برنامه ملی عملیاتی حفاظت از پلنگ ایرانی ابلاغ شد

  برنامه ملی عملیاتی حفاظت از پلنگ ایرانی به دنبال نیازسنجی‌های انجام شده از ۳ سال گذشته از سوی معصومه ابتکار، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست جهت اجرا به تمامی واحدهای مربوطه ابلاغ شد. به گزارش ایرنا، اولین سند رسمی برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران مشتمل بر چشم‌انداز بلند […]

 

برنامه ملی عملیاتی حفاظت از پلنگ ایرانی به دنبال نیازسنجی‌های انجام شده از ۳ سال گذشته از سوی معصومه ابتکار، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست جهت اجرا به تمامی واحدهای مربوطه ابلاغ شد.

به گزارش ایرنا، اولین سند رسمی برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران مشتمل بر چشم‌انداز بلند مدت و کوتاه مدت، استراتژی‌های کلان و موضوعی، اهداف کلان و اختصاصی، اقدامات و فعالیت‌ها، واحد‌های پیگیری و مسؤول، همکاران و مشارکت‌کنندگان در اجرای برنامه‌ها همراه با شاخص‌های ارزیابی و پایش و اقدامات نظارتی، تهیه، تدوین و مصوب شد.

در این برنامه که در دوم اسفند ماه ۹۴ ابلاغ شد، آمده است: پلنگ ایرانی، آخرین بازمانده از جنس پانترا در ایران است که دارای اهمیت ویژه‌ای در حفظ سلامت اکولوژیکی گستره وسیعی از‌ زیستگاه‌های خشکی ایران می‌باشد و این موضوع تقریباً تمامی استان‌های کشور را پوشش می‌دهد.

در حالی که عمده جمعیت این زیرگونه در ایران باقی مانده است و شرایط آن در ایران می‌تواند اهمیت تعیین کننده‌ای در بقای این زیرگونه از پلنگ‌های آسیایی در خاورمیانه، جنوب و غرب آسیا داشته باشد، پلنگ ایرانی طی سال‌های اخیر با چالش‌های زیادی برای بقا مواجه شده است.

تخریب‌زیستگاه، کاهش جمعیت گونه‌های طعمه؛ شکار، معدوم‌سازی و استفاده از طعمه مسموم از جمله مهم‌ترین عوامل تهدید بقای این گونه در ایران است.

پلنگ در ایران به عنوان گونه‌ای چتری و کاریزماتیک با پراکنشی وسیع درسطح کشور به عنوان فرصتی مدیریتی برای ایران و سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان دستگاه متولی حفاظت از حیات وحش در کشور محسوب می‌شود که در سایه آن طیف وسیعی از‌زیستگاه‌ها و گونه‌های گیاهی و جانوری تحت حمایت بیش از پیش قرار می‌گیرند.

این درحالیست که تا کنون هیچ گونه برنامه مدون و مشخصی برای مدیریت و حفاظت هدفمند و بلندمدت این گونه در ایران تدوین نشده است و هم اکنون، پلنگ نیز مانند اکثریت سایر گونه‌های جانوری ایران، تحت پوشش شرایط عمومی حفاظتی و مدیریتی حیات وحش در کشور قرار دارد.

با توجه به ارزش‌های اکولوژیکی و ویژگی‌های مدیریتی و حفاظتی یاد شده، همچنین در نظر گرفتن این موضوع که پلنگ ایرانی به عنوان گونه‌ای با ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی پیام آور مفاهیم ارزشمندی برای جامعه ایرانی است، تدوین برنامه‌ای گونه‌محور و منطبق با شرایط کنونی پلنگ در ایران، تنوع حاکم بر شرایط‌زیستی این گونه در کشور و همچنین سایر موضوعات اثر‌گذار بربرنامه‌های حفاظتی و مدیریتی، فرصت‌ها و تهدید‌ها و ظرفیت‌های موجود، ضروری است.

علی تیموری، مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید در این باره گفت: مقدمات لازم برای تهیه و تدوین برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران از سه سال گذشته، با انجام برنامه‌های نیازسنجی و تحقیقاتی آغاز شد.

وی بیان کرد: طی بهمن ماه ۱۳۹۳، کارگاه برنامه‌ریزی مشارکتی در استان سیستان و بلوچستان با حضور رابطین گربه‌سانان ادارات کل حفاظت محیط‌زیست و برخی نمایندگان دفاتر ستادی برگزار شد که طی آن، چارچوب اولیه‌ای برای برنامه حاضر بر اساس نیازسنجی‌های صورت گرفته، ضرورت‌ها و اولویت‌های حفاظتی و تحقیقاتی، همچنین فرصت‌ها و تهدید‌ها و ظرفیت‌های موجود، به دو صورت ملی و منطقه‌ای (۵ منطقه) تدوین شد.

وی بیان کرد: متعاقباً، جلسات تحلیل ذی‌نفعان و برنامه‌ریزی مشارکتی با واحد‌های مرتبط ستادی و برخی ذی‌اثران خارجی طی بهار و تابستان ۱۳۹۴، انجام شده و تمامی بخش‌های برنامه طی پاییز و زمستان ۱۳۹۴، به تأیید دفاتر تخصصی و ستادی مرتبط رسید.

تیموری افزود: طرح ساختاری طراحی شده برای اجرای این برنامه، به صورت ماتریسی بوده و مدیریت آن به صورت کمیته‌ای مشتمل بر مدیر پروژه ملی و کمیته راهبردی – نظارتی است، کمیته فنی، هماهنگ‌کنندگان منطقه‌ای و هماهنگ کننده دفاتر ستادی، به ترتیب از دیگر بخش‌های مؤثر در تصمیم‌گیری موضوعات خاص و امور اجرایی است.

به گفته تیموری، موضوعات تحت پوشش این برنامه شامل آموزش و توانمندسازی، روابط عمومی و امور رسانه، ‌زیستگاه‌ها و مناطق آزاد و چهارگانه، پارک طبیعت پردیسان، دامپزشکی، بیماری‌ها و امداد و نجات؛ فضای حفاظت فیزیکی، امور بین‌الملل و ‌زیستگاه‌های فرامرزی، طرح بیمه‌ای پلنگ ایرانی، ذخایر ژنتیکی، تحقیقات، پایش و ارزیابی و شبکه ملی پلنگ ایرانی و با محوریت پلنگ و موضوعات مرتبط با گونه‌های طعمه آن است.

مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید افزود: همان‌گونه که طراحی این برنامه به صورت مشارکتی و با لحاظ کردن حداکثری ظرفیت‌های اجرایی و تخصصی داخلی و ظرفیت‌های بومی و اقدامات انجام شده پیشین صورت گرفته است، امید است با مشارکت و همیاری و تلاش طیف وسیع ذی‌اثران شناسایی شده و واحد‌های مسؤول و همکار تعیین شده، این برنامه بتواند گامی مؤثر در جهت حفظ و حراست از این گونه ارزشمند باشد.

 

آرزو صانعی، مجری تهیه و تنظیم برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران نیز در این خصوص گفت: این برنامه که برای اولین بار در ایران تهیه و تنظیم شده است، حاصل تلاش و همکاری مجموعه‌ای از افراد صاحب نظر، متخصص، مجرب، علاقمند و دلسوز است که بقای پلنگ در طبیعت ایران، دغدغه زندگیشان است.