گروه انرژی -سال گذشته بود که تحت فشار لابی سنگین پتروشیمیها، دولت در اقدامی عجیب فرمول شناور و شفاف خوراک پتروشیمی را کنار گذاشت و سقف ریالی پنج هزار تومانی برای خوراک پتروشیمی در نظر گرفت. به گزارش مناقصه‌مزایده، این در حالی است که براساس آمار کل گاز مصرفی واحد‌های پتروشیمی حدود ۲۵ میلیارد مترمکعب […]
گروه انرژی -سال گذشته بود که تحت فشار لابی سنگین پتروشیمیها، دولت در اقدامی عجیب فرمول شناور و شفاف خوراک پتروشیمی را کنار گذاشت و سقف ریالی پنج هزار تومانی برای خوراک پتروشیمی در نظر گرفت. به گزارش مناقصه‌مزایده، این در حالی است که براساس آمار کل گاز مصرفی واحد‌های پتروشیمی حدود ۲۵ میلیارد مترمکعب بود که از این میزان ۱۱ میلیارد مترمکعب به‌عنوان سوخت و ۱۴ میلیارد مترمکعب به خوراک این واحدها اختصاص یافته است. با در نظر گرفتن سقف پنج هزار تومان برای خوراک و دو هزار تومان برای سوخت این واحدها توسط دولت، درآمد حاصل از فروش گاز به واحد‌های پتروشیمی در سال‌جاری به ۹۲ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. این در حالی است که بدون در نظر گرفتن سقف پنج هزار تومانی و اعمال نرخ حاصل از فرمول یاد شده، منابع حاصل از فروش گاز (سوخت و خوراک) به این مجتمع‌ها، می‌توانست به بیش از ۱۶۷ هزار میلیارد تومان برسد؛ بدان معنا که اعمال سقف پنج هزار تومانی برای نرخ خوراک و همچنین اعمال سقف دو هزار تومانی برای سوخت این واحدها، باعث عدم‌النفع بیش از ۷۵ هزار میلیارد تومانی دولت در سال‌جاری و در نتیجه کسری بودجه و به تبع آن افزایش تورم آن شده است. این رانت عجیب در حالی رخ داد که قیمت گاز در دور‌ترین نقاط جهان و هاب‌های مختلف گازی دنیا با افزایش چشمگیر روبه‌رو شده و قیمت محصولات بالا رفته است، ولی در عین حال حاشیه سود پتروشیمی‌های گازی بالا نرفته و شاهد عدم کارآمدی رانت خوراک برای سوددهی صنایع هستیم؛ موضوعی که به دلیل سرکوب قیمتی و اعطای رانت خوراک ارزان، سبب شده است که بهره‌وری و تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا به محاق رود. از سوی دیگر، اعطای رانت خوراک سبب شده است که کشور از مزایای گاز طبیعی و صادرات آن نیز بی‌بهره بماند و در نتیجه رانت خوراک اعطایی به سود رانتی صنایع متکی به خوراک ارزان تبدیل شود و این چرخه غیر بهره‌ور هر روزه شاهد تقلا برای رانت بیشتر جهت حفظ همان سود رانتی خود است. متأسفانه رانت خوراک ارزان به جای مشروط بودن برای توسعه زنجیره ارزش، به ابزاری برای حاشیه سود بالا خام‌فروشی تبدیل شده است. در این باره شهریار حیدری؛ نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی معتقد است: اعطای گاز با یارانه دولتی به پتروشیمی‌های تولیدکننده متانول باعث بی‌انگیرگی آنها در زمینه بهینه‌سازی مصرف و عدم توسعه زنجیره ارزش با فناوری روز دنیا شده است و هر چه زودتر باید قیمت‌گذاری ثابت برای خوراک پایان یابد. هدایت‌ا… خادمی؛ رئیس هیأت مدیره شرکت عملیات اکتشاف نفت ایران، گفت: متأسفانه خوراک و سوخت ارزان‌قیمت موجب شده است پتروشیمی‌های متانولی به سمت توسعه زنجیره ارزش این صنعت نروند و به خام‌فروشی بپردازند. خادمی؛ با اشاره به تخصیص خوراک ارزان به پتروشیمی‌های متانولی، عنوان کرد: این یک واقعیت است که هر چه کشور‌ها توسعه یافته‌تر شوند، میزان استفاده از انرژی آنها بالا می‌رود. حالا که میزان مصرف انرژی در