از ۶٫۵ میلیون خودروی فرسوده فقط ۲۹ هزار خودرو اسقاط شدند

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست، با بیان اینکه با وجود ۶٫۵ میلیون خودروی سواری فرسوده در کشور، در سال ۱۴۰۰ فقط ۲۹ هزار دستگاه از این خودرو‌ها از رده خارج شدند، عنوان کرد: برآوردهای ما نشان می‌دهد سال‌هاست که مسأله آلودگی هوا به یکی از اساسی‌‌ترین معضلات محیط‌زیستی و بهداشتی کشور […]

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست، با بیان اینکه با وجود ۶٫۵ میلیون خودروی سواری فرسوده در کشور، در سال ۱۴۰۰ فقط ۲۹ هزار دستگاه از این خودرو‌ها از رده خارج شدند، عنوان کرد: برآوردهای ما نشان می‌دهد سال‌هاست که مسأله آلودگی هوا به یکی از اساسی‌‌ترین معضلات محیط‌زیستی و بهداشتی کشور تبدیل شده است و با وجود تصویب قوانین و مقررات بسیار برای مبارزه با این پدیده در دهه‌های گذشته، این معضل معمولاً سال به سال تشدید می‌شود، چراکه اغلب مفاد قانونی تصویب شده برای حل مشکل آلودگی هوا به دلیل‌ عدم تخصیص اعتبارات مورد نیاز و عدم وجود اراده لازم برای مقابله با این پدیده، روی زمین مانده است. همین مسأله نیز باعث شده که موضوع آلودگی هوا امسال نیز در کلانشهرهای کشور تکرار شود و چند هفته‌ای است که اهالی تهران و بسیاری از دیگر شهرهای بزرگ ایران ناچارند به آسمان خاکستری در شهرهای خود نگاه کنند و هوای کثیف را وارد ریه‌های خود کنند. به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین راستا داریوش گل‌علیزاده؛ سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، با تأکید بر اینکه اغلب تکالیف اصلی قانون هوای پاک (مصوب سال ۹۶ مجلس شورای اسلامی) به‌درستی اجرایی نشده است، گفت: تکالیف قانون هوای پاک که می‌تواند باعث کاهش میزان آلایندگی هوای کلانشهر‌ها شود، کاملاً معلوم است و منابع آن نیز از گذشته مشخص شده است؛ از جمله این تکالیف نیز می‌توان به توزیع سوخت استاندارد در سراسر کشور، از رده خارج کردن خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده، توسعه و به‌روزرسانی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی از طریق گسترش نیروگاه‌های تجدیدپذیر و مواردی از این دست اشاره کرد که در سال‌های گذشته، اقدامات انجام شده برای اجرای آن‌‌ها کافی نبوده است. سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست، ادامه داد: در چند سال اخیر برخی اقدامات پیش‌بینی‌شده در قانون هوای پاک اجرایی شده، اما نحوه اجرای این اقدامات به‌گونه‌ای نبوده است که بتواند تأثیر زیادی روی بهبود کیفیت هوای کلانشهر‌ها بگذارد. به‌طور مثال، در فرآیند شماره‌گذاری خودروهای تولید داخل یا خودروهای وارداتی، شرکت‌های بازرسی مربوطه، نظارت مناسبی روی رعایت استانداردهای آلایندگی تعیین شده توسط سازمان محیط‌زیست دارند، اما کارایی کاتالیست، کنیستر و سایر قطعات مربوط به آلایندگی بسیاری از این خودروها، مدتی بعد از تردد آن‌‌ها در سطح شهر یا جاده از دست می‌رود و چون رانندگان، این قطعات را به موقع تعویض نمی‌کنند، عملاً خودروهای در حال تردد، استاندارد آلایندگی خود را مدتی بعد از شماره‌گذاری از دست می‌دهند. وی در ادامه، تأکید کرد: علاوه بر خودروهای بنزینی، بخش مهمی از آلودگی هوای کلانشهر‌ها ناشی از تردد