مدیرکل دفتر آبخیزداری سازمان منابع طبیعی عملیات آبخیزداری فعالیتی که به دلیل عدم منفعت مالی کسی در آن سرمایه‌گذاری نمی‌کند خسارت سیل اخیر ناشی از بی‌تدبیری در حوزه مدیریت آبخیز است مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت از خاک سازمان منابع طبیعی، علت اجرایی نشدن عملیات آبخیزداری در تمام حوزه‌های آبخیز را ناکافی بودن منابع مالی […]
مدیرکل دفتر آبخیزداری سازمان منابع طبیعی
عملیات آبخیزداری فعالیتی که به دلیل عدم منفعت مالی کسی در آن سرمایه‌گذاری نمی‌کند
خسارت سیل اخیر ناشی از بی‌تدبیری در حوزه مدیریت آبخیز است
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت از خاک سازمان منابع طبیعی، علت اجرایی نشدن عملیات آبخیزداری در تمام حوزه‌های آبخیز را ناکافی بودن منابع مالی عنوان کرد و گفت: راهسازی و سدسازی نمود عینی و منفعت بسیاری دارند، ولی اقداماتی که در راستای حفظ محیط‌زیست و منابع طبیعی انجام می‌شود منفعت مالی ندارد به همین دلیل کسی به دنبال سرمایه‌گذاری در این بخش نیست، در حالی که نمی‌دانند حفظ منابع طبیعی امنیت غذایی، اقتصادی و اجتماعی ما را به دنبال دارد. هوشنگ جزی؛ در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این سؤال که بر روی چند درصد از اراضی کشور عملیات آبخیزداری انجام شده است؟ گفت: ۱۲۵ میلیون هکتار اراضی فرسایش آبی داریم که از این میزان بر روی ۳۹ میلیون هکتار آن مطالعات آبخیزداری انجام شده است. از این ۳۹ میلیون هکتار مطالعات، ۱۹ میلیون هکتار اجراء نشده و در دست اجراست. به عبارت دیگر از این ۱۹ میلیون هکتار بر روی هفت میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در دست اجراء و برای حدود ۱۱ میلیون هکتار نیز هنوز هیچ اقدامی انجام نشده است. وی ادامه داد: طبیعتاً آبخیزداری و آبخوانداری می‌تواند در مدیریت سیل بسیار اثربخش باشد، ولی متأسفانه در بسیاری از نقاط کشور هنوز اقدامی در این راستا انجام نشده، زیرا منابع مالی کافی در اختیار نبوده است. مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت از خاک سازمان منابع طبیعی کشور، تصریح کرد: در برنامه ششم توسعه اجرای ۱۰ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری پیش‌بینی شده بود که با اختصاص یک میلیون تومان به هر هکتار ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز بود، ولی از این میزان اعتبار تنها ۴۰ تا ۴۵ درصد با کمک صندوق توسعه ملی در سال‌های ١٣٩٧ تا ١٣٩٩ تأمین شد و مابقی تخصیص نیافت. به گفته وی برای ۱۹ میلیون هکتار اراضی حوزه آبخیز مطالعه شده حدود ۴۷ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است. جزی؛ با بیان اینکه امسال در ردیف بودجه حدود ۱۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای آبخیزداری در نظر گرفته شده و حدود ۷۵۰ میلیارد تومان هم قرار است از ردیف بودجه محرومیت‌زدایی تخصیص داده شود، گفت: اگر اعتبار مورد نیاز آبخیزداری به طور کامل تأمین شود عملیات آبخیزداری براساس برنامه تعیین شده پیش خواهد رفت. وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به اینکه عملیات آبخیزداری با دو چالش بزرگ مواجه شده است، گفت: در گذشته آبخیزداری در وزارت جهادسازندگی به‌عنوان معاونت وزیر قرار داشت و به لحاظ ساختاری و اداری هم امکانات بیشتری داشت و هم نیروی انسانی کافی بود. ولی وقتی آبخیزداری وارد سازمان منابع طبیعی (سازمان جنگل‌های سابق) شد به یکی از معاونت‌های این سازمان تبدیل شد که هم نیروی انسانی آن تقلیل یافت و هم ساختار اداری آن ضربه خورد. جزی؛ تصریح کرد: از طرفی منابع مالی آبخیزداری هم کافی نیست. یعنی هر زمان سیل می‌آید مسؤولان نتیجه می‌گیرند باید از این بخش حمایت و بودجه کافی تخصیص داده شود و به محض گذر از این برهه همه چیز فراموش می‌شود. وی در پاسخ به این سؤال که آیا تدوین لایحه قانون جامع آبخیزداری می‌تواند در راستای حل مشکلات موجود دراین بخش مؤثر باشد یا خیر؟ گفت: نمی‌توان گفت که این لایحه مشکلات آبخیزداری کشور را به‌طور کامل حل می‌کند، ولی تا حدی ممکن است مؤثر باشد. چون در این قانون قرار نیست ساختار اداری تقویت و یا این معاونت جدا شود. جزی؛ در ادامه گفت: یکی از مشکلات اصلی ما این است که ارزش منابع زیستی مانند آب و خاک را محاسبه نمی‌کنیم و چون ارزش اقتصادی این منابع زیستی را نمی‌دانیم هر دولتی که آغاز به‌کار می‌کند ابتدا سراغ عملیات بزرگ‌تر و چشمگیرتر می‌رود. چون معتقدند که عملیات عمرانی مانند جاده‌سازی، سدسازی دیده می‌شود، ولی عملیاتی که مربوط به حفظ منابع زیستی باشد نمود عینی ندارد. به گفته وی، هزینه بسیاری می‌شود تا سدی ساخته شود و در نهایت آب به دست آمده به فروش می‌رود یا راهسازی می‌شود و عوارض تردد دریافت می‌شود. ولی اقداماتی که در راستای حفظ محیط‌زیست و منابع طبیعی انجام می‌شود منفعت مالی ندارد به همین دلیل کسی به دنبال سرمایه‌گذاری در این بخش نیست، در حالی که نمی‌دانند حفظ منابع طبیعی امنیت غذایی، اقتصادی و اجتماعی ما را به دنبال دارد. مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت از خاک سازمان منابع طبیعی کشور، در پاسخ به این سؤال که آیا بارش‌های اخیر کمکی به بخش کشاورزی و منابع آبی کشور کرده‌است یا خیر؟ گفت: قطعا این بارش‌ها به پوشش گیاهی و دیم‌زارها کمک بسیاری می‌کند حتی در مناطقی که توانستیم جریان آب را مهار کنیم به منابع زیر زمینی هم کمک کرده است. برای مثال توانستیم بخشی از باران‌ها را در استان‌های سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و فارس حفظ کنیم. وی با اشاره به اینکه ضرر سیل اخیر بیشتر از فوایدش بوده‌است، گفت: برای حوزه‌های آبخیز کشور برنامه نداریم. یعنی مطالعات آبخیزداری انجام می‌شود، ولی برنامه جامعی برای آن تدوین نشده است. نیاز داریم که در تمام حوزه‌ها آبخیز کاربری و پتانسیل‌های اکوسیستمی تعیین شود و همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها نیز نقش‌هایشان را بدانند. جزی؛ با اشاره به اینکه وزارت کشور می‌تواند در این بخش کمک بسیاری به مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کند، گفت: استانداران مسؤولیت برنامه‌ریزی و مدیریت استان‌ها را بر عهده دارند و همراهی آنها برای به سرانجام رساندن عملیات آبخیزداری بسیار مؤثر خواهد بود. همچنین اگر در برنامه هفتم توسعه برنامه‌هایی برای حوزه‌های آبخیز کشور تبیین و نقش دستگاه‌ها و اهمیت حوضه‌ها مشخص شود پیشرفت بسیاری را در این بخش شاهد خواهیم بود. وی در ادامه، اظهار کرد: بسیاری از خسارت‌های سیل اخیر ناشی از بی‌تدبیری در حوزه مدیریت آبخیز است. مثلاً توسعه باغات و یا ساخت‌وساز در مسیر آبراهه‌ها و حریم رودخانه ارتباطی به عملیات آبخیزداری ندارد. اگر حوضه‌ها به درستی مدیریت شوند، کاربری‌ها تغییر داده نشوند، کارخانه‌ها و خانه‌ها در مناطق مناسبی استقرار یابند قطعاً از بروز این همه خسارت جلوگیری می‌شود.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک در پایان گفت: دولت باید قبول کند که حفاظت از آب و خاک و عملیات آبخیزداری اقدامی حاکمیتی است و نباید به آن نگاهی منفعت‌دار شود. همچنین بایستی منابع آبخیزداری کشور از محل اعتبارات دولت تأمین شود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.