برنامه ششم تکرار شکست‌‌‌ها یا سکوی پرش اقتصاد

برنامه ششم تکرار شکست‌‌‌ها یا سکوی پرش اقتصاد آیا برنامه ششم توسعه تاریخ‌ساز خواهد شد؟  رامین شاهی– در حالی‌که فقط به اندازه عمر دو برنامه ۵ ساله با موعد دستیابی به سند چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ فاصله داریم، بررسی برنامه ششم وارد روزهای تعیین‌کننده خود شده است تا در ششمین سال حیات برنامه پنجم و در […]

برنامه ششم تکرار شکست‌‌‌ها یا سکوی پرش اقتصاد

آیا برنامه ششم توسعه تاریخ‌ساز خواهد شد؟

 رامین شاهی– در حالی‌که فقط به اندازه عمر دو برنامه ۵ ساله با موعد دستیابی به سند چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ فاصله داریم، بررسی برنامه ششم وارد روزهای تعیین‌کننده خود شده است تا در ششمین سال حیات برنامه پنجم و در حالی‌که دولت و مجلس باید در راستای دستیابی به اقتصاد مقاومتی حرکت ‌کنند، وکلای ملت می کوشند برنامه ششم را بررسی کنند .مسیر اقتصاد کشور را برای ۵ سال ریل‌گذاری کنند. در این راستا موافقان و مخالفان بهارستان به دنبال ارتقای سطح کیفی مواد قانونی این برنامه هستند، اما آیا مطالبات مردم و کشور در این برنامه با توجه به مشکلات دو برنامه قبلی حل خواهد شد؟

اهداف برنامه ششم باید نظام‌مند و دقیق باشد

محمد رضاپورابراهیمی گفت: اشکالات شکلی و محتوایی در لایحه برنامه ششم توسعه وجود دارد و دولت فقط احکام تدوین برنامه ششم توسعه را داده است.

وی افزود: لایحه بودجه را باید رییس‌جمهور تقدیم مجلس کند که تأیید همه اعضای دولت را هم داشته باشد در حالی که برخی وزرا با این لایحه همراه نیستتند و آن را قبول ندارند اما آقای نوبخت به مجلس فرستاده است.

نماینده مردم کرمان در مجلس دهم، گفت: دولت مدعی است که می‌خواهد به نرخ ۸ درصد رشد، ۷ درصد بیکاری و ۹٫۸ درصد تورم برسد اما اقتصاد ایران همچنان در شرایط رکودی است و نمی‌توان واقعیت‌ها نادیده گرفت.

پورابراهیمی گفت: باید نگرش سیستمی و نظام‌مند بر اهداف کمی و کیفی برنامه ششم حاکم شود تا نمایندگان هم بتوانند در تنظیم بودجه سالانه؛ همگرایی با لایحه برنامه ششم را حفظ کنند.

پورابرهیمی اظهار داشت: نرخ رشد اقتصادی قرار نیست در خلأ اتفاق افتد و باید عوامل مؤثر در بازارهای کالایی و پول و سرمایه هم ساماندهی شود و تخصیص منابع هم در مسیر اقتصاد مقاومتی، بهینه باشد.

بنا نیست مشکلات بشریت را حل کنیم

رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ر‌یزی با بیان این‌که ویژگی مهم برنامه ششم این است که ما بنا نداریم مشکلات بشریت را حل کنیم، گفت: کل برنامه بر چند محور آب، محیط‌زیست، اشتغال، عدالت اجتماعی و کاهش نابرابری‌های اقتصادی متمرکز شده است.

به گزارش فارس، محمدباقرنوبخت اظهار داشت: براساس افق ۱۴۰۴ ما باید به کشوری توسعه یافته تبدیل شویم و جایگاه نخست منطقه را در بحث اقتصاد و علم و فن‌آوری کسب کنیم.

وی اضافه کرد: سال ۹۹ سال پایانی برنامه ششم است و برای این‌که بخواهیم به آن هدف توسعه‌یافتگی و استقرار در جایگاه اول اقتصادی برسیم نیازمند رشد متوسط ۸ درصد در هر سال هستیم.

معاون رییس‌جمهور گفت: بر همین اساس ۱۵ موضوع فرابخشی و ۳۲ موضوع بخشی مشخص کردیم و در آن اهداف کمی، سیاست‌ها و اقدامات اجرایی از سال ۹۵ تا ۹۹ پیش‌بینی شده است.

