افزایش ۲٫۹میلیارددلاری درآمد صادراتی در گروی افزایش ۱۰ درصدی راندمان نیروگاه‌ها

با افزایش ۱۰ درصدی راندمان نیروگاه‌ها در زمستان، روزانه ۲۵ میلیون لیتر در مصرف سوخت مایع صرفه‌‌جویی می‌شود که در پنج ماه سرد سال با صادرات آن با قیمت‌های فوب خلیج‌فارس درآمدی ۲٫۹ میلیارد دلاری برای کشور ایجاد خواهد شد. به گزارش مناقصه‌مزایده، مقایسه راندمان نیروگاه‌های حرارتی ایران با سایر کشور‌ها نشان می‌دهد ایران پس […]

با افزایش ۱۰ درصدی راندمان نیروگاه‌ها در زمستان، روزانه ۲۵ میلیون لیتر در مصرف سوخت مایع صرفه‌‌جویی می‌شود که در پنج ماه سرد سال با صادرات آن با قیمت‌های فوب خلیج‌فارس درآمدی ۲٫۹ میلیارد دلاری برای کشور ایجاد خواهد شد. به گزارش مناقصه‌مزایده، مقایسه راندمان نیروگاه‌های حرارتی ایران با سایر کشور‌ها نشان می‌دهد ایران پس از کشورهای ایتالیا، بریتانیا، تایوان، مصر، اسپانیا، ژاپن، ترکیه، برزیل، هلند، لهستان، مکزیک، تایلند و آمریکا و کره‌جنوبی با راندمان ۳۹٫۲ درصد در جایگاه پانزدهم دنیا قرار دارد. پایین بودن راندمان صنایع و نیروگاه‌های ایران موضوع تازه‌ای نیست. اغلب این واحد‌ها با تجهیزات و فناوری‌هایی با چند دهه قدمت فعال هستند و راندمان پایینی دارند. در نیروگاه‌ها این راندمان به‌طور میانگین به حدود ۳۹درصد می‌رسد. در صنایع نیز وضعیت بهتر نیست و پایین بودن راندمان باعث شده تا هدررفت انرژی بسیار بالا باشد. این در حالی است که ایران در فصل سرد سال با ناترازی تولید و مصرف گاز رو‌به‌رو است و به جای آن‌که صرف صادرات شود، در صنایع و نیروگاه‌ها می‌سوزد و هر روز بر آلودگی هوا دامن می‌زند. با این حال اقدام عملی و جدی برای ارتقای راندمان نیروگاه‌ها و اسقاط نیروگاه‌های فرسوده و افزایش بهره‌وری اتفاق نمی‌افتد. ارزان بودن قیمت انرژی در ایران و اختلاف معنادار آن با قیمت‌های جهانی و منطقه‌ای انگیزه‌ای برای افزایش راندمان باقی نمی‌گذارد چرا که برای افزایش یک‌درصدی راندمان نیروگاه‌های حرارتی نیازمند ساخت ۱۰ واحد بخار ۱۶۰ مگاواتی با هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون یورو می‌باشد. تا آنجا که نیروگاه‌ها ظرفیت مصرف ۲۴۰ میلیون مترمکعب گاز یا معادل آن را دارند و در صنایع مختلف از سیمانی‌‌ها گرفته تا تولیدکنندگان فولاد نیز ۸۰ میلیون مترمکعب گاز یا معادل سوخت مایع آن نیاز دارند. در مجموع نیروگاه‌ها و صنایع ۳۲۰ میلیون مترمکعب گاز در روز مصرف می‌کنند. براساس قانون، قیمت گاز و یا معادل سوخت مایع به‌عنوان سوخت نیروگاه‌ها و صنایع مختلف تابعی از قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌‌هاست. نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌‌ها طبق فرمول ابلاغی وزارت نفت و با اعمال سقف نرخ گاز صادراتی، حداکثر پنج هزار تومان تعیین شده است. همچنین نرخ گاز سوخت پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع پایین‌دستی شرکت‌های احیاء فولاد و مصارف مربوط به تأسیسات عمومی پتروشیمی و پالایشگاه‌ها شامل برق، آب، اکسیژن و… معادل ۴۰ درصد نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها، حداکثر دو هزار تومان خواهد بود. نرخ گاز مصرفی صنایع سیمان و سایر صنایع معادن ۱۰ درصد نرخ خوراک پتروشیمی‌‌ها تعیین شده است. قیمت سوخت مایع تحویلی به‌عنوان سوخت دوم (گازوئیل و مازوت) در صورت قطعی گاز، به نیروگاه‌هایی که همه برق خود را به شبکه برق سراسری تحویل می‌دهند، ۲۵۰ ریال به‌ازای هر لیتر فرآورده مصرفی با احتساب مالیات بر ارزش‌افزوده است. تولیدکنندگان سیمان و فولاد نیز قیمت هر لیتر سوخت مایع شامل مازوت یا گازوئیل، معادل قیمت گاز مصرفی محاسبه می‌شود. این قیمت با توجه به اینکه سقف قیمتی پنج هزار تومان برای خوراک پتروشیمی‌‌ها در نظر گرفته شده برای سیمانی‌‌ها ۵۰۰ تومان و برای صنایعی مانند فولاد دو هزار تومان خواهد بود. هر لیتر گازوئیل به قیمت فوب خلیج‌فارس حدود ۲۷ هزار تومان و هر لیتر مازوت نیز ۲۹ هزار تومان است. با توجه به قیمت حداکثر دوهزار تومانی سوخت گازوئیل برای تولیدکنندگان فولاد، در صورت مصرف گازوئیل، این تولیدکنندگان سوخت را ۲۵ هزار تومان ارزان‌تر از فوب خلیج‌فارس دریافت می‌کنند و مازوت نیز ۲۷ هزار تومان ارزان‌تر از فوب خلیج‌فارس به دست فولادی‌‌ها می‌رسد. همچنین، هر لیتر گازوئیل به تولیدکنندگان سیمان ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان ارزان‌تر و هر لیتر مازوت نیز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان ارزان‌تر به دست سیمانی‌‌ها می‌رسد. بنابراین با توجه به راندمان حدود ۴۰ درصدی نیروگاه‌های کشور، فقط اگر ۱۰ درصد راندمان افزایش پیدا کند، ۲۵ درصد کاهش در مصرف سوخت نیروگاه‌ها شاهد خواهیم بود. به‌طور مثال اگر در زمستان که تقاضا برای برق کمتر است، کل میزان مصرف سوخت نیروگاه‌ها را ۲۰۰ میلیون مترمکعب معادل گاز در نظر بگیریم، ۱۰۰ میلیون مترمکعب توسط گاز تأمین می‌شود و ۱۰۰ میلیون لیتر نیز به سوخت مایع اختصاص دارد. با صرفه‌جویی ۲۵ درصدی در این بخش حدود ۲۵ میلیون لیتر در مصرف سوخت مایع صرفه‌جویی خواهد شد. با احتساب قیمت هر لیتر گازوئیل در فوب خلیج‌فارس این کاهش مصرف معادل ۶۷۵ میلیارد تومان یا ۱۸ میلیون و ۷۵۰ هزار دلار در روز خواهد بود. اگر این سوخت در بخش مازوت صرفه‌جویی شود، ارزش آن معادل ۲۰میلیون دلار در روز است. به‌طور میانگین با فرض صرفه‌جویی مساوی در هر دو بخش، با فرض مصرف ثابت سوخت مایع در پنج ماه سرد سال، فقط در همین پنج ماه، حدود ۲٫۹ میلیارد دلار فرصت صادراتی برای گازوئیل و مازوت به وجود می‌آید. حال اگر این افزایش راندمان در بخش صنعت نیز محقق شود، درآمد حاصل از آن در بخش صادرات به مراتب بیشتر خواهد بود. همچنین سوخت مایع کمتری در کشور مصرف می‌شود و آلودگی هوا که نفس شهر‌ها را در زمستان به شماره می‌اندازد نیز کنترل می‌شود. رسیدن به این مهم عزم جدی می‌طلبد تا با سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها و صنایع و افزایش راندمان به‌جای افزایش تولید فرآورده‌های نفتی در کشور که هزینه‌ای به مراتب کمتر نیاز دارد، علاوه بر حفظ محیط‌زیست، درآمدهای ارزی بیشتری برای کشور ایجاد شود.