تفاوت تعرفه‌گذاری برق ایران با خارجی ها کشورهای پیشرو در دنیا با استفاده از نظام‌های هوشمند تعرفه‌گذاری مانند نظام تعرفه‌گذاری پلکانی افزایشی نه تنها یارانه مشترکین پرمصرف را کاهش داده‌اند بلکه به دلیل بازدارنده بودن این الگو، مشترکین پرمصرف رفتار خود را به حد استاندارد مصرف نزدیک کرده‌اند. ایلنا نوشت؛ دولت قصد دارد تعرفه برق […]
تفاوت تعرفه‌گذاری برق ایران با خارجی ها
کشورهای پیشرو در دنیا با استفاده از نظام‌های هوشمند تعرفه‌گذاری مانند نظام تعرفه‌گذاری پلکانی افزایشی نه تنها یارانه مشترکین پرمصرف را کاهش داده‌اند بلکه به دلیل بازدارنده بودن این الگو، مشترکین پرمصرف رفتار خود را به حد استاندارد مصرف نزدیک کرده‌اند.
ایلنا نوشت؛ دولت قصد دارد تعرفه برق تمامی مشترکین پرمصرف و کم مصرف برق را با درصدی یکسان افزایش دهد که خلاف عدالت است. لازم است که مشترکین پرمصرف با افزایش تعرفه بیش‌تری نسبت به مشترکین پرمصرف روبرو شوند تا علاوه بر حذف یارانه پنهان این دسته از مشترکین، انگیزه بالاتری برای اصلاح الگوی نامناسب خود داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین اقدام‌هایی که در دنیا برای احیای حوزه انرژی و اصلاح الگوی مصرف آن مورد استفاده قرار گرفته است، روش تعرفه‌گذاری پلکانی-افزایشی است. براساس این راهبرد، قیمت انرژی برای مشترکینی که در حد الگو مصرف می‌کنند، افزایش چندانی ندارد اما هزینه مصارف بی‌رویه (بالاتر از الگوی مصرف) با قیمت آزاد و حتی بیش‌تر محاسبه می‌شود. با این اقدام، مشترکین پرمصرف که اقلیت جامعه را تشکیل می‌دهند، به اصلاح رفتار ترغیب می‌شوند و در عین حال دولت می‌تواند بدون بروز نارضایتی عمومی، کسری منابع هدفمندی را تأمین نماید.
یکی از حوزه‌هایی که سالانه یارانه زیادی به آن اختصاص می‌یابد، حوزه تولید برق است. علت این موضوع را می‌توان در تفاوت قیمت تمام شده تولید برق و هزینه پرداختی از طرف مصرف‌کننده دانست. در حال حاضر هزینه تولید برق حدود ۴۰۰ تومان و میانگین هزینه پرداختی مصرف کننده ۶۰ تومان به ازای هرکیلووات ساعت است. اگر قیمت سوخت مصرفی برای تولید برق را نیز از هزینه تمام شده تولید برق کسر نماییم برای هزینه تبدیل سوخت به برق، انتقال و توزیع آن حدود ۱۰۰ تومان برای هرکیلووات ساعت هزینه می‌گردد. به عبارتی به ازای تولید هرکیلووات ساعت تولید برق ۴۰ تومان یارانه از طرف دولت پرداخت می‌گردد.
شنیده‌ها حاکی از آن است که دولت قصد دارد تعرفه برق را برای تمام مشترکین پرمصرف و کم‌مصرف برق به صورت یکسان افزایش دهد.
این اتفاق دارای دو اشکال عمده است. اول این‌که مشترکین پرمصرف که بیش‌ترین یارانه پنهان برق را دریافت می‌کنند با چشمی یکسان نسبت به مشترکین کم مصرف دیده شده‌اند که خلاف عدالت است. ثانیاً این شیوه از تعرفه‌گذاری انگیزه‌ای برای اصلاح الگوی مصرف برق در مردم ایجاد نمی‌کند و نمی‌توان در زمان مصرف پیک در کشور توقع کاهش مصرف را داشت.
این در حالی است که در برخی از کشورهای پیشرو در دنیا با استفاده از نظام‌های هوشمند تعرفه‌گذاری مانند نظام تعرفه‌گذاری پلکانی افزایشی نه تنها یارانه مشترکین پرمصرف را کاهش داده‌اند بلکه به دلیل بازدارنده بودن این الگو، مشترکین پرمصرف رفتار خود را به حد استاندارد مصرف نزدیک کرده‌اند. در این روش، هزینه مصرف متناسب بامیزان افزایش آن بالا می‌رود و در این صورت مصرف بیش‌تر با یارانه بیش‌تری همراه نمی‌شود و مشترکین پر مصرف به جای عموم مشترکین در کانون افزایش هزینه قرار می‌گیرند.
نظام تعرفه‌گذاری پلکانی افزایشی با توجه به روند مصرف عموم مردم، میزان مشخصی از هر حامل انرژی به عنوان الگوی مصرف مجاز تعریف می‌کند و هزینه مصرف کم‌تر از الگو، ارزان‌تر تعیین می‌شود. با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد تا مشترکین پرمصرف با پرداخت هزینه واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیز از عموم مردم برداشته شود. در شکل زیر مدل مفهومی نظام تعرفه‌گذاری پلکانی-افزایشی نشان داده شده است.
مدل مفهومی نظام تعرفه‌گذاری پلکانی-افزایشی
استفاده از این مدل علاوه بر تأمین منابع پیش‌بینی شده، باعث تغییر الگوی مشترکین پرمصرف خواهد شد. بنابراین پیشنهاد می‌گردد که دولت برای اصلاح تعرفه برق استفاده از این نظام کارآمد را در دستور کار خود قرار دهد و به جای افزایش قیمت یکسان برای تمامی مشترکین پرمصرف و کم‌مصرف، مشترکین پرمصرف را در کانون افزایش قیمت قرار دهد.
سید مسعود احمودی- کارشناس ارشد انرژی
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.