برندگان نوبل فیزیک و شیمی ۲۰۲۲ را بشناسید

کارولاین برتوزی، مورتن ملدال و بری شارپلس برنده نوبل شیمی ۲۰۲۲ شدند. به گزارش مناقصه‌مزایده، کمیته نوبل، کارولاین برتوزی از دانشگاه استنفورد آمریکا، مورتن ملدال از دانشگاه کپنهاگ دانمارک و بری شارپلس را برای توسعه «کلیک شیمی» و «شیمی بیو اورتوگونال» برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۲ میلادی اعلام کرد. کلیک شیمی در سنتز شیمیایی یک […]

کارولاین برتوزی، مورتن ملدال و بری شارپلس برنده نوبل شیمی ۲۰۲۲ شدند. به گزارش مناقصه‌مزایده، کمیته نوبل، کارولاین برتوزی از دانشگاه استنفورد آمریکا، مورتن ملدال از دانشگاه کپنهاگ دانمارک و بری شارپلس را برای توسعه «کلیک شیمی» و «شیمی بیو اورتوگونال» برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۲ میلادی اعلام کرد. کلیک شیمی در سنتز شیمیایی یک دسته از واکنش‌های مولکول‌های کوچک زیست سازگار است که معمولاً در بیوژنگال استفاده می‌شوند و این امکان را فراهم می‌کنند تا بسترهای مورد نظر را با مولکول‌های زیستی خاص پیوند دهند. شیمی بیواورتوگونال یا شیمی متعامد زیستی به هر واکنش شیمیایی اطلاق می‌شود که می‌تواند در داخل سیستم‌های زنده بدون تداخل با فرآیندهای بیوشیمیایی بومی رخ دهد. کارولاین برتوزی این اصطلاح را در سال ۲۰۰۳ میلادی ابداع کرد. بری شارپلس شیمیدان ۸۱ ساله آمریکایی است که پیش از این نیز یک بار دیگر در سال ۲۰۰۱ میلادی برنده جایزه نوبل شیمی شده است. او علاوه بر جایزه نوبل در سال ۲۰۱۹ برنده جایزه پریستلی، در سال ۲۰۰۶ برنده مدل اچ نیکولز، در سال ۲۰۰۱ برنده جایزه ولف و در سال همان سال برنده مدال بنجامین فرانکلین شده است. البته فهرست جوایز دریافتی وی بسیار طولانی است. مورتن ملدال دیگر برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۲ میلادی متولد ۱۹۵۴ میلادی در دانمارک است. این استاد دانشگاه کپنهاگ برای توسعه واکنش‌های CuAAC-click مشهور است. این تحقیق وی همزمان با فعالیت‌های والری فاکین و بری شارپلس اما به طور جداگانه انجام شد. کارولاین برتوزی شیمیدان ۵۵ ساله آمریکایی است که در حوزه شیمی بیو اورتوگونال شهرت بسیاری دارد. وی علاوه بر جایزه نوبل در سال‌های گذشته برنده فلوشیپ بنیاد مک آرتور(۱۹۹۹)، جایزه ACS در شیمی (۲۰۰۱)، جایزه هنریش ویلاند(۲۰۱۲) ، جایزه ولف(۲۰۲۲) نیز شده است. حوزه فعالیت برتوزی بسیار وسیع از شیمی تا بیولوژی گسترده است. وی اصطلاح شیمی«بیواورتوگونال»(Bioorthogonal chemistry) را برای واکنش‌های شیمیایی سازگار با سیستم‌های زنده ابداع کرد. فعالیت‌های اخیر او شامل سنتر ابزارهای شیمیایی برای مطالعه سطح سلول‌های شکر به نام glycan و تأثیر آنها بر بیماری‌هایی مانند سرطان، التهام و عفونت‌های ویروسی مانند کووید۱۹ است. واکنش‌های بیواورتوگونال به توسعه درمان‌های هدفمندتر برای سرطان کمک می‌کند.

محققان کوانتوم برنده نوبل فیزیک ۲۰۲۲ شدند

آلن آسپکت، جان‌اف کلازر و آنتون زیلینگر برنده جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۲ میلادی شدند. جایزه نوبل فیزیک امسال به حوزه مکانیک کوانتوم تعلق گرفت. در همین راستا آلن آسپکت از دانشگاه پلی‌تکنیک فرانسه، جان‌اف کلازر محقق آمریکایی و آنتون زیلینگر از دانشگاه وین در اتریش برای آزمایش‌ها با فوتون‌های درهم تنیده، تثبیت قضیه بل و پیشگامی در حوزه علوم اطلاعات کوانتومی جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۲ میلادی را به خود اختصاص دادند. آلن آسپکت فیزیکدان فرانسوی در سال ۱۹۴۷ میلادی متولد شده است. او پیش از دریافت جایزه نوبل در سال‌جاری میلادی برنده مدل هولوک در سال ۱۹۹۱ میلادی، جایزه ولف در فیزیک در سال۲۰۱۰ و مدل آلبرت انیشتین در سال ۲۰۱۲ میلادی شده است. او در دانشکده پلی‌تکنیک، مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه و انستیتو اپتیک فرانسه فعالیت می‌کند. جان‌فرانسیس کلازر؛ دیگر برنده نوبل فیزیک امسال یک فیزیکدان آمریکایی است که در حوزه مکانیک کوانتوم فعالیت می‌کند. این فیزیکدان ۷۹ ساله پیش از این در سال ۲۰۱۰ نیز برنده جایزه ولف در حوزه فیزیک شده است. آنتون زیلینگر؛ سومین برنده جایزه نوبل فیزیک امسال در اتریش متولد شده است. این فیزیکدان ۷۷ ساله در سال ۲۰۰۴ برنده جایزه Klopsteg Memorial، در سال ۲۰۰۷ برنده مدال اسحاق نیوتن و جایزه ولف در حوزه فیزیک در سال ۲۰۱۰ است. به نوشته وب‌سایت نوبل، این سه فیزیکدان برجسته با استفاده از آزمایش‌های پیشتازانه پتانسیل‌های تحقیق و کنترل ذرات در وضعیت درهم تنیده را نشان دادند. رویدادهایی که در یکی از دو ذره درهم تنیده رخ می‌دهد، (حتی در صورتی‌که این دوزه بسیار دور از هم باشند) اتفاقاتی که در ذره دیگر رخ می‌دهد را نیز تعیین می‌کند. این محققان ابزارهای آزمایشی ابداع کرده‌اند که بنیادی برای عصر نوین فناوری کوانتوم به حساب می‌آید.