سایه سنگین جنگ روسیه و اوکراین بر دوش غول‌های فناوری

تهاجم روسیه به اوکراین تبدیل به یک لحظه ژئوپلیتیکی تعیین‌کننده برای برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری جهان شده است، زیرا پلتفرم‌های آن‌ها به میدان‌های نبرد اصلی برای یک جنگ اطلاعاتی موازی تبدیل شده است و داده‌ها و خدمات آن‌ها به حلقه‌های حیاتی درگیری تبدیل شده‌اند. به گزارش انتخاب به نقل از نیویورک تایمز، طی چند روز گذشته، گوگل، متا، توییتر، تلگرام و سایر شرکت‌ها مجبور شده‌اند با نحوه استفاده از این قدرت دست‌وپنجه نرم کنند، زیرا در میان تقاضا‌های فزاینده مقامات اوکراینی، روسیه، اتحادیه اروپا و ایالات متحده گیر افتاده‌اند. روز جمعه گذشته، رهبران اوکراین از اپل، متا و گوگل درخواست کردند تا خدمات خود را در داخل روسیه محدود کنند. سپس گوگل و متا که مالک فیس‌بوک هستند، رسانه‌های دولتی روسیه را از فروش تبلیغات در پلتفرم‌های خود منع کردند. ساندار پیچای؛ مدیر اجرایی گوگل نیز با مقامات ارشد اتحادیه اروپا درباره نحوه مقابله با اطلاعات نادرست روسیه صحبت کرد. تلگرام، یک برنامه پیام‌رسان پرکاربرد در روسیه و اوکراین، نیز، تهدید کرد که کانال‌های مرتبط با جنگ را به دلیل اطلاعات نادرست، مسدود خواهد کرد. این هفته، توئیتر اعلام کرد که تمام پست‌های حاوی پیوند به رسانه‌های دولتی روسیه را برچسب‌گذاری می‌کند و متا و یوتیوب گفتند که دسترسی به برخی از این رسانه‌ها را در سراسر اتحادیه اروپا محدود می‌کنند تا از تبلیغات جنگ جلوگیری کنند. برای بسیاری از شرکت‌ها، از جمله فیس‌بوک، گوگل و توئیتر، جنگ فرصتی برای احیای اعتبار آن‌ها پس از مواجهه با پرسش‌هایی در سال‌های اخیر درباره حریم‌خصوصی، تسلط بر بازار و نحوه انتشار محتوای سمی و تفرقه‌انگیز است. آن‌ها این فرصت را دارند که نشان دهند می‌توانند از فناوری خود، برای خوبی استفاده کنند، به‌گونه‌ای که از بهار عربی در سال ۲۰۱۱، زمانی که شبکه‌های اجتماعی، فعالان را به هم متصل کردند و به عنوان ابزاری برای دموکراسی مورد تشویق قرار گرفتند، دیده نشده است. اما شرکت‌های فناوری با تصمیمات دشواری روبه‌رو هستند. هر گونه اقدام اشتباه می‌تواند پرهزینه باشد و به تلاش‌ها در اروپا و ایالات متحده برای تنظیم تجارت آن‌ها کمک کند یا روسیه را به ممنوعیت کامل، سوق دهد. به گفته کارمندان، مدیران داخل شرکت‌ها در مورد این که چه کاری باید انجام دهند، قضاوت می‌کنند. اگر گوگل، متا، توئیتر و دیگران برخی گام‌ها را بردارند و اقدامات دیگری را انجام ندهند، ممکن است، متهم شوند که کم کاری کرده‌اند. اما محدود کردن خدمات و اطلاعات بیش از حد ممکن است روس‌های غیرنظامی را نیز، از مکالمات دیجیتالی که می‌تواند با تبلیغات دولتی مقابله کند، منصرف کند. یائل آیزنستات، یکی از همکاران مؤسسه Berggruen، یک اندیشکده لس‌آنجلسی، گفت: «این شرکت‌ها خواهان تمام مزایای انحصار ارتباطات جهان هستند و مسؤولیتی ندارند که در ژئوپلیتیک غرق شوند و مجبور به انتخاب یکی از طرفین شوند.» او گفت که از بسیاری جهات، شرکت‌های فناوری «در بحبوحه یک بحران بین‌المللی در یک وضعیت بدون برد هستند»، شاکه، کارشناس سیاست‌های فناوری و عضو سابق پارلمان اروپا، گفت که بسیاری از شرکت‌ها به شدت تغییر موضع داده‌اند. در حالی که گوگل و متا هفته گذشته رسانه‌های دولتی روسیه را از فروش تبلیغات در سایت‌های خود مسدود کردند، اما این شرکت‌ها، این رسانه‌ها را ممنوع نکردند، همان‌طور که بسیاری از سیاست‌گذاران غربی تأکید کرده بودند. با افزایش تضادها، شرکت‌ها اقدامات بیشتری را انجام داده‌اند. روز یکشنبه گذشته، بخش نقشه‌های گوگل به دلیل نگرانی از اینکه می‌تواند با نشان دادن محل تجمع افراد، خطرات ایمنی ایجاد کند، نمایش اطلاعات ترافیکی در داخل اوکراین را متوقف کرد. فیس‌بوک اعلام کرد که یک کمپین نفوذ طرفدار کرملین و یک کمپین هک جداگانه را که کاربرانش در اوکراین را هدف قرار داده بود، حذف کرده است. روز دوشنبه، توئیتر شروع به برچسب زدن تمام توئیت‌های حاوی پیوند‌هایی به رسانه‌های دولتی روسیه کرد تا کاربران از منابع اطلاعاتی مطلع شوند. به گفته این شرکت، از زمان آغاز درگیری در اوکراین، کاربران روزانه حدود ۴۵۰۰۰ بار لینک‌هایی را به رسانه‌های دولتی ارسال می‌کنند. شاکه که اکنون مدیر سیاست بین‌الملل مرکز سیاست سایبری دانشگاه استنفورد است، گفت که این اقدامات کافی نیست. او گفت که این شرکت‌ها باید رسانه‌های تبلیغاتی روسیه را مسدود کنند و سیاست‌های شفاف‌تری درباره اعتقادات خود به حقوق بشر و دموکراسی ایجاد کنند که می‌تواند فراتر از روسیه اعمال شود. برخی دیگر هشدار دادند که اگر پلتفرم‌ها در روسیه مسدود شوند، عواقب منفی به دنبال خواهد داشت. آندری سولداتوف، روزنامه‌نگار روسی و کارشناس سانسور گفت: «این مکان مهم‌ترین مکان برای بحث عمومی درباره آنچه در حال وقوع است، در نظر گرفته می‌شود. اگر فیس‌بوک دسترسی شهروندان روسیه را مسدود کند، هیچ کس آن را به عنوان نشانه خوبی در نظر نخواهد گرفت.» گوگل اعلام کرد که به نظارت بر وضعیت اوکراین ادامه می‌دهد و توئیتر نیز اعلام کرد که نقش خود را در درگیری‌ها جدی گرفته است. هر چند که فیس‌بوک از اظهارنظر خودداری کرد.