کشور ما بالاست باید ببینیم آیا این افزایش مصرف همراه با افزایش تولید و بهره‌وری صنایع بوده است یا خیر. کشور‌ها لازم است به موازات افزایش مصرف انرژی به استفاده صحیح از منابع خدادای روی بیاورند و با تکمیل زنجیره ارزش درآمدهایشان را افزایش دهند. وی گفت: باید به صورت همه جانبه به بررسی مسائل مربوط به مصرف انرژی در کشورمان بپردازیم. مثلاً بنده یک بار در یک برنامه تلویزیونی این موضوع را مطرح کردم که چرا انرژی را با قیمت بسیار ارزان در اختیار پتروشیمیها قرار می‌دهیم و آنها آن را تبدیل به متانول می‌کنند و به‌عنوان یک ماده اولیه به فروش می‌رسانند. خادمی؛ افزود: متانول یک ماده خام به شمار می‌رود که آن را صادر می‌کنیم و بعداً تبدیل به مشتقّات دیگری با ارزش‌افزوده بالا در خارج از کشور می‌شود و مجدداً با قیمت بالاتری به ما فروخته می‌شود. شرکت‌های پتروشیمی ما باید توانایی تبدیل متانول به مشتقّاتش را داشته باشند. رئیس هیأت مدیره شرکت عملیات اکتشاف نفت، گفت: اگر خوراک و سوخت با قیمت مناسب و واقعی در اختیار پتروشیمیها قرار بگیرد، این شرکت‌ها مجبور می‌شوند به سمت به‌روزرسانی تکنولوژی‌های خودشان گام‌بردارند و از تولید صرف متانول فراتر بروند و به زنجیره بعدی ورود کنند. متأسفانه این واقعیت وجود دارد که خوراک و سوخت ارزان‌قیمت موجب شده است پتروشیمیها به سمت توسعه زنجیره ارزش این صنعت نروند و به خام‌فروشی بپردازند. رئیس هیأت مدیره شرکت عملیات اکتشاف نفت، اظهار داشت: شرکت‌های پتروشیمی خصولتی هستند و این ابزار را در اختیار دارند که بر دولت برای تعیین نرخ خوراک و سوخت مدنظرشان فشار بیاورند. متأسفانه وقتی دست دولت در همه جای اقتصاد باشد، این مشکلات بروز می‌کند. خادمی؛ گفت: الان شرکت‌های خصوصی پتروشیمی در دنیا اقدام به خرید گاز از کشورهای تولیدکننده کرده و آن را به مشتقّاتی تبدیل می‌کنند و می‌فروشند. اگر برای آنها این روند سود دارد، برای شرکت‌های پتروشیمی ایرانی نیز می‌تواند سود داشته باشد، اما در کشور ما پتروشیمیها از سوخت و خوراک ارزان قیمت برخوردار می‌شوند و انگیزه‌ای برای توسعه زنجیره ارزش این صنعت ندارند. همچنین محمدحسن آصفری؛ نماینده مردم اراک، با اشاره به رانت خوراک پتروشیمیها در لایحه بودجه ۱۴۰۲ بیان کرد: سهام عمده صنایع پتروشیمی در اختیار بخش‌خصوصی است، اینکه خوراک گازی را که برای مردم است به این واحدها ارزان بفروشیم، درست نیست. وی اظهار کرد: گاز متعلق به عموم مردم است و باید با قیمت تمام شده در اختیار پتروشیمیها قرار بگیرد. نباید اجازه دهند که صنایع از رانت نفوذ خودشان در بعضی از لابی‌های دولت و مجلس استفاده کنند و به آنها مفت‌فروشی شود و گاز با قیمت ارزان به آنها داده شود. آصفری؛ گفت: قیمت ارزان سبب شده است که متأسفانه در زمینه بهینه‌سازی انرژی بسیار بد عمل کنیم و وضعیت نامناسبی در شدت مصرف انرژی داشته باشیم و طرح‌های بهینه‌سازی مصرف نیز به دلیل قیمت ارزان، صرفه اقتصادی ندارند که در صورت واقعی شدن و حذف رانت خوراک، این طرح‌‌ها با استقبال مواجه خواهند شد. نماینده مردم اراک در مجلس، تأکید کرد: پتروشیمیها برای پایین آوردن هزینه‌های خود در تلاش‌اند که از رانت خوراک استفاده کنند که مسأله سبب می‌شود که کسری بودجه دولت بیشتر، منابع در دسترس دولت کمتر و پروژه‌های عمرانی، اجرایی و عملیاتی نشود و کند پیش برود.
دیدگاه بسته شده است.