الگوی جدید قراردادهای نفتی ارایه شده با IPC متفاوت است

مرکز پژوهش‌های مجلس

الگوی جدید قراردادهای نفتی ارایه شده با IPC متفاوت است

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ضمن تأکید بر لزوم جداسازی مباحث مربوط به قراردادهای نفتی موسوم به IPC و مدل جدید ارایه شده توسط دولت، در رسانه‌ها و مباحث کارشناسی توضیحاتی را درباره روند رسیدگی کارشناسی به هریک از این دو موضوع ارایه داد.

به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ضمن تأکید بر لزوم جداسازی مباحث مربوط به قراردادهای نفتی موسوم به IPC و مدل جدید ارایه شده توسط دولت، در رسانه‌ها و مباحث کارشناسی توضیحاتی را درباره روند رسیدگی کارشناسی به هریک از این دو موضوع ارایه داد.

بنابراین گزارش، پس از بیان نظرات و دیدگاه‌های مختلف در خصوص قراردادهای جدید وزارت نفت و لزوم ورود مجلس به این موضوع و همچنین چرایی عدم ارایه نظر کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص این قراردادها، نظر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره موارد مطرح شده و اقدامات صورت گرفته در بند‌‌ها و نکات ذیل تهیه و ارایه شد.

۱- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در نخستین گام پس از ارجاع کار بررسی الگوی قراردادهای جدید نفتی در تاریخ ۹/۹/۱۳۹۴ (پیوست شماره‌۱) به دستور ریاست محترم مجلس (در پاسخ به رونوشت نامه جناب‌آقای دکتر‌زارعی، نماینده محترم مجلس نهم که در تاریخ ۱۹/۸/۱۳۹۴ خطاب به دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ارسال شده بود)، این موضوع را در دستور کار خود قرارداد و در تاریخ ۱۸/۹/۱۳۹۴ (پیوست شماره۲) طی نامه‌ای از معاونت محترم امور حقوقی و مجلس وزارت نفت درخواست ارسال متون فارسی و انگلیسی الگوهای قراردادهای مذکور را نمود ولی وزارت نفت در این رابطه اقدامی ننمود و مرکز مجدداً در تاریخ ۲۱/۱۰/۱۳۹۴ (پیوست شماره۳) درخواست تسریع در ارسال مدارک مذکور را نمود که بازهم پاسخی در این خصوص داده نشد. تا این‌که در جلسه مورخ ۲۹/۱۰/۱۳۹۴ دیوان محاسبات کشور که باحضور جناب‌آقای سید‌مهدی‌حسینی، رییس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی برگزار شد، معاون وقت زیربنایی و امور تولیدی مرکز درخواست خود را به ایشان اعلام و از عدم ارسال مدارک مذکور به مرکز پژوهش‌های مجلس ابراز گلایه نمود که پیرو آن، جناب‌آقای‌حسینی در تاریخ ۴/۱۱/۱۳۹۴ (پیوست شماره۴) متن انگلیسی پیش‌نویس قراردادهای جدید را با بخشی از اسناد مورد نظر و ۴۸ جلد کتاب اسناد و مدارک پشتیبان آن برای مرکز ارسال نمود.

۲- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پس از دریافت اسناد و مدارک مورد اشاره، بلافاصله و با تسریع کارگروهی متشکل از معاونت زیربنایی و امور تولیدی و معاونت حقوقی و سیاسی و معاونت اقتصادی مرکز تشکیل داد و با دعوت از افراد متخصص خارج از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بررسی اولیه اسناد مذکور را در دستور کار قرارداد.