خودروهای دیزلی آلاینده است که نقش زیادی را در انتشار ذرات معلق آلاینده کوچک‌تر از ۲٫۵ میکرون به‌عنوان مهم‌ترین شاخص آلودگی هوا دارند و اساساً وقتی فیلترهای جاذب دوده خودروهای دیزلی به موقع تعویض نمی‌شود، آلایندگی این خودرو‌ها تشدید می‌شود. گل‌علیزاده؛ با بیان این که ناکارآمد بودن سیستم حمل‌ونقل عمومی کشور باعث تشدید آلودگی هوا در کلانشهر‌ها شده است، عنوان کرد: متأسفانه همین حالا بیش از ۶۰ درصد ناوگان حمل‌ونقل عمومی بار و مسافر در ایران فرسوده است و این فرسودگی را به‌طور ویژه می‌توان در اتوبوس‌های فرسوده ناوگان اتوبوسرانی درون‌شهری تهران و دیگر کلانشهر‌ها مشاهده کرد. همچنین ما در سیستم حمل‌ونقل عمومی شهرهای بزرگ با کمبود شدیدی مواجه هستیم و همین مسأله باعث می‌شود که شهروندان ناچار باشند بیشتر از خودروهای شخصی استفاده کنند و این مسأله به افزایش ترافیک و تشدید آلودگی هوا در کلانشهر‌ها دامن می‌زند. وی افزود: بارگذاری جمعیت بیش از حد ظرفیت تهویه هوا از جمله دیگر دلایل آلودگی هوای برخی کلانشهرهای کشور است؛ به نحوی که ما در برخی شهرهای بزرگ از جمله در تهران با جمعیت مازادی مواجه هستیم که به‌ازای آن‌‌ها مجبور شده‌ایم واحدهای صنعتی و خدماتی بیشتری را در این شهر‌ها ایجاد کنیم و مصرف بالای انرژی و سوخت‌های فسیلی در این واحدها، به تشدید آلودگی هوا در بعضی کلانشهرهای کشور دامن زده است. سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست با تأکید بر اینکه شدت مصرف انرژی در ایران بسیار بیشتر از استانداردهای جهانی است، گفت: متأسفانه ۹۴ درصد پایه تولید انرژی در کشورمان، احتراق سوخت‌های فسیلی است و این مسأله باعث می‌شود که اثرات تجمعی ناشی از مصرف بالای این سوخت‌‌ها به افزایش آلودگی هوا در کلانشهر‌ها دامن بزند؛ به نحوی که حتی اگر تمام خودروهای تولیدی و سوخت توزیع شده در کشور استاندارد باشند، بازهم شدت بالای مصرف سوخت‌های فسیلی به‌خصوص در شرایط وارونگی دما باعث انباشت آلاینده‌ها بیش از ظرفیت تهویه هوای شهرهای بزرگ می‌شود و این اتفاق، قرار گرفتن شاخص آلایندگی هوا در شرایط ناسالم را به همراه دارد. این مقام مسؤول، ادامه داد: در حال‌حاضر ۶٫۵ میلیون خودرو از ۲۵ میلیون دستگاه خودروی سواری شماره‌گذاری‌ شده و همچنین ۱۰ میلیون موتورسیکلت از ۱۲ میلیون دستگاه موتورسیکلت شماره‌گذاری‌شده در کشورمان فرسوده هستند. این در حالی است که طبق قانون، ما هر سال باید ۲۰ درصد خودروهای فرسوده را از رده خارج می‌کردیم، اما در سال ۱۴۰۰ تنها ۲۹ هزار خودروی فرسوده در ایران اسقاط شدند و این آمار نشان می‌دهد که سرعت از رده خارج کردن وسایل نقلیه فرسوده در کشورمان بسیار پایین است. وی در ادامه، تأکید کرد: یکی از دلایل سرعت پایین فرآیند اسقاط خودروهای فرسوده در کشورمان، افزایش شدید نرخ خودرو در سال‌های اخیر و پایین بودن مبلغ تسهیلات اسقاط خودرو است و بخش دیگری از این مسأله نیز در جلوگیری از واردات خودرو در چند سال گذشته ریشه دارد؛ زیرا ما در گذشته تصویب کرده بودیم که به‌ازای هر خوردروی وارداتی باید بسته به حجم موتور، دو یا سه خودرو اسقاط شود، اما متأسفانه متوقف کردن واردات خودرو عملاً باعث از کار افتادن این مصوبه شد و آمار اسقاط خودروی فرسوده در کشور را به شدت پایین آورد.