معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، معتقد است: با اجرای طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان از تولید مانع‌زدایی می‌شود و می‌توان تا سه سال دیگر شاهد جهش‌تولیدات فناوری در کشور بود. به گزارش صداوسیما، در سال ۱۳۸۹ اولین قانون مرتبط با دانش‌بنیان‌ها مبنی بر «قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی […]
معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، معتقد است: با اجرای طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان از تولید مانع‌زدایی می‌شود و می‌توان تا سه سال دیگر شاهد جهش‌تولیدات فناوری در کشور بود. به گزارش صداوسیما، در سال ۱۳۸۹ اولین قانون مرتبط با دانش‌بنیان‌ها مبنی بر «قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات» در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. ماحصل تلاش‌های اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور حول قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، فعالیت بیش از ۷-۶ هزار شرکت دانش‌بنیان با فروش سالانه حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بود و اکنون این دانش‌بنیان‌ها در مرحله تبدیل شدن به یک بازیگر جدی اقتصادی هستند. با توجه به ظرفیت دانش‌بنیان‌ها و افزایش گستره فعالیت‌هایشان در راستای رفع نیاز‌های کشور، می‌بایست در ظرفیت‌های قانونی برای زیست‌بوم نوآوری و فناوری تجدیدنظر و بازبینی می‌شد. بر همین منوال در سال ۱۳۹۹ قانون جدیدی تحت عنوان «طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان» به مجلس شورای اسلامی ارائه شد. این قانون با توجه به تجربیات اجرای قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان با هدف رفع موانع موجود و تأمین الزامات مورد نیاز برای رشد اقتصادی حوزه دانش‌بنیان تدوین شده است. طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان ۲۰ ماده دارد که در سال‌جاری به مجلس رفت و مورد تأیید نمایندگان مجلس قرار گرفت. اکنون این طرح در مرحله رفع ایرادات قانونی مورد نظر شورای نگهبان است. حمایت از توسعه ساخت داخل شرکت‌های دانش‌بنیان، معافیت از ترک‌تشریفات قانون مناقصه در شرایط تحریم، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، عدم رقابت شرکت‌های دولتی با شرکت‌های دانش‌بنیان، گسترش حمایت‌ها و مشوق‌های مالی، اجازه واگذاری دستاورد‌های پژوهشی دانشگاه‌ها به محققین، توسعه فعالیت پارک‌های علم و فناوری، توسعه حمایت‌های دولتی از شرکت‌های خلاق و… بخشی از مواردی است که در طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان می‌تواند به توسعه هرچه سریع‌تر شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کند. در راستای اهمیت موضوع طرح «جهش‌تولید دانش‌بنیان» که مورد حمایت از سوی معاونت علمی نیز واقع شده است در صدد برآمدیم تا با دکتر مهدی الیاسی معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت‌وگویی داشته باشیم. محور‌های این گفت‌وگو درباره آخرین وضعیت طرح، اهمیت اجراء، وظیفه معاونت علمی در اجرای طرح و نحوه همکاری با ارگان‌ها و وزارتخانه‌هاست. خلاصه گفت‌وگوی آقای الیاسی؛ معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری به شرح زیر است:
* نقش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در اجرای طرح قانون جهش‌تولید دانش‌بنیان چیست؟ آیا وظیفه معاونت علمی سنگین‌تر می‌شود؟
این قانون متناظر با کل قوانین سراسر کشور است که فقط معاونت علمی مسؤول اجرای آن نیست، اما معاونت علمی و فناوری مسؤول اجراء و هماهنگی طرح است؛ در واقع معاونت علمی با همکاری تمام دستگاه‌های مرتبط این طرح را برای شرکت‌های دانش‌بنیان اجرایی می‌کند و لازم است که دستگاه‌های مرتبط با مدیریت بخش‌های مهم کشور در اجرای این قانون همکاری کنند. اجرای چنین طرحی دغدغه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بوده است و در یکی از بند‌های طرح هم به اینکه معاونت علمی «شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان» را تشکیل دهد اشاره شده است. این شورا متشکل از رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورا، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور (نائب رئیس شورا)، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر صنعت،معدن‌وتجارت، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر جهادکشاورزی، وزیر دفاع و چهار نفر از اعضای کمیسیون‌های آموزش، تحقیقات و فناوری، صنایع و معاون و اقتصادی و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست به انتخاب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر» می‌شود. در واقع در اجرای این قانون، وظایف معاونت به دلیل دغدغه‌ای که در این مسیر داشته بیش از گذشته شده، زیرا باید فعالیت دستگاه‌ها را پیگیری کند.
