فناوری اطلاعات و ارتباطات را می‌توان به عنوان ابزاری نیرومند برای ایجاد سازوکارهـای بسط و توسعه نوآوری در زمینه‌های مختلـف مـورد اسـتفاده قـرار داد. به گزارش تسنیم، نام‌گذاری سال‌های مختلف توسط رهبر معظم انقلاب از اول فروردین ۷۸ آغاز شد. رویکردی که تاکنون ادامه یافته و هر ساله نام مشخصی به عنوان شعار سال از […]
فناوری اطلاعات و ارتباطات را می‌توان به عنوان ابزاری نیرومند برای ایجاد سازوکارهـای بسط و توسعه نوآوری در زمینه‌های مختلـف مـورد اسـتفاده قـرار داد. به گزارش تسنیم، نام‌گذاری سال‌های مختلف توسط رهبر معظم انقلاب از اول فروردین ۷۸ آغاز شد. رویکردی که تاکنون ادامه یافته و هر ساله نام مشخصی به عنوان شعار سال از سوی رهبر معظم انقلاب مطرح و دنبال می‌شود. حالا در اولین سخنرانی تبریک فرا رسیدن سال جدید حضرت آیت‌ا… خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، سال ۱۴۰۱ را «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری فرمودند. با نگاهی به سخنرانی ابتدای فروردین‌ماه ایشان می‌شود متوجه شد که یکی از مطالبات مهم رهبر انقلاب عبور از بحث شعارزدگی و زمینه‌سازی برای تحقق واقعی تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین بوده است. عیسی زارع‌پور؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، درخصوص واکنش به پیام رهبر معظم انقلاب درباره نقش محوری نخبگان و جوانان در زمینه تولید دانش‌بنیان و اشتغال محور، اظهار داشت که در این بین، مسؤولیت سنگینی بر دوش بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور است که امروز به زیرساخت توسعه همه بخش‌های کشور و موتور محرک سایر فناوری‌ها تبدیل شده و هسته اصلی اقتصاد دیجیتال را نیز تشکیل می‌دهد. وزیر ارتباطات، همچنین به عنوان الزامات تحقق یافتن منویات مقام‌معظم‌رهبری درخصوص تحقق تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات به همکاری بخش‌های مختلف دولتی و غیردولتی، تکیه بر متخصصین و دانشمندان این حوزه و به‌کارگیری تمامی ظرفیت‌های قانونی و همچنین ظرفیت‌های زیرساختی و منابع در اختیار وزارت ارتباطات اشاره کرد. از آنجایی که مسأله «تولید» همواره یکی از رویکردهای اساسی در جهت توسعه و بهبود مسائل اقتصادی و گره‌گشای مشکلات کشور محسوب می‌شود و عدم توجه به آن، منجر به فرصت‌سوزی موقعیت‌ها و فرصت‌های طلایی جمهوری اسلامی ایران در فضای بین‌المللی خواهد شد. درخصوص تحقق شعار سال ۱۴۰۱، می‌شود اظهار داشت که به پشتوانه فناوری و همچنین تولید مبتنی بر دانش و درنظر گرفتن اقتصاد دانش‌محور می‌توان با شعار «تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین» همگام شد. می‌توان این‌گونه به این مسأله پرداخت که به اقتصادی، اقتصاد دانش‌بنیان می‌گویند که دانش و اطلاعات دو رکن اصلی آن باشند و تولید و توزیع، مبتنی بر آن شکل‌گرفته و سرمایه‌گذاری در صنایع با محوریت دانش موردتوجه خاصی قرار گرفته باشد. در نتیجه تحقق این عنوان می‌توان به قدرت بزرگی در لایه‌های داخلی و بین‌المللی رسید، یعنی می‌توان نتیجه گرفت که حرکت اقتصادها به سمت دانش‌بنیان شدن علاوه بر اینکه موجب افزایش توان رقابتی کشورها می‌شود می‌تواند در حوزه تجارت خارجی، ضمن ایجاد یک پایگاه اقتصادی در جهان به افزایش قدرت نرم کشورها منجر شود.
