ساخت سدهای متعدد مشکل آب کشور را حل نمی‌کند

عضو هیأت رئیسه فدراسیون آب عضو هیأت رئیسه فدراسیون آب، تأکید می‌کند: در شرایط فعلی کشور، ساخت سدهای متعدد مشکل آبی کشور را حل نمی‌کند. به گزارش مناقصه‌مزایده، رضا حاج‌‌کریم؛ با اشاره به چهار دوره مدیریت آب در کشور، افزود: اگر مدیریت منابع آب کشور را به چهار دوره تقسیم کنیم، می‌توانیم دوره اول را […]

عضو هیأت رئیسه فدراسیون آب

عضو هیأت رئیسه فدراسیون آب، تأکید می‌کند: در شرایط فعلی کشور، ساخت سدهای متعدد مشکل آبی کشور را حل نمی‌کند. به گزارش مناقصه‌مزایده، رضا حاج‌‌کریم؛ با اشاره به چهار دوره مدیریت آب در کشور، افزود: اگر مدیریت منابع آب کشور را به چهار دوره تقسیم کنیم، می‌توانیم دوره اول را به عنوان دوره پُرآبی در نظر بگیریم. در این دوره هیچ‌گونه مشکل و کمبودی وجود نداشت و مصارف نیز به‌طور دقیق کنترل نمی‌شدند. دوره دوم نیز؛ دوره مدیریت عرضه بود و طرح‌هایی مانند حفر چاه‌های عمیق و سدسازی در این دوره اجراء شده‌ است. دوره سوم؛ دوره مدیریت تقاضاست. طرح‌هایی مانند طرح تعادل‌بخشی، کنتوردار کردن چاه‌های کشاورزی و سایر اقدامات مدیریت تقاضا در این دوره به اجراء در آمد. حاج‌کریم؛ ضمن تأکید بر چالش‌های آبی موجود در دوره چهارم مدیریت منابع آب در کشور، اضافه‌ کرد: دوره چهارم؛ دوره‌ای است که ما در آن قرار داریم و باید به اقتضای شرایط آن عمل کنیم. دوره چهارم که می‌توان نام آن را دوره بازتخصیص منابع آبی گذاشت، ما نیاز داریم تا براساس وضعیت حال‌حاضر کشور که افزایش مصارف، فقر آبی و نبود تعادل در حوضه‌های آبریز در آن دیده‌ می‌شود، بازتخصیص منابع آبی اجراء شود. در مدل بازتخصیص، دیگر نمی‌توان منابع آبی مرکز کشور را در اختیار صنایع فولادی گذاشت. دیگر نمی‌توان مقادیر آبی را به شکل گذشته به بخش کشاورزی اختصاص داد. ما نیاز داریم در این دوره، برآورد مجددی از مصارف صنعت و کشاورزی داشته‌ باشیم. وی با تأکید بر لزوم به‌روزرسانی اطلاعات و ارزیابی‌های زیست‌محیطی برای ساخت سد‌ها، گفت: مطالعاتی که اجرای پروژه‌های سدسازی بر آن‌‌ها استوار بوده‌اند، مطالعاتی قدیمی و خارج از اعتبار هستند. دیگر نمی‌توانیم چنین سدهایی را براساس ارزیابی‌هایی که منقضی شده‌اند، بسازیم و حتی نمی‌توانیم ساخت سدهای در حال ساخته شدن را ادامه دهیم. با لحاظ کردن همه این اطلاعات و مفروضات، می‌توان به این نتیجه رسید که ساخت این سد‌ها نه‌تنها توجیه زیست‌محیطی ندارد، بلکه از نظر مدیریت منابع طبیعی نیز قابل توجیه نیستند. حاج‌کریم؛ با تأکید بر اینکه ساخت سدهای متعدد مشکل آب کشور را حل نمی‌کند، اظهارکرد: در چنین فضایی که طرح‌های ما فاقد توجیه هستند، ساخت سد‌ها نه‌‌تنها برای محیط‌زیست سودمند نیست، بلکه مخرب نیز است علاوه بر آن مشکل مدیریت منابع آبی را نیز حل نمی‌کند همچنین اجرای این پروژه‌ها حجم زیادی از منابع محدود دولتی را هم در این شرایط سخت به هدر می‌دهد. وی با تأکید بر اهمیت توجه به حق‌آبه محیط‌زیستی، گفت: وقت آن رسیده است که مطالعات سدهای ما به‌روز شود. حتی سدهایی که در دست بهره‌برداری هستند نیازمند به‌روزرسانی مطالعات هستند. کاری که سازمان حفاظت محیط‌زیست باید انجام دهد، لحاظ کردن حق‌آبه‌های زیست‌محیطی در مطالعات سدهاست. در نظام فعلی مدیریت و بهره‌برداری منابع آب، توجه به حق‌آبه‌ محیط‌زیست باید در اولویت قرار گیرد. حاج‌کریم؛ با اشاره به رعایت‌نشدن حق‌آبه محیط‌زیست در برخی از سدهای کشور، ادامه داد: برای مثال سد کرج حق بسیار ناچیزی برای اراضی پایین‌دست خود قائل است. آیا مدلی که برای تخصیص حق‌آبه محیط‌زیست در دهه‌های گذشته طراحی شده است، امروز نیز کارآمد است؟ آیا این مقدار حق‌آبه امروز برای محیط‌زیست کافی است و هنوز اعتبار دارد؟ این پرسش‌هایی است که ما به علت رشد مصرف و تهدید منابع آبی باید به آن‌‌ها پاسخ بدهیم. وی در پاسخ به این پرسش که چه طرح‌هایی می‌تواند جایگزین سدسازی و انتقال آب شود، اظهارکرد: ما در حوزه بهینه‌سازی مصرف می‌توانیم طرح‌های زیادی اجراء کنیم. بازچرخانی چندباره آب یکی از این طرح‌هاست. این طرح هم‌اکنون در کشور ما تنها به‌صورت یکباره انجام می‌شود. ما باید پساب بخش شهری را به صنعت ببریم و پساب صنعت را دوباره در صنعتی دیگر استفاده کنیم. این عضو هیأت مدیره فدراسیون آب، افزود: طرح‌های شیرین‌سازی آب در نوار جنوبی کشور می‌تواند کمک زیادی به مدیریت منابع آبی بکند. طرح‌های تعادل بخشی، هوشمندسازی مدیریت آب و تحویل حجمی آب به کشاورزان هم از طرح‌هایی است که اجرای آن‌‌ها به بهبود مصرف منابع آبی در کشور کمک می‌کند. حاج‌کریم؛ در پایان ضمن تأکید بر لزوم توجه به آب پرت در کشور، گفت: یکی از مهم‌‌ترین مسائل، مدیریت منابع آب پرت است. با تحلیل و بررسی مقدار آبی که از طریق کانال‌‌ها از چهارمحال‌وبختیاری به اصفهان و یزد می‌رسد و مقایسه این عدد با مقدار آبی که در سیستم آب‌رسانی شهر اصفهان هدر می‌رود، می‌توان میزان هدررفت آب در این پروسه را متوجه شد. تقریباً بخش عمده‌ای از دبی کانال‌های متعدد حوضه آبریز در جریان جابه‌جایی هدر می‌رود. به‌جای سدسازی می‌توان با توجه به این نکات، جلوی چالش‌های مدیریت آب کشور را گرفت.