نوسازی ماشین‌آلات معدنی کلید گمشده توسعه معادن

اصلی‌ترین بنیان توسعه صنعت معدن کشور، تأمین و نوسازی ماشین‌آلات است که در سال‌های گذشته به طور کل به دست فراموشی سپرده شده بود؛ نیاز فعلی بخش معدنی کشور برای نوسازی ماشین‌آلات، حدود ۱۵ هزار دستگاه است که این موضوع، نشان از لزوم ایجاد تسهیل در زمینه تأمین و نوسازی ماشین‌آلات صنعت معدن دارد. به […]

اصلی‌ترین بنیان توسعه صنعت معدن کشور، تأمین و نوسازی ماشین‌آلات است که در سال‌های گذشته به طور کل به دست فراموشی سپرده شده بود؛ نیاز فعلی بخش معدنی کشور برای نوسازی ماشین‌آلات، حدود ۱۵ هزار دستگاه است که این موضوع، نشان از لزوم ایجاد تسهیل در زمینه تأمین و نوسازی ماشین‌آلات صنعت معدن دارد. به گزارش تابناک، ماشین‌آلات معدنی از مهم‌ترین ابزار تولید در بخش معدن هستند که امروز عرضه آنها کاهش چشمگیری یافته و با توجه به تقاضای بالا این ماشین‌آلات، عرضه محدود آنها منجر به افزایش هزینه‌ تأمین ماشین‌آلات معدنی شده است. براساس آمارهای مندرج در سامانه‌ کاداستر که مبتنی بر خوداظهاری معادن است، عمر ماشین‌آلات پُرکاربرد در معادن روباز شامل لودر، بلدوزر، بیل مکانیکی، شاول، دامپتراک و گریدر؛ براساس جدول زیر، به صورت متوسط ۱۸ سال است.

 

عنوان دستگاه

بیل مکانیکی

دامپتراک

بلدوزر

شاول

لودر

گریدر

کل

تعداد (کل)

۱۳۹۵۹

۳۶۳۶

۵۲۲۳

۹۷

۱۳۷۸۷

۷۰۲

۳۷۴۰۴

تعداد (با عمر قابل شناسایی)

۱۲۱۵۷

۳۰۴۱

۳۹۸۴

۹۳

۱۱۹۱۵

۵۵۱

۳۱۷۴۱

عمر متوسط

۱۴

۱۳

۲۷

۱۴

۲۰

۲۴

۱۸

 

علاوه بر این تعداد ماشین‌آلات با سال ساخت کمتر از ۱۰ سال، سهم ناچیزی در سبد ماشین‌آلات معدنی دارند و بخش قابل‌توجهی از ناوگان ماشین‌آلات معدنی مربوط به ماشین‌های با بیش از ۲۰ سال ساخت می‌باشد. بنابراین فرسودگی ناوگان ماشین‌آلات معدنی از بزرگ‌ترین چالش‌های موجود در زمینه معادن به حساب می‌آید. متخصصان بخش معدن معتقدند؛ ضعف فناوری و محدودیت واردات باعث کاهش کارایی ماشین‌آلات شده است. در صورتی که تصمیم به نوسازی ماشین‌آلات گرفته شود، صرفاً با اولویت‌دهی به ماشین‌آلات با عمر بالای ۳۰ سال؛ باید حدود ۵۳۰۰ دستگاه تأمین و جایگزین این ماشین‌آلات شوند. حال اگر ماشین‌آلات با عمر بیش از ۲۰ سال نیز به این لیست اضافه شود، بالغ بر ۱۰ هزار دستگاه برای حفظ وضع موجود مورد نیاز است. بعلاوه حدود ۵۰۰۰ دستگاه ثبت شده وجود دارند که اطلاعات کامل و دقیقی از آنها در دسترس نیست و برآورد می‌شود عمده این ماشین‌آلات از رده خارج و نیازمند جایگزینی هستند. با این وصف نیاز فعلی بخش معدنی کشور برای نوسازی ماشین‌آلات با هدف حفظ وضع موجود حدود ۱۵ هزار دستگاه است. توسعه عملیات معدنی در کشور نیز، نیازمند تأمین ماشین‌آلات می‌باشد. در این زمینه برآورد می‌شود حدود ۱۰ هزار دستگاه برای دستیابی به تولید ۷۰۰ میلیون تنی مواد معدنی در کشور، علاوه بر تعداد ماشین‌آلات نیازمند نوسازی، مورد نیاز باشد که مجموع نیاز کشور را به ماشین‌آلات معدنی در یک بازه‌زمانی چهار ساله به حدود ۲۵ هزار دستگاه می‌رساند. وزارت صنعت،معدن وتجارت، پیش‌بینی کرده که طی چهار سال ۲۰۰ میلیون تن افزایش تولید مواد معدنی از معادن فعال کشور و بالغ بر ۸۰۰ میلیون تن افزایش عملیات معدنی داشته باشد و این مهم با ماشین‌آلاتی که عمری بالای ۲۰-۳۰ سال دارند، ممکن نیست. مضاف بر اینها؛ محدودیت‌های مالی از مسائلی است که طی سال‌های گذشته به عنوان مانعی بر سر راه نوسازی ماشین‌آلات معدنی قرار دارد. تأمین مالی معادن بایستی در برنامه‌های وزارت صنعت،معدن‌وتجارت قرار گیرد تا معادن کوچک‌مقیاس، برای اقدام به نوسازی ماشین‌آلات، تشویق شوند. ممنوعیت واردات ماشین‌آلات معدنی به بهانه تولید داخلی آنها و وضعیت نابه‌سامان ارز کشور نیز؛ فعالان بخش معدن را به سمت به‌کارگیری ماشین‌آلات مستعمل خارجی با سال ساخت بسیار بالا سوق داده است. ممنوعیت واردات، منجر به صرف هزینه گزاف جهت نوسازی ماشین‌آلات شده است و این امر عملاً سود اوری معادن را با چالشی اساسی مواجه کرده است. به نظر می‌رسد ایجاد تسهیل در زمینه تأمین ماشین‌آلات و نیز نوسازی ماشین‌آلات بخش معدن بایستی برای دولت در اولویت قرار گیرد و از آن به عنوان یک مجموعه ارز آور استفاده شود.