پتک نفت ارزان، سودآوری پالایشگاه‌های نفت را یک دلاری کرد

سبقت کره و ژاپن از یکدیگر برای پالایشگاه‌سازی در ایران پتک نفت ارزان، سودآوری پالایشگاه‌های نفت را یک دلاری کرد نفت ارزان و افزایش تولید نفت کوره درحالی سودآوری پالایشگاه‌های کشور را در سایه قرارداده که مسابقه جدیدی بین شرکت‌های ژاپن و کره‌جنوبی برای پالایشگاه‌سازی در ایران پس از برجام شکل گرفته است. به گزارش […]

سبقت کره و ژاپن از یکدیگر برای پالایشگاه‌سازی در ایران

پتک نفت ارزان، سودآوری پالایشگاه‌های نفت را یک دلاری کرد

نفت ارزان و افزایش تولید نفت کوره درحالی سودآوری پالایشگاه‌های کشور را در سایه قرارداده که مسابقه جدیدی بین شرکت‌های ژاپن و کره‌جنوبی برای پالایشگاه‌سازی در ایران پس از برجام شکل گرفته است.

به گزارش مهر، شوک سقوط آزاد قیمت جهانی نفت به بشکه‌ای کم‌تر از ۴۰ دلار این روز‌ها دامن اکثر پالایشگاه‌های نفت ایران را گرفته به‌طوری‌که به استثنای پالایشگاه شازند اراک و تا حدودی بندرعباس و اصفهان سایر پالایشگاه‌های نفت کشور همچون آبادان، شیراز، تبریز، کرمانشاه، تهران و لاوان اگر زیان‌ده نباشند، قطعاً فعالیت‌های آن‌ها سودآور هم نیست.

در شرایط فعلی مهم‌ترین عامل افزایش حاشیه سود پالایشگاه‌های نفت در جهان بالا بودن ظرفیت تولید محصولاتی با ارزش افزوده همچون بنزین، گازوئیل و تا حدودی انواع سوخت هواپیما بوده و این درحالی است که هم اکنون ایران به دلیل بالا بودن ظرفیت تولید نفت کوره به بزرگ‌ترین صادرکننده این محصول میان تقطیر و البته کم‌ارزش در مقایسه با بنزین و گازوئیل تبدیل شده است.

آمارهای رسمی شرکت ملی نفت ایران نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تاکنون رکورد صادرات نفت کوره کشور شکسته شده و به‌طور متوسط ماهانه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن نفت کوره توسط ایران به بازارهای منطقه‌ای و جهانی صادر می‌شود.

به عبارت دیگر درحالی ایران با صادرات روزانه حدود ۴۴ میلیون لیتر نفت کوره به بزرگ‌ترین صادرکننده این محصول نفتی تبدیل شده که در کنار صادرات این محصول کم ارزش نفتی، با واردات به‌طور متوسط روزانه ۱۲ تا ۱۴ میلیون لیتر بنزین، عملاً چند برابر ارز حاصل از فروش نفت کوره صرف خرید و واردات بنزین می‌شود.

براساس گزارش‌های ترازنامه انرژی کشور در شرایط فعلی سهم تولید نفت کوره در سبد پالایش نفت کشور حدود ۳۳ تا ۳۴ درصد بوده و این درحالی است که در پالایشگاه‌های پیشرفته جهان این سهم بین صفر تا ۵ درصد است و ایران هم قصد دارد با استفاده از فرصت لغو تحریم‌ها، سهم تولید نفت کوره در پالایشگاه‌های کشور را به کم‌تر از ۱۰ درصد کاهش دهد.

از این رو همزمان با ثبت رکوردهای جدید افزایش تولید و صادرات نفت کوره، یکی از مهم‌ترین سیاست‌های صنعت پالایش نفت ایران در دوران پسابرجام امضای قرارداد با شرکت‌های صاحب دانش به منظور کاهش ظرفیت تولید نفت کوره و کاهش سهم این فرآورده نفتی به ۱۰درصد سبد محصولات نفتی کشور است.