نوبخت افزود: در دو سال گذشته بیش از ۷ جلد و در قالب دو هزار صفحه مطلب با بهره‌گیری از دانشگاهیان، بخش خصوصی و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه تهیه کرده‌ایم که تصویب کلیات لایحه احکام مورد نیاز اجرای برنامه ششم در مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که این مجلس علاقه‌مند با همکاری با دولت است.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که دولت یازدهم در نخستین سال برنامه ششم توسعه چه اقداماتی برای اجرای اقتصاد مقاومتی خواهد داشت، گفت: ۲۴ بند از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را در قالب ۱۲ برنامه و ۱۲۰ پروژه طراحی کرده‌ایم و وظایف همه وزارتخانه‌ها مشخص شده است و امیدواریم در سال نخست برنامه بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که گشایشی در زندگی مردم ایجاد و احساس شود.

سخنگوی دولت در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که اسناد بالادستی به چه میزان با الگوی اسلامی- ایرانی انطباق دارد، افزود: ما هنوز چنین الگویی را در کشور تصویب نکرده‌ایم و اگرچه که مرکز تهیه و تنظیم این الگو فعال است.

نوبخت گفت: سیاست‌های برنامه ششم ابلاغی مقام معظم رهبری ۸۰ بند دارد که ما همه این ۸۰ بند را در لایحه برنامه ششم توسعه که در قالب دوهزار صفحه و ۷ جلد است دیده‌ایم.

وی افزود: یک سند فرادستی دیگری هم داریم که برنامه ششم را براساس آن تهیه کرده‌ایم که همان سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.

معاون رییس‌جمهور مجدداً از تصمیم مجلس در تصویب کلیات لایحه برنامه ششم قدردانی کرد و گفت: باید از مردم هم تشکر کنیم که چنین مجلس فهیم و فعالی را در کنار دولت مقبولشان قرار داده‌اند.

نوبخت در پاسخ به سؤالی درباره ویژگی‌های برنامه ششم افزود: این برنامه در واقع یازدهمین برنامه کشور از سال ۱۳۲۷ است و ما تلاش کردیم در این برنامه از تجارب برنامه‌های گذشته استفاده کنیم.

وی گفت: در برنامه‌های گذشته هرچه که فکر می‌کردیم خوب است به برنامه اضافه می‌کردیم. وقتی اولویت‌های فراوانی داشته باشیم، دیگر چیزی اولویت ندارد اما ویژگی مهم برنامه ششم این است که ما بنا نداریم مشکلات بشریت را حل کنیم و کل برنامه بر چند محور آب، محیط‌زیست، اشتغال، عدالت اجتماعی و کاهش نابرابری‌های اقتصادی متمرکز شده است.

رییس سازمان برنامه و بودجه افزود: ما در این برنامه مشخص کردیم که برای تحقق رشد ۸ درصدی به چه میزان منابع مالی نیاز داریم و چقدر از این منابع را باید دولت و بخش غیردولتی و همچنین بانک‌ها بپردازند و به چه میزان به منابع خارجی نیاز داریم.

نوبخت گفت: برنامه ششم توسعه اهداف و احکام مشخص دارد و جامع است و در مقایسه با ۱۰ برنامه قبل امتیازاتی خاص دارد و در شأن ملت ماست.

وی افزود: امیدوارم با تصویب این برنامه بتوانیم آنچه را که در دو برنامه پیش به آن نرسیده‌ایم، جبران کنیم.

نپرداختن برنامه ششم به موضوع مهم فرسایش خاک

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان این‌که سالانه حدود ۱۷ تن فرسایش خاک در هر هکتار داریم و لایحه حفاظت از خاک نیازمند تصویب در مجلس و قرارگیری در برنامه ششم است گفت: خاک برخلاف آب تجدیدپذیر نیست و میزان فرسایش آن در ایران بالا است.

علی‌مراد‌اکبری اظهار کرد: لایحه حفاظت از خاک را کمیسیون کشاورزی مجلس تصویب کرده است اما امیدواریم که این قانون در صحن علنی مجلس نیز طرح و تصویب شود.

وی با بیان این‌که سالانه حدود ۱۷ تن فرسایش خاک در هر هکتار وجود دارد افزود: در برنامه ششم توسعه برای بهبود وضعیت خاک سالانه ۵۰۰ هزار هکتار پیش‌بینی‌شده و قرار است در برنامه ششم توسعه گنجانده شود.

این مقام مسؤول گفت: این کار برای پایش خاک و تهیه نقشه‌ها خاک یک، بیست‌هزارم اصلاح خاک، اصلاح شوری، کشاورزی حفاظتی و افزایش مواد عالی خاک است که در صورت تصویب عملیاتی می‌شود.

اکبری خاطرنشان کرد: درصورتی‌ که این طرح ما در برنامه ششم قرار گیرد در مدت ۵ سال ۲٫۵ میلیون هکتار عملیات بهبود وضعیت خاک انجام شود.

