زمانی ماشینها با رد چرخ‌هایشان روی حوضچه‌ها جولان می‌دادند و گردشگران سنگ‌های داغ‌کرده را داخل آب می‌انداختند و تَنی به آن می‌زدند. اما حالا اوضاع فرق کرده است، یک سال و چند ماه می‌شود که به بخش‌خصوصی واگذارش کرده‌اند و حالا ۱۰ مترمربع از حوضچه‌های پلکانی باداب‌سورت احیاء شده‌اند. باداب‌سورت به دومین اثر طبیعی ایران […]
زمانی ماشینها با رد چرخ‌هایشان روی حوضچه‌ها جولان می‌دادند و گردشگران سنگ‌های داغ‌کرده را داخل آب می‌انداختند و تَنی به آن می‌زدند. اما حالا اوضاع فرق کرده است، یک سال و چند ماه می‌شود که به بخش‌خصوصی واگذارش کرده‌اند و حالا ۱۰ مترمربع از حوضچه‌های پلکانی باداب‌سورت احیاء شده‌اند.
باداب‌سورت به دومین اثر طبیعی ایران معروف است. اسمش بعد از کوه دماوند در لیست آثار ملی به ثبت رسیده و فروردین ۱۳۹۹ به بخش‌خصوصی واگذار شده است. حالا باید پیمانکار برای نگهداری این محوطه طبیعی سالانه ۵۰۰ میلیون تومان بپردازد. ورودی مجموعه باداب‌سورت ۱۵ هزار تومان است و به گفته راهنمای آنجا باید حداقل روزی ۱۰۰ نفر از مجموعه دیدن کنند تا سالانه ۵۰۰ میلیون تومان تأمین شود. در حال‌حاضر هم شرکتی که مزایده این مجموعه را برده، مدعی است که این مبلغ را درنمی‌آورد: «اصلاً باداب‌سورت ۱۰۰ بازدیدکننده ندارد. شاید در تعطیلات نوروز روزانه بین ۲۰۰ گردشگر از اینجا دیدن کنند اما در روزای هفته یعنی از شنبه تا چهارشنبه بین ۳۰ تا ۵۰ نفر از آن دیدن می‌کنند. بعد از کرونا این مجموعه هم به معنای واقعی تعطیل شد. چون باداب‌سورت در یک منطقه ییلاقیه و از آبان‌ماه برف و باران شروع می‌شود. عملاً تا هفتم فروردین تعطیله و کسی اینجا پیداش نمی‌شود. چرا دولت که ادعا می‌کنه متولی اینجاست باید سالانه ۵۰۰ میلیون تومان بگیرد؟ دولت باید یک چیزی هم برای نگهداری از اینجا بدهد. این منطقه، ملی محسوب می‌شود و باید برای نگهداری‌اش هزینه بشود، نه اینکه از آن پول دربیاورند» این حرف‌‌ها را راهنمای باداب‌سورت به ایسنا می‌گوید. مهندسی کشاورزی خوانده و به عنوان شغل دوم مشغول به کار است. برای این کار حقوق یک کارگر را می‌گیرد و ۲۴ ساعت هم در ارتفاع می‌ماند.
سه نفری می‌شوند که سعی می‌کنند باداب‌سورت را تنها نگذارند و هر شب یک نفر در ارتفاعات می‌ماند اما روز‌ها هر سه نفر مشغول کار هستند و کار در حد حفاظت و احیاء پیش می‌رود: «پارسال ۱۰ مترمربع از حوضچه‌های پلکانی را احیاء کردیم و امسال هم داریم تلاش می‌کنیم ۲۵ مترمربع دیگه از حوضچه‌ها را احیاء کنیم که این کار به آب و شرایط اقلیمی گرم نیاز دارد تا رسوب‌‌ها با بخار آب تشکیل بشود. وقتی شدت باد زیاد یا هوا سرد باشد اصلاً رسوبی تشکیل نمی‌شود. یک وقتی ماشینها اینجا جولان می‌دادند و آفرود می‌کردند که همین کارا باعث شد آب تغییر مسیر بده و حوضچه‌ها آسیب ببینند یا اصلاً تشکیل نشوند. شما ببینید حتی حوضچه‌هایی که خشک شدند نشان می‌دهند که مسیر آب تغییر کرده. تعداد پله‌هایی که داخلش آب جمع شده خیلی زیاد هستند و حجم آب جوابگوی احیای حوضچه‌ها نیست. شوری آب هم خیلی زیاده.»
از دومین اثر ملی طبیعی ایران چه خبر؟
۱۰ متر از حوضچه‌های پلکانی باداب‌سورت احیاء شده است
باداب‌سورت یکی از ظرفیت‌های گردشگری سلامت هم به شمار می‌آید. چشمه‌های این منطقه به دو شکل گسلی و درزه‌ای و به فاصله کمتر از ۲۰ متر از یکدیگر تشکیل شده‌اند و دارای حوضچه‌های مختلف با طعم‌های متفاوتند. به گفته راهنمای باداب‌سورت طرح حفاظتی برای این منطقه هم تهیه شده و قرار است بخشی از مسیر پیاده‌روی سنگ‌فرش شود و برای آن پارکینگ هم در نظر بگیرند اما اینکه چقدر بودجه به آن اختصاص دهند، خدا می‌داند: «اینجا ۱۵ ساله به بخش‌خصوصی واگذار شده و تقریباً یک‌سال‌ونیم از زمانش گذشته و همیشه هم مدعی هستند بودجه نیامده. همین‌جا دارند یک جاده آسفالت می‌کنند که کمتر از سه کیلومتر است اما پنج سالی می‌شود که دارند روی آن کار می‌کنند.» این هم صحبت‌های یکی از محلی‌هاست.