یک دلار؛ سود پالایش یک بشکه نفت در ایران

نکته قابل توجه دیگر در صنعت پالایش نفت کشور این است که با وجود تخصیص خوراک نفت‌خام با حدود ۵ تا ۱۰ درصد تخفیف نسبت به قیمت‌های فوب خلیج‌فارس هم‌اکنون سود پالایش یک بشکه نفت در کشور به زحمت به یک دلار می‌رسد.

از این رو برخی از پالایشگاه‌های قدیمی نفت کشور به منظور افزایش حاشیه سود پالایشی طرح‌ها و برنامه‌هایی به منظور کاهش هزینه‌های تولید و افزایش سود پالایش هر بشکه نفت به ۴ تا ۵ دلار را تدوین و اجرای آن را با مشارکت شرکت‌های خارجی در دستور کار قرار داده‌اند.

براساس برآوردهای انجام گرفته اجرای طرح‌های کاهش تولید نفت کوره و بهبود کیفیت تولید فرآورده‌های جایگزین در هر یک از پالایشگاه‌های نفت کشور به حدود ۱.۵ تا ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد که بر خلاف بخش بالادستی، در صنایع پالایش نفت ایران به جای شرکت‌های بزرگ اروپایی همچون شل، برتیش‌پترولیوم و توتال، رقابت بیش‌تر بین شرکت‌های نفتی کره‌جنوبی و ژاپن است.

در همین حال عباس‌کاظمی، معاون وزیر نفت پیشتر با اعلام این‌که اگر قیمت نفت کاهش پیدا کند در واقع برای پالایشگاه‌ها باید مناسب باشد که خوراک آن‌ها ارزان شود ولی مشکل تولید مازوت یا نفت کوره زیاد است، گفته است: بنابراین در شرایط فعلی اجرای پروژه‌های تبدیل مازوت به فرآورده‌های ارزشمند از نان شب واجب‌تر است.

در راستای سیاست کلان کاهش ظرفیت تولید نفت کوره در پالایشگاه‌ها، با ورود به دوره پسابرجام، ایران ۵ قرارداد و تفاهم‌نامه با شرکت‌های نفتی کره‌جنوبی و ژاپن به منظور کاهش ظرفیت تولید نفت کوره، بهبود فرایندهای تولید و در نهایت افزایش سودآوری در پالایشگاه‌های موجود نفت کشور امضا کرده است.

در این بین تاکنون تفاهم‌نامه‌ای با شرکت «ای‌کی» کره‌جنوبی به منظور انجام مطالعات و امکان‌سنجی اجرای طرح بهبود کیفیت پالایشگاه نفت تبریز به ارزش ۲۰ میلیون دلار، تفاهم‌نامه‌ای با شرکت «جی‌اس‌نیپتون» ژاپن برای اجرای طرح کاهش ظرفیت تولید نفت کوره پالایشگاه تبریز، تفاهم‌نامه‌ای با «دایلم» کره‌جنوبی برای اجرای طرح بهینه‌سازی و بهبود فرایند کیفیت در پالایشگاه اصفهان، تفاهم‌نامه‌ای با «نیپون‌اویل» ژاپن برای اجرای طرح ادغام فرایند پالایشگاه و پتروشیمی تبریز و اجرای اولین طرح پتروپالایشگاه کشور و در نهایت مذاکراتی با «جی‌جی‌سی‌پی» ژاپن به منظور اجرای طرح کاهش تولید نفت کوره در پالایشگاه نفت تهران انجام شده است.

 

از سوی دیگر تاکنون مذاکرات دیگری با چندین شرکت آسیایی و اروپایی به ویژه از کشورهای چین، کره‌جنوبی و ژاپن برای اجرای طرح‌های مشابه در پالایشگاه‌های آبادان، بندرعباس و لاوان آغاز شده که این مذاکرات تاکنون منجر به امضای تفاهم‌نامه و یا قراردادهای جدید نفتی نشده است.