۳- در فرایند بررسی و رجوع به متن پیش‌نویس الگوی قرارداد‌های جدید نفتی در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ملاحظه شد که در فهرست اول و در تمامی قسمت‌های متن پیش‌نویس، حجم زیادی از امور اجرایی قرارداد به پیوست‌هایی ارجاع شده است که این پیوست‌‌‌ها همراه با مدارک ارسال نشده بود و لذا در تاریخ ۲۰/۱۱/۱۳۹۴ (پیوست شماره۵) طی نامه‌ای از معاونت محترم امور حقوقی و مجلس وزارت نفت درخواست ارسال پیوست‌های مذکور شد که معلوم شد هنوز پیوست‌های۲۰گانه‌ای که در پیش‌نویس الگو به آن‌‌ها ارجاع داده شده تهیه نشده و وزارت نفت همان زمان شروع به تهیه پیوست‌‌‌ها نموده است که با وجود پیگری‌های به عمل آمده و اعلام تهیه ۷پیوست تا روزهای پایانی سال ۱۳۹۴، تاکنون هیچ یک از پیوست‌‌ها به مرکز ارسال نشده است. این موضوع با پیگیری دفتر ریاست محترم مجلس و پیگیری مکرر ریاست محترم مرکز پژوهش‌های مجلس از مجموعه مرکز ادامه داشت و آقای دکتر جلالی در این‌باره دستور دادند تا گزارشی از روند انجام کار خدمت ریاست محترم مجلس شورای اسلامی گزارش شود که براین اساس در تاریخ ۲۵/۱/۱۳۹۵ طی نامه‌ای(پیوست شماه۶) مراتب به ایشان گزارش گردید و ریاست محترم مجلس نیز در تاریخ ۱۱/۲/۱۳۹۵ (پیوست شماره۷) دستور فرمودند مرکز پس از اخذ پیوست‌ها، با هماهنگی جناب آقای‌دکتراسماعیلی و با حضور حقوقدانان و اقتصاددانان آشنا به حوزه اقتصاد نفت و به همراه هیأت تطبیق مصوبات دولت، ضمن بررسی دقیق این موضوع نتیجه بررسی را به ریاست محترم مجلس اعلام نمایند.

۴- شایان ذکر است که نمایندگان مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در اکثر جلساتی که درباره بررسی موضوع قراردادهای جدید نفتی در دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف تشکیل شده به منظور همفکری و تکمیل اطلاعات جهت تهیه و تدوین گزارشی کارشناسی جامعی در این خصوص حضور داشته ولی بدیهی است که بررسی کامل موضوع زمانی میسر خواهد شد که مدارک و اسناد مورد نیاز به‌طور کامل در اختیار باشد.

۵- تمامی نکات مذکور در حالیست که آن‌چه که در رسانه‌ها تحت عنوان IPC از آن یاد می‌شود پس از بازنگری‌ها و نشست‌های مختلف در این خصوص و همچنین ارایه پیوست‌های در دو نوبت، دستخوش تغییراتی گشته است و که بررسی دقیق الگوی جدید ارایه شده توسط دولت و ارایه گزارشی متقن در خصوص آن نیازمند زمان است. ضمن آن‌که الگوی جدید قراردادهای نفتی ارایه شده از سوی دولت با IPC متفاوت است که از زمان ارایه آن کم‌تر از دو هفته گذشته و مرکز پژوهش‌های مجلس بلافاصله کارکارشناسی خود بر روی این الگو را آغاز نموده است.

۶- براساس واقعیت‌های موجود به ویژه در حوزه موضوعات اقتصادی آن‌چه که مبرهن بوده این است که بخش نفت نیازمند سرمایه‌گذاری ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلاری طی یک برنامه ۵ ساله است و عدم سرمایه‌گذاری در توسعه میادین و مخازن نفت و گاز کشور به خصوص میادین مشترک، باعث عقب ماندن کشور در حفظ جایگاه خود در بین سایر کشورهای تولیدکننده منابع هیدروکربوری خواهد شد. بنابراین جذب تکنولوژی‌های برتر و به‌روز در این صنعت و عدم امکان تأمین داخلی این حجم از سرمایه برای طرح‌های اکتشاف، توسعه، تولید، پالایش، پتروشیمی و…، جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی با حفظ قوانین بالادستی و منافع و کرامت و مصلحت ملی، را ضروری می‌نمایاند که براین اساس تدوین مدل قراردادهای نفتی امری ضروری و گریزناپذیر است.

با عنایت به موارد ۶گانه بیان شده مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی موارد زیر را جهت بیان دیدگاه‌ها و رویکردهای خود در خصوص قراردادهای جدید نفتی ارایه می‌کند:

۱- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی براساس رسالت خود نسبت به بررسی موضوعی با این درجه از اهمیت بی‌توجه نبوده و براساس مطالب بیان شده و مدارک پیوست با حساسیت این موضوع را دنبال کرده است.

۲- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تلاش دارد تا همچون سایر گزارش‌های پژوهشی این مرکز فارغ از بحث‌های سیاسی و جناحی و صرفاً بر اساس کار کارشناسی موارد ارجاع شده را در دستور کار خود قرار دهد و از هرگونه اظهار نظر عجولانه و بدون انجام مطالعه دقیق و عمقی پرهیز کند.

 

۳- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اظهار‌نظر در خصوص موضوع خاص و مهم قراردادهای جدید نفتی را برای منافع کشور و نسل‌های آینده بسیار حساس می‌داند و این موضوع را بدون در اختیار داشتن همه اسناد مورد نیاز و بررسی دقیق و همه جانبه ابعاد موضوع با حضور ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان به صلاح نمی‌داند.