«مپنا» را دریابید

«مپنا» را دریابید یادداشت  بعد از اتمام جنگ تحمیلی و استقرار دولت سازندگی نهضت سدسازی به‌عنوان یکی از ارکان توسعه مورد توجه جدی قرار گرفت. اگر چه در طراحی چنین سیاستی موضوع کنترل آب و تولید برق به‌عنوان یکی از شعارهای اساسی انقلاب اسلامی؛ هم نقش مؤثری داشت اما کارشناسان متعددی در همان دوران و […]

«مپنا» را دریابید

یادداشت

 بعد از اتمام جنگ تحمیلی و استقرار دولت سازندگی نهضت سدسازی به‌عنوان یکی از ارکان توسعه مورد توجه جدی قرار گرفت. اگر چه در طراحی چنین سیاستی موضوع کنترل آب و تولید برق به‌عنوان یکی از شعارهای اساسی انقلاب اسلامی؛ هم نقش مؤثری داشت اما کارشناسان متعددی در همان دوران و پس از آن ساخت متعدد سد در یک کشور خشک و نیمه‌خشک را سیاستی شکست خورده و مخرب می‌دانستند. به تقدیر با گسترش نهضت سدسازی، موضوع تولید برق و صنایع وابسته به آن در برنامه‌ریزی‌های کشور نقشی اساسی یافت. در این راستا وزارت نیرو سعی کرد تا حدممکن در حوزه تولید برق و تجهیزات نیروگاهی با نگاه توسعه محور شرکت‌هایی را تأسیس و یا رشد و ارتقاء دهد‌. از جمله شرکت‌هایی که همواره مورد توجه دولت و برخی نهادهای سهامدار بوده است؛ شرکت مپناست‌‌. این شرکت که بزرگ‌ترین هلدینگ انرژی کشور محسوب می‌شود با حمایت‌های ویژه همه دولت‌ها، قرار بود در حوزه تولید برق و صنایع وابسته به آن کشور را خودکفا و از خروج ارز جلوگیری کند.طی بیش از یک دهه گذشته نه تنها این مهم محقق نشده است؛ بلکه به نوعی در حال بازگشت به دهه آغازین انقلاب اسلامی؛ هستیم. به‌طور مثال در سال ۱۳۸۸ ظرفیت تولید سالیانه نیروگاه‌های حرارتی مپنا ۵۵۰۰ مگاوات بود در حالی که هم اکنون این ظرفیت به ۱۰۰۰ مگاوات کاهش یافته است. یکی از مهم‌ترین دلایل وقوع چنین شرایطی بی‌توجهی یا کم‌توجهی مدیران بزرگ‌ترین هلدینگ انرژی ایران به موضوع بهره بردن از فناوری‌های روز جهان است.چنانچه در شرایط فعلی اغلب نیروگاه‌های مپنا از فناوری دهه۹۰ میلادی قرن بیستم بهره می‌برند.اگرچه شرکت مپنا می‌توانست با مشارکت بخش‌خصوصی نیازهای فناورانه خود را تأمین کند؛ لیکن انحصار و عدم استقبال از حضور سرمایه‌های آزاد بخش‌خصوصی موجب شده است که هر روز شاهد پسرفت تولید برق در کشور باشیم. اورهال نشدن نیروگاه‌های مپنا طی سال‌های اخیر از مهم‌ترین نگرانی‌های دولت و وزارت نیرو بوده است.اگر در برهمین پاشنه بچرخد به‌زودی شاهد رکود در تولید برق و سپس خروج نیروگاه‌های مپنا از چرخه تولید خواهیم بود. این یعنی برباد رفتن تمام تلاش دولت مستقر در حوزه تولید ملی در صنایع مادر و وابسته. کشوری که هر روز با تحریم جدیدی دست به گریبان است باید از کوچک‌ترین فرصت‌ها و ظرفیت‌های دیپلماسی خارجی بهره برده و عقب‌ماندگی‌ها را جبران کند. متأسفانه در حوزه دیپلماسی انرژی به شدت ضعیف عمل کرده‌ایم. شرکت مپنا می‌توانست با فعال کردن حوزه روابط بین‌الملل خود و نیز استفاده از ظرفیت موجود در منطقه و شرکت‌های خصوصی داخلی و خارجی مانند صنایع نظامی جهش فوق‌العاده‌ای را رقم بزند. البته باید تأکید کرد که ضعف‌های مپنا تنها در حوزه نیروگاهی و صنایع وابسته به آن نیست. درخصوص صنعت حمل و نقل ریلی نیز به‌رغم مالکیت صددرصدی بر شرکت واگن‌سازی پارس همچنان شاهد از دست رفتن فرصت‌ها هستیم.مدیرعامل مپنا در آذرماه ۱۳۹۹ طی سخنانی از خودکفایی ساخت لکوموتیو و واگن طی مدت کوتاهی خبر داد در حالیکه همچنان بعد از گذشت دوسال از آن وعده کشور نه‌تنها بی‌نیاز از واردات نشده بلکه وابستگی بیشتری نیز پیدا کرده است. چنین گزاره‌ای بدان معناست که شرکت مپنا عامل مهم افزایش تقاضای ارز در بازار است. در حالی که قرار بود ضمن خودکفایی در تولید لکوموتیو و واگن کشور از واردات آن بی‌نیاز شود. هم‌اکنون به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای تزریق هوای تازه و نیز تدوین سیاست‌های منطبق با دیدگاه‌های دولت مردمی سیزدهم تغییر مدیریتی در مپناست.۱۴ سال حضور تیم مدیریتی فعلی در مپنا نشان گر آن است که همه آنچه در ذهن و ضمیر تیم مذکور بوده است جامه عمل پوشانده شده و ماحصل آن همین دستاوردهایی است که شاهد آن هستیم. اگر دولت محترم و سهامداران مپنا می‌خواهند بدانند چه آینده‌ای در انتظار آنان خواهد بود به وضعیت فعلی شرکت‌های وابسته به بزرگ‌ترین هلدینگ انرژی کشور نگاهی بیندازند تا عمق نگرانی را دریابند.

 

محمدجواد مرادی؛ کارشناس صنعت برق