ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت نرخ دلار بانک مرکزی در پاسخ به تسنیم به تشریح توضیحاتی درباره چگونگی مدیریت نرخ دلار در بازار همزمان با ابلاغ سیاست جدید ارزی پرداخت و اعلام‌کرد: در صورت اقتضای بازار، بانک مرکزی می‌تواند برای تأمین کمبود ارز در بازار، آن را به نرخ آزاد به بانک‌ها بفروشد. به گزارش […]
ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت نرخ دلار
بانک مرکزی در پاسخ به تسنیم به تشریح توضیحاتی درباره چگونگی مدیریت نرخ دلار در بازار همزمان با ابلاغ سیاست جدید ارزی پرداخت و اعلام‌کرد: در صورت اقتضای بازار، بانک مرکزی می‌تواند برای تأمین کمبود ارز در بازار، آن را به نرخ آزاد به بانک‌ها بفروشد.
به گزارش تسنیم، حدود دو هفته از ابلاغ سیاست جدید بانک مرکزی که گامی برای تک‌نرخی کردن ارز محسوب می‌شود، می‌گذرد ولی هنوز تمام بانک‌ها اجرای آن را آغاز نکرده‌اند.
طبق این دستورالعمل بانک‌ها مجاز به خرید و فروش ارز به نرخ توافقی (نرخ نزدیک به بازار) هستند از همین رو کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند باز شدن دست بانک‌ها در بازار ارز مهیا شدن زمینه برای تک‌نرخی شدن ارز در اقتصاد است. برخی از این افراد معتقدند اولین کار برای یکسان‌سازی ارز این است که هر کسی که نیاز به تهیه ارز دارد، دولت بتواند ارز مورد نیاز آن را در اختیارش بگذارد.
به اعتقاد سید بهاءالدین حسینی‌هاشمی، تک‌نرخی کردن ارز در ابتدا نیازمند آزادسازی خرید و فروش ارز می‌باشد، به‌طوری که حساب‌های پس‌انداز ارزی و تمام مبادلات ارزی به سیستم بانکی بازگردد تا منبع ارزی تحت کنترل باشد و مثل منابع ریالی بتوان برای آن برنامه‌ریزی کرد. در همین راستا تمام منابع ارزی باید در بانک متمرکز و تحت کنترل باشد. فروش ارز به سیستم بانکی به نرخ بازار و نه به نرخ دولت باعث می‌شود پدیده فرار ارز از سیستم بانکی رخ ندهد. این در حالی است که پیش‌تر هیچ کسی راضی به فروش ارز نبود و برعکس همه به دنبال این بودند که از بانک مرکزی ارز را با نرخ دولتی دریافت کنند.
ولی یکی از دغدغه‌هایی که دستورالعمل جدید بانک مرکزی برای فعالان اقتصادی بوجود آورده «نرخ ارز» می‌باشد؛ فعالان اقتصادی بیم آن دارند که رقابت بر سر خرید و فروش ارز میان بانک‌ها فضای کاذب و منفی را به‌وجود بیاورد و نرخ ارز را به صورت غیرواقعی افزایش یا کاهش دهد.
هرچند بانک مرکزی قبلاً در دستورالعمل ابلاغی خود به بانک‌ها اعلام کرده بود که «نرخ خرید و فروش ارز بر اساس توافق بانک و مشتری تعیین خواهد شد.» ولی با این وجود فعالان اقتصادی نگران آن هستند که بانک‌ها از این امتیاز ویژه در دستورالعمل مذکور سوءاستفاده کرده و نرخ‌ها را به‌طور غیرواقعی تعیین کنند.
اما گذشت دو هفته از ابلاغ این دستورالعمل نشان داد که بانک‌ها هم مانند صرافیها نرخ‌های اعلام شده در سامانه سنا را ملاک عمل خود قرار می‌دهند. نرخ‌های اعلام شده در سامانه سنا بیانگر میانگین وزنی نرخ خرید و فروش ارز بر مبنای معاملات ثبت شده در سامانه توسط صرافی‌های مجاز کل کشور است.
ولی نکته‌ای که همزمان با آغاز سیاست جدید بانک مرکزی در راستای تک‌نرخی کردن ارز در بازار بانکی و آزاد رخ داد حرکت افزایشی البته با سرعت آهسته در نرخ دلار بود. نرخ بانکی دلار در اولین روز ابلاغ این سیاست ۳۰۹۵ تومان بود که این نرخ امروز ۳۱۰۶ تومان اعلام شده و بیانگرروند افزایشی دلار بانکی و نزدیک کردن آن به نرخ بازار آزاد است. البته از مدت‌ها قبل بانک مرکزی سیاست افزایش آهسته نرخ دلار بانکی را پیش گرفته بود ولی این سیاست همزمان با آزادسازی خرید و فروش ارز توسط بانک‌ها پررنگ‌تر شده است.
علاوه بر دلار بانکی، نرخ‌ها در بازار آزاد نیز بیانگر سیر صعودی است؛ نرخ دلار در بازار آزاد بعد از ابلاغ سیاست جدید ارز تک نرخی از ۳۵۳۳ تومان به ۳۵۴۰ تومان رسیده است. ضمن آن‌که نرخ فروش نقدی دلار در سامانه سنا تا ساعت ۱۱ امروز ۳۵۴۷ تومان ثبت شده است.