تأثیر و مشارکت فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال‌آفرینی
فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) با برخورداری از ویژگـی‌هـا و قابلیـت‌هـای مختلـف توانسته است تأثیر به‌سزایی را در زمینـه اشتغال‌آفرینی ایجاد کند. افزایش سرعت و دقت، کاهش حجم فیزیکی سیستم‌های ذخیـره اطلاعـات، شـفافیت در فرآیندها، امکان دورکاری و کاهش میزان هزینه مصرفی مثال‌هایی از این ویژگی‌ها هستند. نتـایج و بـرآوردهای حاصل از تحلیل‌های متفاوت نشان داده است که فناوری ارتباطات تأثیر مثبت و چشم‌گیری بر کارآفرینی و اشتغال‌آفرینی در کشورها دارد. میزان تأثیرگذاری ضـریب نفـوذ اینترنـت بـر کارآفرینی در گروه کشورهای منتخب درآمد بالا و نوآور محور بیشتر از گـروه کشـورهای منتخب درآمد متوسط و کارایی محور می‌باشد. امروزه به‌صورت فراگیر در فضای بین‌المللی، اقتصاد جهانی جایگزین اقتصاد ملی شده است و در این زمینه، کشورهایی موفق خواهند بـود کـه فرصـت‌هـای شغلی را فقط به چارچوب جغرافیایی خود محدود نسازند، بلکه فضـای کـاری وسـیعی بـه وسعت جهان در ذهن و طرح‌های خود داشته باشند. فناوری اطلاعات و در رأس آن اینترنت، شرایطی تازه را پدید آورده است که در آن، تولیدکنندگان، تأمین‌‌کنندگان، فروشندگان و مشتریان و تقریباً همه عوامل یک سیستم اقتصادی، توان آن را دارند که در فضای مجازی مشترک با یکدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات و پول بپردازند. اینترنت، تئوری‌ها و نظریات جدیدی را به‌میان آورده است که یکی از آنها «اشتغال پیوسته» است. در این نوع اشتغال، فرد شاغل کار خود را با استفاده از امکانات رایانه‌‌ای انجام می‌دهد و حاصل کار را از طریق اینترنت در اختیار کارفرما یا مشتریان قرار می‌دهد.
تأثیر سرمایه انسانی بر اشتغال‌آفرینی
سرمایه انسانی عامل کلیدی در اشتغال‌آفرینی و رشد اقتصادی محسـوب می‌شـود. سـرمایه انسانی بر توانایی افراد در ارزیابی و بهره‌بـرداری از فرصـت‌های اشتغال‌آفرینی تأثیرگذار است. سـرمایه انسـانی توانایی کارآفرینان برای بهره‌برداری از فرصت‌ها را افزایش می‌دهد. دانش به کارآفرینان این امکان را می‌دهـد تا فرصت‌ها را شناسایی نمـوده و از آنها بهره‌برداری نمایند. سرمایه انسانی دارای اثر مثبت بر رشد اقتصادی است و انباشت دانش و مهارت نیروی کار، منجر به افزایش درآمد سرانه در طول زمان می‌شود.
تأثیر کسب‌وکارهای دانش‌بنیان بر رشد اقتصادی کشور
اقتصاد یک کشور وقتی شکوفا می‌شود که بستری برای نوآوری و حضور در بازارهای رقابتی جهانی فراهم شود. شرکت یا مؤسسه دانش‌بنیان، مجموعه یا سیستمی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش‌افزوده به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می‌شود. این کسبوکارها در تبیین و مدل‌سازی فرآیندهای تولید، تحقیق و توسعه، غنی‌سازی علمی و فنی، آموزش، پرورش و توسعه انسانی، انتقال دانش و انتشار نوآوری در کشور نقش مهمی ایفاء می‌کنند. در کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال، متناسب با ظرفیت نوآوری بوجود آمده تحقق می‌یابد. بدین معنی که نتایج به‌دست آمده تحقیق و توسعه به طور پیوسته از طریق سرمایه‌گذاری به محصول و یا سیستم‌های نوین تبدیل می‌گردد و دسترسی به ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری برای کارآفرینان و پژوهشگران افزایش یافته، و این عامل مهمی در ایجاد نوآوری و بهره‌برداری از توان فناوری در اقتصاد ملی است.
زیرساخت‌های اطلاعات
زیرساخت‌های اطلاعاتی استخوان‌بندی یک اقتصاد دانش‌بنیان است و می‌تواند به‌طور مؤثری فرآیندهای ارتباطی و اطلاعاتی و کسب و انتشار دانش را به فرآیند آسانی تبدیل کند. این پتانسیل می‌تواند با کاهش هزینه‌های مصرفی، کاهش عدم اطمینان، کاهش هزینه‌های مبادلات و غلبه بر محدودیت‌های جغرافیایی و مکانی، میزان و سرعت انتقال اطلاعات و فناوری را افزایش داده و باعث افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی شود.
