باورنکردنی اما واقعی؛ ۱۶ سال و فقط ۳ جلسه!

حکایت شورای‌عالی فضایی باورنکردنی اما واقعی؛ ۱۶ سال و فقط ۳ جلسه! جلسه شورای‌عالی فضایی، پس از گذشت بیش از یک دهه تعویق، هفته آینده به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل خواهد شد. به گزارش مهر، به دنبال انتخاب سه عضو حقیقی متخصص و صاحب‌نظر در شورای‌عالی فضایی توسط وزیر ارتباطات و ارائه پیشنهاد از سوی عیسی […]

حکایت شورای‌عالی فضایی

باورنکردنی اما واقعی؛ ۱۶ سال و فقط ۳ جلسه!

جلسه شورای‌عالی فضایی، پس از گذشت بیش از یک دهه تعویق، هفته آینده به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل خواهد شد. به گزارش مهر، به دنبال انتخاب سه عضو حقیقی متخصص و صاحب‌نظر در شورای‌عالی فضایی توسط وزیر ارتباطات و ارائه پیشنهاد از سوی عیسی زارع‌پور به رئیس‌جمهور، شنیده‌ها حاکی از آن است که اواخر هفته آینده جلسه شورای‌عالی فضایی با حضور رئیس‌جمهور برگزار می‌شود. خبرگزاری مهر پیش از این در گزارشی با تأکید بر ضرورت برگزاری جلسات شورای‌عالی فضایی به عنوان بالا‌ترین نهاد سیاست‌گذاری کشور در عرصه فناوری فضایی، از ارائه درخواست عیسی زارع‌پور به رئیس‌جمهور برای برگزاری جلسه این شورا در دولت سیزدهم خبر داده بود. درخواست تشکیل این شورا از سوی وزیر ارتباطات به ابراهیم رئیسی ارسال شده است و سازمان فضایی ایران نیز پیش از این تأکید کرده که آمادگی لازم برای برگزاری جلسه فراهم بوده و در صورت انجام تشریفات اداری و انتخاب سه عضو حقیقی، شورای‌عالی فضایی به‌زودی تشکیل می‌شود. بیش از یک دهه است که به دلیل عدم برگزاری جلسات شورای‌عالی فضایی که بالا‌ترین نهاد سیاست‌گذاری در این عرصه به شمار می‌رود، سیاست‌گذاری شفاف و برنامه راهبردی مشخصی در حوزه فناوری فضایی تدوین و پیگیری نمی‌شود و دولت‌های پیشین برنامه مدون و مشخصی را برای ارتقاء و یا حتی تثبیت جایگاه ایران در عرصه فناوری فضایی، پیش نبرده‌اند.

تکلیف برگزاری جلسات شورا

طبق مصوبه هیأت وزیران «شورای‌عالی فضایی» برای سیاست‌گذاری استفاده از فناوری‌های فضایی و ایجاد هماهنگی‌های لازم میان تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط‌، باید حداقل دو بار در سال به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل شود. اما با گذشت بیش از ۱۶ سال از زمان ایجاد شورای‌عالی فضایی، تشکیل جلسات آن، آن طور که باید جدی و مهم پیگیری نشده و به همین دلیل با وجودی که باید طی این سال‌‌ها حداقل ۳۲ بار تشکیل جلسه می‌داد، فقط سه بار تشکیل شده است. شواهد حاکی از آن است که دولت‌های دهم و یازدهم و دوازدهم این شورا را جدی نگرفته و به وظایف قانونی خود برای برگزاری جلسات این شورای‌عالی، عمل نکرده‌اند. مطابق با مواد مندرج در اساسنامه این شورا، سیاست‌گذاری برای استفاده از فناوری‌های فضایی در بخش‌های امنیتی و استفاده صلح‌آمیز از فضای‌ماورای جو، سیاست‌گذاری ساخت‌، پرتاب و استفاده از ماهواره‌های ملی تحقیقاتی در چارچوب سیاست‌های کلی نظام با رعایت قوانین و مقررات کشور، ایجاد هماهنگی لازم میان کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط‌، ارائه پیشنهاد و تدوین برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت مربوط به امور فضایی به دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی برای طی مراحل قانونی، تصویب برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت در بخش فضایی کشور، هدایت و حمایت از فعالیت‌های بخش‌خصوصی و تعاونی در امر استفاده بهینه از فضا و ارائه پیشنهاد درخصوص خط‌مشی همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در مسائل فضایی و نیز تعیین مواضع دولت جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین‌المللی از وظایف و دلایل ایجاد شورای‌عالی فضایی است که به دلیل عدم برگزاری جلسات آن، طی سال‌های اخیر شاهد عملیاتی شدن و تحقق این وظایف نبوده‌ایم. ریاست شورای‌عالی فضایی برعهده رئیس‌جمهور است و وزرای ارتباطات، امور خارجه، صمت، راه‌وشهرسازی، علوم و دفاع، اعضای حقوقی این شورا را تشکیل می‌دهند. در این ترکیب رئیس سازمان فضایی ایران دبیری شورای‌عالی فضایی را عهده‌دار است و سه متخصص و دانشمند حوزه فضایی نیز از سوی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و بنا به پیشنهاد رئیس سازمان فضایی و به حکم رئیس‌جمهور به عنوان اعضای حقیقی در جلسات این شورا عضویت خواهند داشت.

ترکیب شورای‌عالی فضایی

ریاست شورای‌عالی فضایی برعهده رئیس‌جمهور است و وزرای ارتباطات، امورخارجه، صمت، راه‌وشهرسازی، علوم و دفاع، اعضای حقوقی این شورا را تشکیل می‌دهند. در این ترکیب رئیس سازمان فضایی ایران دبیری شورای‌عالی فضایی را عهده‌دار است و سه متخصص و دانشمند حوزه فضایی نیز از سوی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بنا به پیشنهاد رئیس سازمان فضایی و به حکم رئیس‌جمهور به عنوان اعضای حقیقی در جلسات این شورا عضویت خواهند داشت. با گذشت نزدیک به ۱۲ سال از عدم تشکیل این شورا در دولت‌های گذشته، اکنون شنیده‌ها حاکی از آن است که قرار است نخستین جلسه شورای‌عالی فضایی در دولت سیزدهم به ریاست ابراهیم رئیسی اواخر هفته آینده در نهاد ریاستجمهوری برگزار شود.