*نحوه خدمت رسانی نهاد‌های مالی ارائه‌دهنده تسهیلات دانش‌بنیان مانند صندوق نوآوری و صندوق‌های پژوهشی به چه شکل خواهد بود؟
در طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان برای این صندوق‌ها هم بند‌های خوبی در نظر گرفته شده است به طوری که می‌توانند با نهاد‌هایی مانند بورس، بانک و… همکاری کنند و تسهیلات خوبی را در اختیار دانش‌بنیان‌ها قرار دهند. در واقع فرصت‌سازی و مانع‌زدایی خوبی برای فعالیت بهتر صندوق نوآوری و صندوق‌های پژوهش و فناوری در طرح جهش دیده شده که مربوط به تقویت نظام مالی است. بندی که در این خصوص وجود دارد به تعاریف جامع‌تری از وظایف صندوق‌ها تأکید کرده که بیشتر می‌توانند نقش ضمانت‌نامه بازی کنند و وثایق آن‌ها در فرآیند‌های تجاری‌سازی پذیرفته می‌شود. براساس این بند بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری و شرکت‌ها و مؤسسات تابعه و وابسته به نهاد‌های عمومی غیردولتی، نهاد‌های انقلاب اسلامی و نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی، مجازند در تضامین اعتباری و تضامین مربوط به فرآیند ارجاع کار، خرید انواع کالا و ماشین‌آلات، معاملات پیمانکاری، انجام تعهدات، پیش‌پرداخت و حسن انجام کار، ضمانت‌نامه‌های صادره توسط صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های غیردولتی پژوهش و فناوری را بپذیرند. همچنین صندوق‌های پژوهش و فناوری و صندوق نوآوری به عنوان بازیگران اصلی نظام نوآوری می‌توانند تعامل خوبی با بانک‌ها بورس و دستگاه‌های مختلف داشته باشند و این‌ها می‌تواند تسهیلگر باشد.
*در یکی از ۲۰ ماده قانون طرح جهش به افزایش سرمایه صندوق نوآوری هم اشاره شده است.
بله یکی از بند‌های این طرح به افزایش سرمایه صندوق نوآوری اشاره شده است. این اقدام با هدف حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان و توجه به جهش قابل توجه تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور بوده و قرار است مبلغ سی‌هزار میلیارد (۳۰٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال، به سرمایه کنونی صندوق نوآوری و شکوفایی اضافه شود.
*منبع تأمین اعتبار این سرمایه کجاست؟
قرار است منبع این سرمایه از هزینه عوارض مربوط به واردات و خام‌فروشی باشد. در واقع صندوق نوآوری و صندوق‌های پژوهش و فناوری از نظر تقویت منابع و هم از جهت همکاری با نظام‌های مالی مانند بورس و بانک جایگاه بهتری پیدا می‌کنند و امکان مشارکت تأمین سرمایه بیشتری خواهند داشت. همه این اتفاقات باعث می‌شود که تعداد بیشتری از شرکت‌های دانش‌بنیان از تسهیلات صندوق‌ها بهره‌مند شوند. از آنجایی که مقیاس اقتصادی شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ شده نیاز بود که این سرمایه بیشتر شود، زیرا زمانی که صندوق نوآوری و شکوفایی تشکیل شد با سرمایه سه هزار میلیارد تومان می‌توانست تعداد کم شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت کند، اما اکنون علاوه بر تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان، تنوع تولیدات محصولاتشان نیز افزایش یافته است. یکی دیگر از ظرفیت‌های پیش‌بینی شده در این قانون امکان عاملیت صندق توسعه ملی برای صندوق نوآوری است. نکته‌ای که وجود دارد این است که صندوق توسعه ملی منابع را برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهد و بانک‌ها به‌صورت غیربهره ور هزینه می‌کنند، اما صندوق نوآوری و شکوفایی مشمول این موضوع نمی‌شود. ما تلاش داریم که مستقیماً پول در اختیار صندوق نوآوری قرار بگیرد تا با ارتباط گسترده‌ای که با شرکت‌ها دارد بهره وری این منابع افزایش یابد.