توسعه و راه‌اندازی کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در کشور
اقتصاد اشتراکی در جهان با ابزارهایی همچون دنیای دیجیتال و اینترنت، روند روبه توسعه‌ای را طی کرده است و دارد خود را در میان عرصه‌های جهانی پُررنگ نشان می‌دهد. اقتصاد اشتراکی از دیرباز وجود داشته؛ در این مدل مالکیت یک نفر یا یک شرکت بر کالا یا خدمت به اشتراک گذاشته شده و کاملاً مشخص است. پیش از این مدل‌های اقتصاد مشارکتی در جلوه‌های گوناگونی استفاده و نشان داده می‌شد؛ اما در اکثر این مدل‌ها طرفین اشتراک به صورت محدودی بودند. این در حالی است که هم‌اکنون اقتصاد اشتراکی به‌دنبال درگیر کردن طرفین بیشتر در استفاده از کالاها و خدماتی است که نیازهای یک نفر را در مدت کوتاهی برطرف می‌کند. توسعه فناوری موجب شده تا دامنه اقتصاد اشتراکی توسعه پیدا کند و به یک روش محسوس در کسب‌و‌کار تبدیل شود. روشی که امکان دارد با سلیقه برخی سازگار نباشد. همزمان با توسعه اقتصاد اشتراکی در دنیا، توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در ایران نیز مورد تأکید قرار دارد. در حالی که در برخی اوقات، پدیدار شدن استارتآپها که جلوه‌ای از این نوع کسبوکارها هستند، با اعتراض صنف سنتی بازار مواجه می‌شوند. در نتیجه موانع‌هایی نیز در مسیر فعالیت‌های نوظهورها صورت می‌گیرد. اعتراض صنف سنتی و قدیمی نشان می‌دهد که هنوز باور لازم درخصوص فعالیت استارتآپها برای این صنف قدیمی به‌وجود نیامده است. از سوی دیگر رقابت با کسب‌وکارهای نو برای سنتی‌هایی که سال‌ها است روند فعالیت خود را به روز نکرده‌اند، نگران‌کننده خواهد بود. پس با این نتیجه طبیعی است که مخالفت‌هایی نیز در این باره صورت گیرد. عوامل مختلفی بر رشد و توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان تأثیر دارند. این عوامل با توجه به ماهیت کسب‌وکارهای دانش‌بنیان متفاوت از سایر کسبوکارها می‌باشند. دانش فنی، نیروی انسانی متخصص، و حمایت مؤثر دولت و حکومت در ابتدای تشکیل این قبیل از کسبوکارها از عوامل مهم مؤثر در بحث توسعه آنها محسوب می‌شود.
جمع‌بندی و پیشنهادات
امروزه یکی از جلوه‌ها و ویژگی‌های اصلی توسعه، دستیابی به اقتصاد دانش‌بنیان است. در ایران نیز با توجه به پیشرفت‌های علمی صورت گرفته فرصتی مناسب جهت حرکت به سوی اقتصاد دانش‌بنیان ایجاد شده است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. بنابراین در صورت برنامه‌ریزی صحیح امکان ایجاد و رشد کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و در نتیجه جهت‌گیری اقتصاد کشور به سمت اقتصاد دانش‌بنیان و افزایش تولید ناخالص ملی فراهم خواهد آمد. به همین منظور تأکید بر ایجاد و راه‌اندازی کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و به‌خصوص حمایت از آنها، آسان‌سازی مسیر و تشویق بهره‌گیری از تحقیقات کاربردی و یافته‌های علمی در فرآیند جهانی شدن تولید و تجارت، باید به عنوان تدبیر عملی و اساسی جهت رشد اقتصادی در کشور مورد توجه حاکمیت اعم از سیاست‌گذاران و مسؤولین در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی و بازار کار و اشتغال قرار گیرد. فناوری اطلاعات و ارتباطات را می‌توان به عنوان ابزاری نیرومند برای ایجاد سازوکارهـای بسط و توسعه نوآوری در زمینه‌های مختلـف مـورد اسـتفاده قـرار داد. توسـعه روزافـزون ابزارهای مبتنی بر این فناوری‌ها و سرعت فراوان تطبیق آنها موجـب گردیده تا شکل جدیدی از محیط یادگیری و تعـاملی خـلاق، فعـال و فراگیـر ایجـاد شـود. حرکت نیروی انسانی و آماده به کار کشور در مسیری قرار گرفته که فناوری اطلاعات یکی از مقاصد آن است. روندهای توسعه شتابان فناوری اطلاعات نشان از توجه ویژه قشر عمومی به مصرف و شرکت در بازار فناوری اطلاعات در کشور است. در چنین شرایطی، استارت‌آپ‌‌های فضای مجازی، بخش مهمی از آینده اقتصادی کشور خواهند بود. استارتآپها در واقع تلاقی چهار جریان اصلی و مهم یعنی اقتصاد، علم و فناوری، فرهنگ و سیاست هستند. بر همین اساس دولت‌ها باید بستر کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات را که همان شبکه‌های ارتباطی و اطلاعاتی است، توسعه و تقویت بخشند. ضمن اینکه فرهنگ استفاده از شبکه‌ها را ایجاد کرده و گسترش دهند و قوانین و مقررات لازم را تدوین و اجراء کنند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.