معاون امور آب‌وخاک وزیر جهاد کشاورزی با بیان این‌که به موضوع فرسایش خاک باید توجه بیش‌تری از آب شود، ادامه داد: برخلاف این‌که آب تجدیدپذیر است خاک تجدیدپذیر نیست و در صورت از بین رفتن قابلیت احیا ندارد.

وی تصریح بابیان این‌که برای ایجاد هر سانتی‌متر خاک از سنگ مادر ۷۰۰ سال زمان می‌برد کرد: خاک خود بستر آب است و مانند یک مخزن برای آن عمل می‌کند و درصورتی‌که به موضع خاک توجه نشود، مسایل آب کشور نیز دچار مشکل خواهد شد.

مخالفت تعدادی از نمایندگان با برخی بخش‌های لایحه برنامه ششم

عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: اصلاح سند برنامه ششم توسعه که هم‌اکنون در کمیسیون‌‌‌‌ها در حال بررسی است تا آبان و یا حتی آذر ماه طول می‌کشد.

حمیدبنایی اظهار داشت: لایحه برنامه ششم توسعه نقاط قوت و ضعف خود را داشته و باید بتوان در برخی از بخش‌ها آن را متعادل کرد.

وی با اشاره به موضوعات آورده شده برای توسعه اقتصادی در لایحه برنامه ششم توسعه، خاطرنشان کرد: مباحثی در مورد خروج از رکود، رفع بحران اشتغال و اقتصاد مقاومتی در این بخش آورده شده اما مخالفان و موافقانی برای آن وجود دارد که باید به تفضیل در کمیسیون‌های مربوطه مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.

عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: برخی از بخش‌های لایحه برنامه ششم توسعه نیاز به تغییر داشته و باید برای اصلاح آن نظر تمام نمایندگان گرفته شود.

بنایی با اشاره به اجرای حدود ۳۰ درصد از برنامه پنجم توسعه اظهار داشت: این‌که تا این حد از برنامه پنجم توسعه عقب بوده‌ایم که گفته می‌شود تنها حدود ۳۰ درصد از آن اجرایی شده نیاز به آسیب‌شناسی دقیق و کارشناسانه دارد تا مشکلاتی که برای آن برنامه به وجود آمد در آینده تکرار نشود. همچنین در حوزه عملی باید راهکارهای تحقق تمام برنامه‌های توسعه‌ای در نظر گرفته شود تا با این نوع از کاستی‌‌‌‌ها در اجرا مواجه نباشیم.

دولت باید به ابهامات برنامه ششم در کمیسیون تلفیق پاسخ دهد

یک عضو کمیسیون تلفیق برنامه ششم مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که در اصلاحیه لایحه پیشنهادی دولت برای برنامه ششم مشکلات همچنان برقرار است، گفت: در این لایحه مدل علمی برای تحقق اهداف برنامه تعریف نشده و دولت باید در کمیسیون تلفیق به این ابهامات پاسخ دهد.

خدابخشی با اشاره به تصویب کلیات برنامه ششم توسعه در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، اظهار داشت: دولت نخست لایحه احکام مورد نیاز برنامه ششم را به مجلس ارایه کرده بود که به دلیل انتقادات نمایندگان در اصلاحیه جدید خود تغییرات جزیی را اعمال و نام لایحه را به برنامه ششم توسعه تغییر داد.

وی با بیان این‌که در اصلاحیه لایحه پیشنهادی دولت برای برنامه ششم مشکلات همچنان برقرار است، افزود: در این لایحه مدل علمی برای تحقق اهداف برنامه تعریف نشده و دولت باید در کمیسیون تلفیق به این ابهامات پاسخ دهد.

این عضو کمیسیون تلفیق برنامه ششم مجلس اضافه کرد: تلاش مجلس در این است تا با تبدیل اسناد پشتیبان این برنامه به قانون ضمانت اجرای آن را با تغییر دولت‌‌‌ها حاصل کنیم.

خدابخشی با بیان این‌که دولت با ارایه لایحه برنامه بودجه به شکل فعلی بدعت انجام داده است، تصریح کرد: براساس قانون برنامه ۵ ساله اقتصاد کشور باید با مشخصات خاص خود از طرف دولت تدوین به تصویب نمایندگان برسد اما لایحه پیشنهادی دولت برای برنامه ششم به هیچ عنوان با مشخصات این برنامه هماهنگ نیست.

 

باید اشاره داشت مانند گذر سریع زمان در برنامه‌های چهارم و پنجم، برنامه ششم هم به سرعت به پایان حیات خود نزدیک خواهد شد لذا نزدیک شدن به اهداف اقتصاد مقاومتی و جامع عمل پوشاندن به اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴ موضوعی است که به آن دست یافت و با نگاهی ملی و استراتژیک اشتباهات گذشته را به کنار گذاشت تا برنامه ششم تاریخ‌ساز‌‌‌‌ترین برنامه ۵ ساله کشور شود.