تجربه محصولات مختلف عرضه شده در بورس کلا از جمله فولاد، محصولات پتروشیمی و به تازگی سیمان نشان میدهد هر نوع سیاستی که در حوزه عرضه محصولات در بورس نیاز است، منوط به همفکری همه تولیدکنندگان و فعالان در بازار از یکسو و هدایت معاملات از بازار آزاد به بورس است. به گزارش صدای بورس، […]
تجربه محصولات مختلف عرضه شده در بورس کلا از جمله فولاد، محصولات پتروشیمی و به تازگی سیمان نشان میدهد هر نوع سیاستی که در حوزه عرضه محصولات در بورس نیاز است، منوط به همفکری همه تولیدکنندگان و فعالان در بازار از یکسو و هدایت معاملات از بازار آزاد به بورس است. به گزارش صدای بورس، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هفته قبل با بیان این نکته که عرضه خودرو در بورس کالا میتواند گزینه مناسبی به جای قرعهکشی خودرو باشد؛ ایدهای که کارشناسان معتقدند ایده خوبی است و با شرایطی میتواند آثار مثبتی را برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان ایجاد کند و علاوه بر شفاف شدن پروسه واگذاری خودرو، برای تولیدکنندگان تعهدآور و الزامآور باشد. این در شرایطی است که در دو، سه سال گذشته موضوع عرضه خودرو در بورس کالا به عنوان یک راهکار مهم برای رفع بخشی از چالشهای حوزه قیمتگذاری خودرو مورد توجه دولتها بوده است. در دولت قبل با آن که بارها مدیران شرکت بورس و خودروسازان نسبت به عرضه خودرو در بورس اعلام آمادگی کرده بودند، اما عملاً این اتفاق تا به امروز نیفتاده و در حد تیترهای رسانهای باقی مانده است و معلوم نیست این اقدام هم تیتر جدیدی برای عرضه خودرو در بورس باشد یا شاهد اقدامی جدی خواهیم بود. بررسی چالشها در بازار خودرو در بخش بازار حکایت از عدم شفافیت تعیین قیمتهای پایه از یک سمت، تعهدات نامعلوم و غیرشفاف، عدم ایفای تعهدات توسط خودروسازان، روشهای غیرمنطقی و غیرعلمی توزیع مانند قرعهکشی خودرو دارد که بسیاری از این موضوعات در قالب عرضه خودرو در بورس کالا قابلیت حلوفصل دارند. این در حالی است که نهتنها عرضه محصول در تالار فیزیکی، بلکه استفاده از ابزارهای مالی مختلف میتواند نقش مهمی در توسعه بازار خودرو ایفا کند. به عنوان مثال بورس کالا دارای ابزارهایی مانند خرید نسیه، نقد، خرید مدتدار، ابزارهای مشتقه، اوراق گواهی سپرده و… است که هر کدام از این ابزارها مزایای متنوعی را برای دو طرف فراهم میسازند؛ از جمله هر کدام از این ابزارها در قالب یک قرارداد مشخص با نظارت کامل سازمانهای نظارتی ارائه میشوند که عدول از آنها مشکلات زیادی را برای عرضهکننده به همراه دارد در حالی که در خلال سالهای اخیر بدقولی خودروسازها در اجرای تعهدات کاملاً مشهود بوده و دست مصرفکننده نیز به جایی نمیرسد. انتشار برخی از این ابزارها و اوراق مالی جنبه تأمین مالی برای خودروساز دارد و در عین حال بازاری برای معامله ثانویه آنان نیز به صورت متمرکز و تحت نظارت سازمان بورس وجود دارد که منافع مصرفکننده را تضمین میکند و به این ترتیب بازی برد- برد را شاهد خواهیم بود. این در حالی است که تخصیص خودرو از طریق روش قرعهکشی آنطور که در ابتدای کار انتظار میرفت خالی از اشکالات اساسی مانند رانتهای ناشی از این روش نبود. به علاوه بسیاری از مشکلات سامانههای ثبتنام، اختلالات ناشی از زیرساختها، دو نرخی و گاه چندنرخی شدن خودرو و نبود نظارت درست مصرفکنندگان بر تخصیص خودرو وجود دارند که باعث نارضایتی خیل عظیمی از خریداران شده است. در سمت دیگر اما عرضه خودرو در بورس کالا اگرچه به صورت بالقوه و روی کاغذ روشی معتبر است که میتواند برخی مشکلات را برطرف کند، اما آیا در واقعیت نیز میتوان همین نتایج را مشاهده کرد؟ تجربه محصولات مختلفی عرضه شده در بورس کالا از جمله فولاد، محصولات پتروشیمی و به تازگی سیمان نشان میدهد هر نوع سیاستی که در حوزه عرضه محصولات در بورس نیاز است، منوط به همفکری همه تولیدکنندگان و فعالان در بازار از یکسو و هدایت معاملات از بازار آزاد به بورس است؛ در غیراین صورت وجود دو نرخ برای هر کالایی عملاً به شکست سیاست مذکور منجر میشود. با این حال در همان ابتدا به نظر میرسد دولت خودروها را به دو دسته تقسیم کرده و قیمتگذاری بخشی از این خودروها را مشمول قیمتگذاری توسط شورایرقابت کرده و بخشی دیگر را به بورس کالا محول میکند و همین خود، آغاز شکاف در این سیاست است. دولت البته نگران آن است که عرضه خودرو در بورس کالا میتواند به افزایش قیمت منتهی شود، اما واقعیت آن است که اولاً بخش زیادی از خودروی مصرفی در کشور از بازار آزاد تأمین میشود و نه از طریق کارخانه، بنابراین بورس کالا تنها قیمتهای کارخانه را به قیمتهای بازاری نزدیک خواهد کرد که این امر به دلیل اثری که روی عملکرد واسطهها میگذارد به شکست قیمت در بازار منتهی میشود، چراکه منافع دونرخی بودن قیمتها مستقیم به جیب دلالان میرود و این در حالی است که با این عملکرد، بازار حوالهای نیز برچیده میشود. با تمام این اوصاف اما عرضه خودرو در بورس موضوعی خالی از اشکال نیست؛ اولاً در هیچ جای جهان خودرو در بورس عرضه نمیشود و آنچه باعث شده چنین تصمیمی در ایران اتخاذ شود از بین رفتن همه راهکارهای منطقی دیگر در این صنعت در نتیجه دههها اقتصاد دولتی در حوزه خودرو است. دولتی بودن این صنعت، حمایتهای مختلف، عرضه یارانههای بسیار گسترده، تحمیل هزاران نیروی کار غیرضروری و حتی گاه غیربهره ور، قیمتگذاری دولتی، عوارض وحشتناک روی واردات خودرو و حتی توقف واردات در برهههایی از زمان و هزاران سیاست غلط دیگر در این سالها باعث شده تا صنعت خودرو به این حال و روز مبتلا شود و بازگشت به نقطه امن برای آن نیازمند شکستن هزاران سیاست که حالا ریشههای ضخیمی پیدا کردهاند است، در چنین شرایطی دولت ناچار شده به سمت راه حلی مانند بورس کالا برود که البته این راه حل نمیتواند چالشهای نیم قرن گذشته را جبران کند و حتی نسخه تجربه شده آن را نیز در دست نداریم، اما شاید در کوتاهمدت به عنوان یک راهکار بتواند به کار گرفته شود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.