروژه.
– بیمه‌های اختصاصی، مانند بیمه محیط‌زیست، شکست ماشین‌آلات و…، برحسب نظر کارفرما و پس از توافق دو طرف پیمان.
تبصره: درمورد بیمه‌های محیط زیست، چنان‌چه اجرای پروژه موکول به اخذ مجوز از سازمان محیط زیست باشد، اخذ پوشش بیمه‌ای توصیه می‌شود.
– بیمه‌های حمل و نقل طبق ضوابط مربوط به حمل و نقل دریایی، هوایی و پوشش‌های رایج یا تکمیلی، درمورد حمل و نقل جاده‌ای یا ریلی.
– بیمه‌های مربوط به طراحی، به صورت بیمه‌های تکمیلی
– بیمه‌های اعتباری، برحسب تقویم تأمین منابع مالی پروژه
– تمام پوشش‌هایی که در تعهد پیمانکار است مانند سرقت، آتش‌سوزی و نظایر آن.
– سایر پوششها، اختیاری بوده و بنا به نظر کارفرما یا توافق پیمانکار و کارفرما، خریداری می‌شود، مگر این‌که در اسناد مناقصه به صورت الزامی پیش‌بینی شده باشد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.