مشابه چشمه‌های باداب‌سورت در کشورهای دیگر از جمله چین، ایتالیا، نیوزلند، ترکیه، مکزیک و آمریکا هم وجود دارد. گفته می‌شود سالانه ۵۰ میلیون نفر از پارک ملی یلی‌استون آمریکا بازدید می‌کنند. اما به گفته راهنمای باداب‌سورت «اینکه همچین چشمه‌ای روی ارتفاع باشه جای سؤال داره چون معمولاً چشمه‌های آب زیرزمینی زیر کوه هستند. مزه یکی از چشمه‌های باداب‌سورت ترشه چون گاز سولفید هیدروژن دارد. تخمین زدند که این منطقه ۳۵۰ میلیون سال قدمت دارد. لایه‌های سنگی که اینجوری تشکیل شده به دلیل دریاچه بالادست بوده که حالا خشک شده و یک دریاچه دیگر در بخش دیگری تشکیل شده.»
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، قبل از واگذاری این مجموعه، اطراف حوضچه‌های باداب‌سورت را حصارکشی کرده است. جنس بیشتر حصار‌ها از پلاستیک است و برخی از قسمت‌ها آنقدر زیر نور آفتاب و باد و باران مانده‌اند تا پوسیده و روی زمین ریخته‌اند. حصار برخی از قسمت‌های دیگر که مقاومت بیشتری دارند از جنس فلز است. عرصه باداب‌سورت حدود ۷۲ هکتار است.
بنابر صحبت‌های چوپانان، باداب‌سورت زمانی چراگاه دام محسوب می‌شده و آنان گوسفندانشان را از داخل چشمه‌ها رد می‌کردند تا حمام کنند. حتی محلیها هم همین جا تَنی به آب می‌زدند. گاهی سنگ داغ می‌کردند و داخل آب می‌انداختند و در آن حمام آب گرم می‌گرفتند. حتی معتقدند آب حوضچه‌ها خاصیت درمانی دارند. هنوز هم علائم دوده و خاکستر در بخش‌هایی از چشمه به جا مانده است. جدا از همه این حرف‌‌ها باداب‌سورت زمانی جولانگاه ماشین‌های آفرودسوار بوده است. بعد از ورود گردشگر به این منطقه، دولت به فکر حفاظت از باداب‌سورت افتاد.
حالا هم پای گردشگران به آن باز شده و هر کسی سعی می‌کند اثری از خود در این منطقه به جا بگذارد و با وجود کشیدن حفاظ دور حوضچه‌ها باز هم مسافران بدون توجه به هشدار‌ها از مرز تعیین‌شده عبور می‌کنند و وارد حوضچه‌ها می‌شوند تا عکس یادگاری بگیرند.
دلِ راهنمای باداب‌سورت پُر از خاطرات نه‌چندان خوشایند از رفتار گردشگران است: «وقتی رفتار برخی گردشگرا را می‌بینم، می‌روم سمتشان و به آنها تذکر می‌دهم اما بیشترشان حالت تهاجمی دارند و از من کارت شناسایی می‌خواهند! وقتی هم می‌گویم جلیقه‌ای که تنم هست نشون‌دهنده مسؤولیتی است که اینجا به من داده‌اند، می‌گویند جلیقه که چیزی نیست، ما هم می‌توانیم یک جلیقه بخریم و بگوییم مسؤولیم. چند بار هم به من حمله کردن که مجبور شدم برای ختم غائله سکوت کنم. مثل این می‌ماند که من مریض شوم و بروم بیمارستان، به پرستاری که لباس تنشه بگویم کارت‌شناسایی نشان بده! یا هنوزم خیلی از محلیها با بطری می‌آیند که از چشمه‌ها آب بردارند و می‌گویند؛ برای اعضای خانواده یا مادربزرگشان که سنگ کلیه دارد می‌خواهند. مگر این آب چقدره که هر کسی هم بیاد و ازش یه بطری برداره! در ثانی از نظر علمی خاصیت شفابخشی این آب تأیید نشده.»
مزایده و واگذاری طرح احیاء و بهره‌برداری چشمه سورت پس از چند سال انتظار و تدوین کتابچه طرح توسط بخش دولتی، دی‌ماه ۱۳۹۸ برگزار شد و از بین متقاضیان سرمایه‌گذاری، یک سرمایه‌گذار جوان مازندرانی توانست برای مدت ۱۵ سال محوطه چشمه سورت را در اختیار بگیرد اما با شیوع ویروس کرونا، مراحل رسمی واگذاری چند هفته به تأخیر افتاد و در نهایت ۲۰ فروردین ۱۳۹۹، محوطه از سوی اداره کل منابع طبیعی به سرمایه‌گذار بخش‌خصوصی واگذار شد تا اقدامات اجرایی را آغاز کند.
تا پیش از ورود بخش‌خصوصی به مدیریت چشمه سورت، این محوطه دست‌کم زیر نظر سه نهاد دولتی قرار داشت. برنامه‌ریزی برای بخش گردشگری محوطه برعهده اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بود، مسؤولیت بخش آب چشمه را شرکت آب منطقه‌ای مازندران به عهده داشت و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران هم مسؤول عرصه طبیعی این محوطه بود. اما با واگذاری چشمه سورت به بخش‌خصوصی هر کدام از این نهاد‌ها به عنوان ناظر بر فعالیت‌های سرمایه‌گذار فعالیت خواهند داشت و اجرای طرح‌های احیاء و بهره‌برداری با سرمایه‌گذارخواهد بود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.