خبرگزاری تسنیم بعد از گذشت دو هفته از ابلاغ این سیاست به بانک‌ها از بانک مرکزی استعلام گرفت که اقدامات بانک‌ها پس از ابلاغ این دستورالعمل چه بوده است و چرا در برخی بانک‌ها اجرای آن با تأخیر مواجه شده است؟ بانک مرکزی هم در پاسخ اعلام‌کرد: بانک مرکزی دستورالعمل خرید و فروش ارز را به بانک‌ها ابلاغ کرده است و بانک‌ها نیز در حال تنظیم دستورالعمل داخلی خودشان هستند تا به شعب خود اعلام کنند. به همین دلیل اجرای آن زمان بر شده است. البته گفتنی است که برخی از بانک‌ها عملیات خرید و فروش ارز را در شعب خود آغاز کرده‌اند.
بانک مرکزی درباره نرخ خرید و فروش ارز توسط بانک‌ها طی دو هفته گذشته هم این‌طور توضیح داده که در این دستورالعمل آمده است که نرخ خرید و فروش ارز براساس توافق خریدار و فروشنده (بانک و مشتری) تعیین می‌شود، لذا بانک مرکزی قرار نیست برای آن رقمی تعیین کند، بلکه قیمت ارز براساس عرضه و تقاضای بازار مشخص می‌شود.
همچنین بانک مرکزی در پاسخ به چگونگی مدیریت نرخ ارز همزمان با ابلاغ سیاست جدید ارزی، به‌کارگیری روش‌ها و ابزارهای کنترلی، همچون سیاست‌گذاری پولی، سیاست‌گذاری تجاری (تعرفه‌ای)، شفاف‌سازی بازار، مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافیها، حذف معاملات صوری ارز و کمک به تعادل عرضه و تقاضای ارز در بازار اشاره و اعلام کرد: در صورت اقتضای بازار، بانک مرکزی می‌تواند برای تأمین کمبود ارز در بازار، آن را به نرخ آزاد به بانک‌ها بفروشد.
«دستورالعمل و ضوابط اجرایی خرید و فروش ارز به نرخ آزاد» که به تازگی از سوی بانک مرکزی به بانک‌های عامل ابلاغ شده، درصدد است عملیات ارزی اشخاص حقیقی و حقوقی را به کانال بانکی هدایت و ریسک عملیاتی فعالان اقتصادی را کاهش دهد.
براساس این بخشنامه بانک‌ها می‌توانند درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی اشخاص حقیقی و حقوقی و ارز ورودی به کشور از طریق نمایندگی‌های دیپلماتیک مقیم ایران و سرمایه‌گذاران خارجی را به نرخ آزاد خریداری کنند.
همچنین بانک‌ها می‌توانند ارزهای خریداری شده موضوع این دستورالعمل را در چارچوب مجموعه مقررات ارزی و یا از طریق صرافی‌های معتبر به فروش برسانند، ضمن این‌که فروش ارز خریداری شده به سایر بانک‌ها و صرافیها نیز مجاز است. البته طبق تصمیم بانک مرکزی، نرخ خرید و فروش ارز بر اساس توافق بانک و مشتری تعیین خواهد شد.
آزاد شدن دست بانک‌ها در خرید و فروش ارز یکی از مقدمه‌های تک‌نرخی شدن ارز است که به اعتقاد کارشناسان پیش از این باید بانک مرکزی این اختیار را به نظام بانکی می‌داد ولی آیا این دستورالعمل تمام پیش نیازهای ارز تک‌نرخی را فراهم می‌کند؟
بانک مرکزی در این مدت البته از بازار بانکی و ارز مبادله‌ای هم غافل نبوده و تدریجاً استارت افزایش دلار مبادله‌ای را زده و در تلاش است تا فاصله دلار بانکی با دلار آزاد را کاهش دهد. این هم یکی از پیش نیازهای تحقق وعده تک نرخی است.
ولی آن‌طور که رییس کل بانک مرکزی و معاونانش بار‌ها تأکید کرده‌اند، تک‌نرخی شدن ارز نیازمند مشخص شدن آثار برجام است ولی بدعهدی غرب در این موضوع کار را برای سیف و یارانش در میرداماد سخت کرده چراکه پولی دست ایران را نگرفته است و این یعنی دلار کافی برای عرضه در بازار هنوز وجود ندارد تا ارز آزادانه یکسان شود.
سیف در همین ارتباط گفته «پیش شرط یکسان‌سازی نرخ ارز، دسترسی داشتن به منابع ارزی خارجی ما و توانایی برای انتقال آزادانه این منابع به نقاط مختلف جهان است… ما تنها زمانی یک نرخ ارز واحد خواهیم داشت که درباره امکان تداوم ثبات در بازار ارز مطمئن باشیم.»
با این حال باید دید آیا بانک مرکزی اینبار در تحقق وعده قدیمی تک‌نرخی شدن ارز موفق خواهد بود یا خیر؟ آیا بانک‌ها همراهی مناسب با سیاست‌گذار پولی و ارزی برای یکسان‌سازی ارز خواهند داشت؟
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.