بنزین چه نقشی در آلودگی هوا دارد؟

مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، با اشاره به نقش بنزین در آلودگی هوا، اظهار کرد: بنزین در دو مرحله می‌تواند در آلایندگی نقش داشته باشد. قبل از احتراق در هنگام نگهداری، نقل‌وانتقال، سوختگیری و پس از احتراق. در مرحله قبل از احتراق، با اصلاح کیفیت و کاهش ترکیبات آلاینده […]

مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، با اشاره به نقش بنزین در آلودگی هوا، اظهار کرد: بنزین در دو مرحله می‌تواند در آلایندگی نقش داشته باشد. قبل از احتراق در هنگام نگهداری، نقل‌وانتقال، سوختگیری و پس از احتراق. در مرحله قبل از احتراق، با اصلاح کیفیت و کاهش ترکیبات آلاینده مانند آروماتیک‌‌ها و بنزن و نیز نصب تجهیزات بازیابی بخار بنزین در مخازن نگهداری و مخازن ایستگاه‌های سوختگیری و هنگام سوختگیری خودروها، می‌توان آلایندگی قبل از احتراق را به شدت کاهش داد. شهاب‌الدین متاجی؛ با بیان اینکه هم‌اکنون استاندارد مورد قبول بنزین‌های یورو ۵و۴، اروماتیک کمتر از ۳۵ درصد و بنزن کمتر از یک و فشار بخار کمتر از ۱۰ پی‌اس‌ای است، اظهار کرد: بنزین بسیاری از پالایشگاه‌های ایران از نظر ترکیبات فوق در محدوده قابل قبول قرار دارند. تعداد معدودی از دیگر پالایشگاه‌های باقیمانده نیز در حال اجرای طرح‌های خود برای ارتقای کیفیت هستند. وی با بیان اینکه تفاوت استاندارد یورو ۵و۴ در میزان گوگرد است، گفت: در استاندارد یورو۵ میزان گوگرد کمتر از ۱۰ گرم در میلیون گرم و استاندارد یورو۴ میزان گوگرد کمتر از ۵۰ گرم در میلیون گرم است. علت کاهش، علاوه بر کاهش اکسید گوگرد در هوا، جلوگیری از صدمه گوگرد به کاتالیزور تصفیه دود خروجی موتور است. تسریع در نصب سیستم‌های بازیابی بخار در همه جایگاه‌های سوخت کشور و انبارهای بنزین می‌تواند این نوع آلودگی را خاتمه دهد. مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، با تأکید بر اینکه به دلیل هزینه زیاد احداث و بهره‌برداری این تأسیسات، اجرای آن به کُندی پیش می‌رود، به‌گونه‌ای که تعداد کمی از مخازن و ایستگاه‌ها مجهز به سیستم بازیابی بخار بنزین هستند، تصریح کرد: برنامه‌ریزی برای تأمین مالی جهت اجرای پروژه در قسمت مخازن و نیز مساعدت‌های مالی به جایگاهداران خصوصی، در کاهش این نوع آلودگی مؤثر است. نتایج آزمایش‌های به‌عمل آمده در مورد غلظت بنزن در هوا، نشان داده است در مناطق نزدیک به مخازن و جایگاه‌ها، مقدار بنزن بسیار بیشتر از سایر نقاط است. وی با اشاره به اهمیت بالای عدد آرام‌سوزی، گفت: در موتورهای جدید ضریب تراکم افزایش یافته و بازده مکانیکی زیادترشده و در نتیجه مصرف کم‌تر است. این موتور‌ها نیاز به عدد آرام‌سوزی بیشتری دارند و لذا در استاندارد یورو۵ آرام‌سوزی ۹۵ تعیین شده است. آنچه که مهم است رعایت حداکثر مجاز بنزن در هواست. با توجه به خطرناک بودن آن، حداکثر مجاز وزنی در کشورهای آسیایی و اروپا کمتر از یک و شش‌دهم بخش در میلیارد است. در برخی دیگر از کشور‌ها حتی از این مقدار هم کمتر و فقط یک بخش در میلیارد است. مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، تأکید کرد: علاوه بر بنزین، طراحی موتور از نظر انتشار آلایندگی و مصرف سوخت نیز اهمیت دارد. وی اظهار کرد: استانداردهای یورو برای کاهش آلایندگی بنزین در انواع مختلف آن تعریف شده‌اند. در صورت عدم رعایت، انواع آلایندگی مانند اکسیدهای نیتروژن و گوگرد و ریزگردهای کربنی و هیدروکربنی و بنزن در هوا افزایش می‌یابد. مخصوصاً اینکه طرح‌های مرتبط با نصب سیستم‌های بازیابی بخار بنزین به‌طور کامل اجراء نشده‌اند. از سوی دیگر وجود گوگرد زیاد در بنزین‌های غیر از یورو۵ سبب خراب شدن کاتالیست‌های تصفیه دود خودروهای مجهز به آن خواهد شد. به گفته مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، بنزین سوپر برای خودروهای جدید که نیاز به عدد آرام سوزی بالاتر دارند توصیه شده است. عدد آرام‌سوزی ۸۷ برای خودروهای قدیمی که بازده کم و مصرف بالا دارند مناسب بوده است. ولی تأثیر عدد آرام سوزی بر مصرف و آلایندگی نیاز به آزمایش و تحقیقات دارد. در برخی از خورو‌ها طبق تحقیقاتی که در کشورهای خارجی برای بعضی از مدل‌‌ها انجام شده به‌ازای هر عدد افزایش آرام‌سوزی سی‌وپنج صدم درصد در سرعت‌های کم و هفتادوپنج صدم درصد در سرعت‌های بالا، کاهش سوخت مشاهده شده است.