این تصور که فضای سایبری دنیای کاملاً متفاوت از دنیای واقعی است نهتنها واقعیت ندارد، بلکه مبتنی بر ساخت ذهنیت پلتفرمها و تضمینکننده منافع اقتصادی و ایدئولوژیک صاحبان آنها است. به گزارش تسنیم، امروزه به طور کلی دو رویکرد مهم در حکمرانی فضای سایبری مطرح است؛ رویکردی دو فضایی به این معنا که دنیای مجازی […]
این تصور که فضای سایبری دنیای کاملاً متفاوت از دنیای واقعی است نهتنها واقعیت ندارد، بلکه مبتنی بر ساخت ذهنیت پلتفرمها و تضمینکننده منافع اقتصادی و ایدئولوژیک صاحبان آنها است. به گزارش تسنیم، امروزه به طور کلی دو رویکرد مهم در حکمرانی فضای سایبری مطرح است؛ رویکردی دو فضایی به این معنا که دنیای مجازی از دنیای واقعی متفاوت است و نمیتوان قواعد و مقررات دنیای واقعی را بر دنیای مجازی اعمال کرد و رویکرد دوم رویکرد تک فضایی است که معتقد است فضای مجازی متفاوت از فضای واقعی نیست. در این باره باید گفت؛ گرچه برخی استدلال میکنند که فضای سایبری دنیای کاملاً متفاوت از دنیای واقعی است و به نوعی خطوط قرمز برای نظامهای سیاسی کاملا متفاوت از دنیای واقعی است و برای نظامهای سیاسی جهت اعمال حکمرانی ملی بر آنها ترسیم نمایند، اما این موضوع اسطورهای بیش نیست که صرفاً بر ساخت ذهنیت پلتفرمی و تضمینکننده منافع اقتصادی، تجاری و ایدئولوژیک صاحبان آنها است.
تدوین قوانین؛ اولین اقدام کشورها برای حکمرانی فضای مجازی
بر این اساس، چندین سال است که کشورهای مختلف بازیگران مهم این عرصه از جمله شرکتهای بزرگ فناوری اطلاعات (گافام: گوگل، اپل، فیسبوک، آمازون و مایکروسافت) را به عنوان بازیگران قدرتمند عرصه دیپلماسی سایبری به رسمیت شناخته و تعاملاتی کاملاً مستقل از سازوکارهای دیپلماسی سنتی در روابط بینالملل با آنها آغاز کردهاند. براساس مطالعهای که در این زمینه انجام شد، اولین رویکرد در زمینه تعامل با این غولهای فناوری اطلاعات و سایر پلتفرمها، رویکرد قانونگذاری بوده که به طور مشخص در ارتباط با مباحث مهمی همچون حکمرانی داده، هوشمصنوعی، اخلاق سایبری صورت گرفته است. در این زمینه مرکز مطالعات بینالملل و استراتژیک مستقر در آمریکا در سال ۲۰۱۹ اعلام داشت که در این سال در مجموع بیش از ۵۰۰ قانون در سراسر جهان تصویب شده است که همگی بر ضرورت اعمال حق حاکمیت کشورها در تعامل با گافام و دیگر پلتفرمها در عرصه سایبری ناظر بودهاند. از جمله مهمترین مصادیق این رویکرد، ساختار قانونگذاری اتحادیه اروپا و قانونگذاران اروپایی است که به سمت اعمال قوانین سختگیرانهتری در جهت مسؤولیتپذیری هر چه بیشتر پلتفرمها در قبال محتوای آنها حرکت کرده اند. براساس محدودیتهای اعمال شده از سوی قانونگذاران اروپایی، پلتفرمها به خاطر به اشتراکگذاری محتوای مضر، نامناسب، ناقض قانون کپیرایت و سایر موارد نقض قانون مسؤول شناخته میشوند.
تجربه کشورهای مختلف در ساماندهی فضای مجازی
مصادیق دیگر این رویکرد قانونگذاری در کشورهای آلمان، هندوستان، ترکیه و نیجریه است که در سطح ملی برای محدودسازی دامنه فعالیت پلتفرمها و نیز مسدودسازی راههای فرار آنها از چنگال قانون صورت گرفته است. بنابر قانون اجرای شبکه آلمان ۲۰۱۷ پلتفرمها میبایست از وجود ساختار کارآمد جهت ثبت شکایات راجع به محتوای مجرمانه اطمینان حاصل کنند. نیجریه از سال ۲۰۱۳ شرکتهای خدمات اینترنتی را ملزم به ذخیره سازی دادهها در داخل این کشور کرده است. به طور مشابهی در کشور هندوستان نیز اعمال محدودیت بر دامنه فعالیت و مسؤولیت پذیری پلتفرمها به تصویب بند ۷۹ قانون فناوری اطلاعات منجر شد که مصونیت مشروط برای پلتفرمها ارائه میدهد. همچنین پارلمان ترکیه در ۲۰۲۰ قانونی را به تصویب رساند که براساس آن شبکههای اجتماعی خارجی که بیش از یک میلیون کاربر در داخل ترکیه دارند، باید در این کشور دفتر و نمایندگی محلی داشته باشند و به درخواستهای مربوط به حذف محتوا عمل کنند. شرکتها در صورت سرپیچی از این قانون با جریمه نقدی روبهرو میشوند و ممکن است سرعت تبادل داده آنها به شدت محدود شود. البته در کنار رویکرد قانونگذاری و مقرراتگذاری برخی دیگر از کشورها رویکرد دیپلماتیک محسوس و عینیتری در این زمینه در ساختار سایبری خود ایجاد کردهاند که از جمله میتوان به راهاندازی ادارات و دفاتر دیپلماسی سایبری در ساختار وزارت امورخارجه (آمریکا، انگلیس، آلمان و…) یا حتی انتصاب سفرا و مقامات عالیرتبه سایبری در شورای امنیت (آمریکا)، انتصاب سفیر مخصوص در گافام اشاره کرد. به نظر میرسد با توجه به تجربههای کشورهای مختلف در مواجهه مناسب با فضای مجازی، نظام حکمرانی سایبری کشور ما نیز لازم است هر چه زودتر اهداف، جهت و رویکرد تعامل خود را با پلتفرمها روشن کرده و از مسیرهای مختلف همچون قانونگذاری، تعیین سفرای سایبری، تغییر در ساختار سیاست خارجی و…، منافع ملی کشور را از طریق پلتفرمها در عرصه سایبری دنبال کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.