*با توجه به اینکه وظیفه معاونت علمی در اجرای طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان در حیطه نظارتی است بفرمایید نتیجه فعالیت‌ها از معاونت به کجا گزارش خواهد شد؟
معاونت علمی شورای فناوری راهبردی را با همکاری همه وزارتخانه‌ها تشکیل داده و به عنوان ناظر طرح فعالیت می‌کند؛ در نهایت هر شش ماه یکبار گزارش‌ها به کمیسیون‌های آموزش، تحقیقات و فناوری، صنایع و معادن، اقتصادی و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی ارائه خواهد شد.
*آخرین اقدامات انجام شده روی طرح را توضیح دهید و بفرمایید در صورت تصویب نهایی ما ظرف چه بازه‌زمانی می‌توانیم شاهد تدوین شیوه‌نامه و دستورالعمل‌های اجرایی و نهایتاً رونق بیشتر تولیدات دانشی باشیم؟
طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان با هدف رفع چالش‌های قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات در سال ۱۳۹۹ وارد صحن علنی مجلس شد. اکنون شورای نگهبان نظرات خود را درخصوص این طرح ارائه کرده است. در مجموع نظر شورای نگهبان به طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان مثبت بوده، ولی باید درخصوص بعضی بند‌ها رفع ابهام شود. وضعیت طرح به‌گونه‌ای است که کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در حال بررسی و رفع ایرادات مطابق با نظر شورای نگهبان است. با توجه به اینکه بند‌های سنگینی در قانون جهش‌تولید دانش‌بنیان پیش‌بینی شده و اجرای آن کار بزرگی است شش ماه تا یک سال زمان می‌برد که آیین‌نامه‌های اجرایی این طرح تدوین شود. اجرایی شدن این طرح هم زمان می‌برد، زیرا ضوابط سختگیرانه‌ای لازم است. ما امیدواریم که بعد از تدوین آیین‌نامه‌ها و گذشت دو الی سه سال، شاهد جهش خوبی از دیدگاه مقداری و کیفیتی تولید فناوری‌های مورد نیاز کشور و تأثیرگذاری آن در اقتصاد کشور باشیم. باید توجه داشت که قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی اختراعات و نوآوری طی ۱۰ سال نمود پیدا کرد، اما به دلیل اینکه طرح جهش زیرساختی همچون قانون حمایت از شرکت‌ها را دارد زودتر اجرایی و اثرات آن بر اقتصاد کشور دیده شود. در هر صورت از سال ۱۴۰۳ اثرات طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان ملموس می‌شود. ما بعد از قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری و اختراعات فکر نمی‌کردیم که فروش و گردش مالی شرکت‌ها به این میزان رشد کند؛ این قانون جز استثنائات بود که طی ۱۰ سال مستمر با همکاری ارکان نظام جلو رفت که در این مسیر واقعاً دولت و مجلس، قوه قضاییه و… هر کدام تسهیل کننده بودند با وجود اینکه هنوز فرهنگ دانش‌بنیان‌ها در کشور جا نیفتاده بود. به صورت کلی ۲۰ ماده طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در حال نهایی شدن است که امیدواریم بعد از لایحه بودجه وارد صحن علنی مجلس برای تصویب شود.
*هزینه اجرای قانون طرح جهش‌تولید دانش‌بنیان از کجا تأمین می‌شود؟
بخشی از هزینه آن از محل آزادسازی برخی منابع خام‌فروشی و برخی عوارض پیش‌بینی شده است؛ بنابراین تأمین هزینه‌های اجرای این قانون از محل منابع حاصل از اجرای این ماده، منابع حاصله مازاد در قالب بودجه سنواتی به عنوان افزایش سرمایه به نهاد عمومی غیردولتی صندوق نوآوری و شکوفایی است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.